Lợn mường Hòa Bình

Trong đời sống ẩm thực của người Mường Hòa Bình, những dịp Lễ, Tết, gặp mặt con cháu, mọi người quây quần trên nhà sàn thì không thể thiếu món thịt lợn cỏ hay còn gọi là lợn cắp nách.

Lợn cỏ của dân tộc Mường được chế biến thành nhiều món ăn ngon, hấp dẫn không chỉ thực khách sành điệu trong mà cả ngoài nước, trở thành một thương hiệu của đất Mường Hoà Bình.

Người Mường Hòa Bình chế biến món thịt lợn cỏ theo truyền thống không mấy phức tạp. Lợn thả rông hoặc thả vườn được thui vàng bằng rơm. Để giữ được độ ngọt của thịt phải rửa sạch con lợn trước khi mổ lấy phần nội tạng, sau đó, phần thịt không rửa lại với nước. Thịt được pha thành từng miếng, cùng lòng, dồi đem hấp trên bếp củi; phần xương đem nấu với nõn chuối rừng. Thịt ba chỉ thái chỉ, ướp hành, nước mắm rồi quấn lá bưởi bên ngoài, kẹp vào thanh tre nướng trên than hồng. Lá bưởi quện vào thịt, dưới sức nóng của than, thịt săn vàng, toả mùi thơm. Thịt lợn chín tới, thái lát mỏng bày trên lá chuối tươi xanh. Khi ăn, chấm với muối rang và hạt dổi nướng dã nhỏ. Món ăn sẽ giữ được độ ngọt của thịt, giòn của mỡ và bì hoà với mùi thơm của lá chuối, hạt dổi, đậm đà của muối rang.

Từ lợn cỏ cũng có thể chế biến món thịt lợn quay với lá mắc mật, phết mật ong rừng. Trong mâm cỗ của người Mường thường có thêm cơm đồ, hoặc cơm lam và món rau đồ thập cẩm (gồm các loại như rau đốm, hoa chuối, ngọn đu đủ…). Ngồi bên cửa voóng nhà sàn, ngắm vườn cây, ao cá, khai vị với món rượu cần, nhâm nhi chén rượu nếp mới cảm nhận hết sự độc đáo của ẩm thực dân tộc Mường.

Để có được một bữa ăn tuyệt vời như vậy thì phải lùng được lợn cỏ dân tộc Mường “xịn”. Lợn cỏ thuần chủng của dân tộc Mường có lông xù, dày, tai nhỏ, chân nhỏ, mõm dài và thon gọn. Hàng năm, cứ vào dịp gần tết, mọi người, nhất là tư thương ở các nơi lại lên săn lùng, không phải đem đi bán. Lợn thả rông hoặc thả vườn, cho ăn đơn giản như rau trộn cám, thái củ sắn cho ăn sống… Lợn chậm lớn, một năm chỉ đạt khoảng 30 – 40 kg, trong khi lợn lai cùng thời gian đạt từ 80 – 100 kg. Giống lợn này dễ nuôi, sức đề kháng tốt, dễ bán, giá cao, hiện khoảng 80.000 – 100.000 đồng /kg.