Rộn ràng Tết Hoa của đồng bào dân tộc Cống

10:53, 20/11/2016

Tỉnh Điện Biên hiện có khoảng 1.000 người dân tộc Cống, sống tại 5 bản ở các huyện Điện Biên, Nậm Pồ, Mường Nhé. Phong tục đón Tết Hoa đang được tỉnh Điện Biên lưu giữ, phục hồi để phát huy và bảo tồn nét văn hóa đặc sắc của đồng bào dân tộc Cống.

Hằng năm vào dịp tháng 10 âm lịch, khi vụ thu hoạch lúa, ngô đã hoàn tất, những vạt hoa dã quỳ nở vàng bên đường, dọc theo ven suối, đồng bào dân tộc Cống lại rộn ràng đón Tết Hoa (Mền loóng phạt ai), để cầu mùa màng bội thu, cây cối xanh tốt, mọi người trong bản được mạnh khỏe.

 

Năm nay, tại bản Nậm Kè, xã Nậm Kè, huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên nơi tập trung 53 hộ gia đình người Cống, đồng bào đón Tết to hơn mọi năm. Đón Tết Hoa, mọi người trong bản mặc những bộ áo quần truyền thống, trên tay cầm bông hoa mào gà hái trên nương đến nhà già làng để tham dự lễ hội. Trước đó để chuẩn bị đón Tết, cả bản nhộn nhịp hẳn lên, mỗi người mỗi việc. Mọi người dân trong bản Nậm Kè luôn chuẩn bị chu đáo áo quần mới, đồ cúng, các cô gái thì chuẩn bị các tiết mục văn nghệ, còn các chàng trai thì tập luyện sức khỏe để so tài trong ngày hội.

 

Tết Hoa của đồng bào dân tộc Cống có hai phần gồm phần lễ và phần hội. Phần lễ được tổ chức tại nhà thầy cúng với lễ cầu thần linh, xua đuổi tà ma. Các lễ vật dâng lên để cúng gồm có sắn, khoai, xôi, gà, lợn, rượu, cá … và không thể thiếu hoa mào gà (tiếng địa phương gọi là hoa Loóng phạt, theo quan niệm của người Cống hoa mào gà là biểu tượng của sự may mắn, tốt đẹp), mâm cúng được đặt ngay ngắn dưới gốc cây hoa.

 

Thầy mo thay mặt dân bản báo cáo tình hình mùa màng, chăn nuôi, sức khỏe của bà con trong năm qua và cầu xin các thần linh, tổ tiên phù hộ dân bản sang năm mới dồi dào sức khỏe, mùa màng bội thu, gà, lợn đầy chuồng và cầu cho mọi sự tốt lành may mắn đến cho bản mường. Sau đó, thầy cúng nâng chén rượu chúc mừng mọi người sang năm mới những điều tốt đẹp nhất. Trong khi thầy mo cúng cho cả bản, thì tại các gia đình cũng mổ lợn, gà, đồ xôi, làm bánh cho mọi người ăn Tết. Tại mỗi gian thờ cúng của gia đình, các chủ nhà làm lễ cúng, báo cáo kết quả 1 năm làm ăn, cầu cho năm mới may mắn và mời tổ tiên về ăn Tết.

 

Ngày Tết Hoa là dịp để đồng bào trong bản họp mặt, giao lưu, già làng răn dạy con cháu, bảo ban bà con trong bản chăm chỉ lao động sản xuất, không nghe theo lời kẻ xấu. Kết thúc phần lễ là phần hội, sau khi mọi người vui vẻ bên mâm cơm, chén rượu ngày tết, đến đêm cả dân làng tập trung tại sân Nhà văn hóa của bản để múa, hát những giai điệu truyền thống. Những điệu múa của những cô gái Cống hòa nhịp cùng tiếng trống, tiếng chiêng...

 

Sau phần trình diễn văn nghệ, mọi người cùng nhau nhảy múa theo tiếng trống, ném những hạt ngô, thóc ra xung quanh để cầu mùa màng bội thu. Các chàng trai thi tài bắn cung, ném cù… Những em bé, cô gái trẻ thì bện những cành hoa mào gà đỏ thành vòng, đội trên đầu, cùng nha reo hò cổ vũ tạo nên không khí vui tươi, náo nhiệt.