Thăng Long - Đông Đô - Hà Nội đã gần trọn ngàn năm lịch sử. Con đường phát triển của Hà Nội qua nhiều khúc quanh, lúc thăng, lúc trầm. Song xu hướng đi lên luôn hiện rõ, thể hiện thế của “rồng” bay, “hổ” vươn vai. Những lớp văn hóa bồi đắp dày hơn truyền thống chiến đấu và dựng xây của người Hà Nội.
Thế kỷ XIII, Thăng Long đã ba lần bị quân Nguyên tràn vào đốt phá nhưng ba lần “vua tôi đồng lòng, anh em hòa mục, cả nước góp sức”. Ba lần Thăng Long trong lòng Đại Việt, chiến thắng vẻ vang đội quân xâm lược hung hãn nhất hành tinh khi đó.
Đầu thế kỷ XV, hơn 20 năm Thăng Long - Đông Đô rên xiết dưới ách xâm lược đô hộ, nhiều công trình bị tàn phá, nhiều người tài bị bắt đi... Nhưng rồi Vương Thông bị vây chặt ở Đông Quan, quân dân Đại Việt mở lượng hiếu sinh cho trở về quê cũ. Vua Lê trả lại gươm báu cho thần Kim Quy như một biểu tượng hòa bình trường tồn.
... Năm Kỷ Dậu 1789, cùng những nghĩa binh của người anh hùng áo vải Nguyễn Huệ - Quang Trung, quân dân Thăng Long làm nên những trận rồng lửa Ngọc Hồi, Đống Đa thiêu đốt quân thù.
... Ngày 17-2-1947, những chiến sĩ quyết tử của Trung đoàn Thủ đô sau hai tháng cầm chân xe tăng, đại bác địch trên từng góc phố, lặng lẽ rút qua gầm cầu Long Biên, tạm xa Hà Nội, Họ nhìn lại đô thành “nghi ngút cháy sau lưng”, tạm biệt và hẹn ngày về chiến thắng... Và ngày về chiến thắng tưng bừng trong mùa thu cách đây 53 năm - 10/10/1954 - khi những người con ưu tú của Hà Nội trở về Thủ đô trong rừng cờ hoa chào đón, Hà Nội ngàn năm yêu dấu thực sự đã là Hà Nội của ta...
Hà Nội tự tin bước vào công cuộc xây dựng những cơ sở đầu tiên, cho niềm mơ ước thành hiện thực, từ một thành phố bị giày xéo dưới gót sắt áp bức xâm lược, “nền công nghiệp” chỉ gồm vài chục xí nghiệp nhỏ, thiết bị lạc hậu với vài nghìn công nhân. Nhưng công cuộc dựng xây mới chỉ đạt những kết quả đầu tiên thì Hà Nội lại phải hai lần chống trả cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân của Mỹ. Hà Nội vì cả nước, cùng cả nước chiến đấu và chiến thắng. Trong những năm tháng ác liệt của chiến tranh, Hà Nội trở thành biểu tượng bất khuất của phẩm giá và lương tri nhân loại. Người nước ngoài nhìn thấy ở Hà Nội một dáng vẻ dũng cảm và vững vàng khi đối phó với bom Mỹ. Họ thán phục: “Hà Nội có rất nhiều hầm trú ẩn, các khách sạn không hề có công sự bảo vệ như Sài Gòn. Bồn chồn, bứt rứt thì người trong nước Mỹ ta bồn chồn bứt rứt nhiều. ở đây chỉ thấy quyết tâm và hy sinh, chỉ thấy một thái độ nghiêm trang”.
Hà Nội bắt đầu dựng xây từ mùa thu năm 1954 và càng ngày càng phát triển mạnh mẽ. Từ quy mô nhỏ bé 38 vạn dân, diện tích nội, ngoại thành chỉ 152 km2 khi mới tiếp quản, sau 53 năm với hơn 20 năm đổi mới, dân số Hà Nội đã chừng 4 triệu, diện tích Hà Nội đã trên 1000 km2; không gian Hà Nội đã có nhiều điểm nhấn kiến trúc của những khu đô thị mới, bên cạnh cố gắng giữ gìn và tôn tạo những nét đẹp cổ kính và trang nhã của khu phố cổ, khu phố cũ. Ba cây cầu mới (và sắp tới sẽ là năm) vững chãi bắc qua sông Hồng cùng với cầu Long Biên, một chứng tích lịch sử. Hà Nội luôn xứng đáng là Thủ đô - trái tim của cả nước, luôn khẳng định vị thế thân thiện, hợp tác và cùng phát triển, cùng hội nhập kinh tế toàn cầu.
Mùa thu năm nay, Hà Nội tiến gần đến thời khắc lịch sử ngàn năm bằng những cố gắng phát triển mới. Chỉ 9 tháng đầu năm, tốc độ tăng GDP đạt cao nhất 5 năm gần đây (11,6%) và đến cuối năm phấn đấu để chỉ số này vượt con số 13. Hà Nội còn nhiều bài toán phải giải trong quá trình phát triển như giao thông, quản lý đô thị, môi trường, cải cách hành chính, thu hút vốn đầu tư, nâng cao chất lượng văn hóa, y tế, giáo dục, giữ gìn trật tự, an ninh. Nhưng đường lớn đã mở để Hà Nội tiếp tục đi tới tương lai.
Từ thế đất “rồng cuộn, hổ ngồi” trong buổi dời đô, Hà Nội hôm nay đang phát triển. “Rồng” đang bay - những giá trị văn hóa đang được tôn vinh và phát huy và “hổ” đang vươn mình - kinh tế chuyển mình với sức mạnh mới. Hà Nội phấn đấu để năm 2010, năm Canh Dần, kỷ niệm 1000 năm lịch sử vinh quang của mình với những giá trị trường tồn trong truyền thống văn hóa và với sức mạnh của một “con hổ kinh tế” mới đang trỗi dậy...
