Lên Cao Bằng thưởng thức vịt quay 7 vị

Khi nói đến vịt quay, rất nhiều người nghĩ đến địa danh Lạng Sơn với món vịt quay mắc mật nổi tiếng, ít ai biết rằng ở Cao Bằng cũng có một món vịt quay mà khi ăn ai cũng phải tấm tắc, đó là món Vịt quay 7 vị.

Trong một năm, có hai ngày người Tày, Nùng Cao Bằng dùng thịt vịt làm món chính (nhất thiết phải có thịt vịt), đó là rằm xá tội vong nhân và bữa cơm tất niên. Không rõ tục lệ này có từ bao giờ. Vào hai ngày đó, vịt đắt vọt lên. Con cái đến nhà bố mẹ đem theo vịt để biếu. Dường như có một nghi thức nào đó mà con vịt giống như vật hiến tế. Ở Cao Bằng và vài vùng phụ cận, trong ngày cưới xin, đầy tháng con, lễ lạt... đều có món thịt vịt. Khách từ xa đến, gia chủ tỏ lòng quý mến bằng món thịt vịt.

Để có món vịt quay Cao Bằng, ngay từ khâu chọn vịt đã rất công phu. Vịt vừa phải, chắc thịt, sáng lông, nặng khoảng 1,8 kg, 2 kg được làm sạch, mổ moi cho khéo rồi nhúng qua nước sôi làm săn thịt.

Quan trọng nhất là khâu ướp vịt. Mắm, muối hoà lẫn trong nước 7 vị rót từ từ vào bụng vịt để gia vị ngấm sâu vào từng thớ thịt. Một chiếc lạt tre dẻo, chẻ mỏng và chuốt nhọn đầu dựng làm kim, khâu bụng vịt, giữ cho nước không chảy ra ngoài. 7 vị đó có lẽ là bí quyết riêng của người Tày sống ở miền đông tỉnh Cao Bằng.

Vịt được thổi phồng và nhúng qua nước sôi một lần nữa, sau đó rưới mật ong và quét dấm lên khắp thân. Cách làm này khiến cho thịt vịt vừa mềm, vừa có vị đậm của mật ngọt, lại không bị khô da khi nướng trên than hồng.

Than nướng vịt phải trộn thứ than củi khô, bén lửa đều thì thịt sẽ không bị ám khói. Vịt sau khi quay được chặt nhỏ xếp ra đĩa, da óng màu mật, rộm vàng cánh gián. Thịt ăn chắc ngọt, mềm nhưng không bở, không dai.

Trong từng miếng vịt quay là một mùi hương ngai ngái như mùi lá non, vị hơi đắng nhưng càng ăn càng đậm thịt. Đó là do thứ nước sốt 7 vị được lấy từ trong bụng vịt rưới lên. Những người từng được nếm qua đều đoán già, đoán non rằng trong 7 thứ gia vị ấy, có rất nhiều vị là rễ và lá cây được lấy ở trên rừng. Vì vậy, dù nhiều người muốn học tập cách làm vịt quay của người Cao Bằng, nhưng đều không thể gợi nên được mùi vị đặc trưng ấy.

Nếu được người Cao Bằng mời ăn cơm giải xúi chiều 30 Tết với món vịt quay trứ danh hẳn du khách sẽ khó nói lời chia tay mảnh đất ấm tình người này.