Những năm qua, nhằm bảo vệ cuộc sống bình yên cho người dân, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, huyện Đại Từ luôn quyết liệt trong công tác đấu tranh kiềm chế sự gia tăng của các loại tội phạm, nhất là tội phạm có tổ chức, tội phạm tham nhũng, công nghệ cao, tội phạm có yếu tố nước ngoài...
Đại Từ là huyện có địa bàn rộng, có tuyến Quốc lộ 3 chạy qua, lại có nhiều mỏ khai thác khoáng sản nên tiềm ẩn nhiều phức tạp về an ninh trật tự. Trước đây, trên địa bàn huyện nổi lên một số vấn đề về an ninh, như: Tình trạng người dân tập trung đông người để khiếu kiện, kiến nghị giải quyết các vấn đề liên quan đến đường điện 20KV; đền bù, giải phóng mặt bằng; ô nhiễm môi trường...
Trước tình hình đó, UBND huyện đã chỉ đạo các ban, ngành, đoàn thể, các xã, thị trấn vào cuộc, trong đó lực lượng công an là nòng cốt vừa làm tốt công tác tham mưu cho cấp ủy, chính quyền các cấp chỉ đạo, huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị tham gia công tác đảm bảo an ninh trật tự, vừa thực hiện các biện pháp nghiệp vụ giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.
Hằng năm, Công an huyện chủ động tăng cường lực lượng xuống cơ sở, nắm tình hình, nắm số hộ, số nhân khẩu, quản lý tốt các đối tượng tại cơ sở, nhất là đối tượng liên quan đến ma túy. Bởi lẽ, những đối tượng này thường liều lĩnh, là nguyên nhân chính dẫn đến nhiều vụ việc trộm cắp, cướp giật, đánh nhau... Để quản lý tốt các đối tượng này, huyện đã thực hiện tổng rà soát số người nghiện ma túy tại các xã, thị trấn trên địa bàn huyện. Qua rà soát, toàn huyện có khoảng 700 người nghiện, trong đó người nghiện có mặt ngoài xã hội, có hồ sơ quản lý là trên 500 người. Đến tháng 4-2018, số người nghiện thực hiện các biện pháp cai nghiện và điều trị thay thế là trên 600 người, chiếm tỷ lệ gần 90% số người nghiện có hồ sơ quản lý trên địa bàn. Huyện đã lập hồ sơ quản lý đối với 100% số đối tượng thuộc diện quản lý, trong đó gần gần 300 đối tượng chấp hành xong án phạt tù; trên 130 đối tượng đang chấp hành án treo; gần 10 đối tượng cải tạo không giam giữ. Từ năm 2016 đến nay, huyện tuyên truyền, vận động nhân dân giao nộp trên 100 khẩu súng các loại, gần 20 quả lựu đạn, gần 20 chiếc gậy điện, dùi cui điện, gần 10 dao, kiếm, và nhiều gậy sắt, bình xịt hơi cay... Đồng thời, tiến hành kiểm tra trên 600 lượt cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh trật tự, đã phát hiện, xử phạt trên 20 cơ sở vi phạm.
Nhằm đấu tranh chống lại các loại tội phạm một cách hiệu quả, huyện tăng cường vai trò lãnh đạo của các cấp ủy đảng, đẩy mạnh phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị và của toàn dân trong công tác đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Chủ động phòng ngừa, đấu tranh làm thất bại âm mưu “Diễn biến hòa bình” và hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, giải quyết kịp thời các mâu thuẫn phát sinh trong nội bộ nhân dân; tăng cường công tác quản lý Nhà nước về tôn giáo, dân tộc; phòng, chống các hoạt động mê tín, dị đoan, các hành vi lợi dụng tín ngưỡng, tôn giáo. Với phương châm, mỗi người dân là một nhân tố trong đấu tranh chống lại các loại tội phạm, các địa phương đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động quần chúng nhân dân phát hiện, ngăn chặn và đấu tranh với các loại tội phạm. Từ năm 2016 đến nay, Công an huyện đã tiếp nhận, giải quyết xong gần 500 tin báo, tố giác tội phạm từ người dân; điều tra, khám phá, làm rõ gần 300 vụ việc về tệ nạn xã hội. Trong đó, phối hợp khám phá làm rõ một số vụ án đặc biệt nghiêm trọng.
Với vai trò là lực lượng nòng cốt, lực lượng công an luôn duy trì chế độ trực, thường xuyên tuần tra kiểm soát cả ngày lẫn đêm, đặc biệt là tăng cường vào các đoạt cao điểm truy quét tội phạm và các dịp lễ, Tết. Qua đó, trong gần 3 năm gần đây đã bắt quả tang trên 30 vụ đánh bạc, gồm trên 100 đối tượng; khởi tố điều tra trên 20 vụ, với trên 70 bị can; tổ chức triệt phá trên 70 vụ, bắt giữ trên 80 đối tượng phạm các tội về ma túy, thu giữ trên 100g heroin, trên 70g ma túy tổng hợp, trên 70g thuốc phiện và nhiều vật chứng liên quan; khởi tố điều tra gần 10 vụ mua bán pháo nổ trái phép; xử lý hành chính trên 10 vụ về các tội sử dụng chứng chỉ giả, kinh doanh trái phép, mua bán vận chuyển hàng cấm, vận chuyển khoáng sản không rõ nguồn gốc, kinh doanh hàng nhập lậu...
Do vậy, đến nay, tình hình tại các xã trên địa bàn huyện đã ổn định, không có vấn đề phức tạp phát sinh, tình hình chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững, ổn định, không xảy ra các vụ việc đột xuất, bất ngờ. Số vụ cố ý gây thương tích do nguyên nhân xã hội và trộm cắp tài sản đã giảm đáng kể. Huyện đã thực hiện tốt công tác chuyển hóa các địa bàn trọng điểm, phức tạp về an ninh trật tự và về trật tự an toàn xã hội. Kết quả, đến nay, đã chuyển hóa thành công 4/9 địa bàn trọng điểm phức tạp về an ninh trật tự là các xã: Tân Thái, Hà Thượng, Phú Cường, Phục Linh.