Đã từ lâu, Lào Cai nổi tiếng với những phiên chợ vùng cao như chợ Cán Cấu, Sín Chéng (huyện Si Ma Cai), chợ Lùng Phình, Bắc Hà (huyện Bắc Hà), chợ Pha Long (huyện Mường Khương)... Chợ phiên không chỉ là nơi mua bán, trao đổi hàng hóa, mà còn mang nhiều ý nghĩa, là nét đẹp văn hóa đặc trưng của đồng bào Tây Bắc.
Chợ Cán Cấu còn được biết đến với cái tên dân dã là chợ gia súc, bởi ở đây ngoài việc bán các mặt hàng sinh hoạt hàng ngày còn có một khu vực rộng để bán trâu, bò, bê, ngựa...; trong đó, khu chợ trâu chiếm tới 50% diện tích. Chợ họp dọc theo sườn núi, rộng khoảng 1ha, nằm ngay chân dốc Cán Chư Sử, thuộc xã Cán Cấu. Chợ Cán Cấu được phân thành ba khu vực: Khu để bán các sản vật địa phương gồm thổ cẩm, chỉ thêu, thảo dược, gia vị, rau củ, quả...; Khu thứ hai là hàng ăn cùng các vật dụng tạp hóa nhập từ bên ngoài, như đèn pin, dây thừng, lưỡi cuốc, dao rựa, bàn chải đánh răng... và khu thứ ba là chợ trâu.
Mỗi phiên chợ ở đây có hàng ngàn con gia súc được mua bán, trao đổi. Riêng trâu có tới hàng trăm con. Trâu đực loại to được rao bán với giá 40 - 50 triệu đồng/con, còn nghé giá 10 - 15 triệu đồng/con. Con trâu là đầu cơ nghiệp, trước đây mỗi khi gia đình có công to việc lớn như làm nhà, dựng vợ gả chồng cho con cháu thì đồng bào mới đem trâu ra chợ bán. Vài năm trở lại đây, được sự hỗ trợ của Nhà nước và các dự án chăn nuôi phát triển, đàn gia súc tăng mạnh, nên con trâu được coi như một mặt hàng bình thường để trao đổi lấy những thứ vật dụng cần thiết trong gia đình.
Mua bán gia súc ở chợ phiên vùng cao. Ảnh: Thế Hà.
Ở vùng cao, chợ không chỉ là nơi mua bán, trao đổi hàng hóa, mà còn mang nhiều ý nghĩa, là nét đẹp văn hóa đặc trưng của từng vùng. Tại những chợ phiên, người đi chợ rất đông nhưng không ồn ào, chỉ có những âm thanh rì rầm của những người đi chợ ngã giá hàng, thăm hỏi sức khỏe và hẹn mời nhau uống rượu.
Khèn là nhạc cụ của người Mông, không khó để bắt gặp âm thanh đặc trưng này ở Cán Cấu hay ở bất cứ phiên chợ vùng cao nào. Những lúc mọi người đã choáng men nồng lại được nghe điệu khèn nổi lên một cách nhẹ nhàng và đều đặn, càng làm đậm đà hơn không gian ở miền vùng cao.
Đồng bào dân tộc Mông thường xuống chợ phiên để chọn mua nông cụ sản xuất. Ảnh:Thế Hà.
Không khí vui vẻ thân mật ở chợ vùng cao thu hút du khách từ dưới xuôi lên và thậm chí cả du khách nước ngoài vào cuộc. Những ấn tượng đậm nét về các phiên chợ vùng cao còn nhiều nét văn hóa đặc trưng, khiến ai đến một lần còn muốn đến lại, bởi chợ phiên vùng cao có sức hút kỳ lạ.
.jpg?width=300&height=-&type=resize)
