Bến Nhà Rồng là nơi người thanh niên Nguyễn Tất Thành đã lên con tàu Amiral Latouche Tréville (Pháp) để bắt đầu hành trình tìm đường cứu nước vào năm 1911. Hơn một thế kỷ đã qua, đã có nhiều sự đổi thay nhưng bến Nhà Rồng vẫn còn đó cùng với lý tưởng của người thanh niên yêu nước mà sau này trở thành vị lãnh tụ vĩ đại của nhân dân Việt Nam. Nơi đây hiện là Bảo tàng Hồ Chí Minh (Chi nhánh thành phố Hồ Chí Minh), một trong những điểm đến hấp dẫn của thành phố mang tên Bác.
Bến Nhà Rồng nằm bên sông Sài Gòn, trước kia là trụ sở của hãng vận tải Messageries Maritimes (từ năm 1864 - 1955). Đây là một trong những công trình đầu tiên được thực dân Pháp xây dựng sau khi chiếm vùng đất này. Công trình có lối kiến trúc công sở phương Tây với hành lang bao quanh và những vòm cuốn, nhưng lại có mái mang nét kiến trúc phương Đông. Đặc biệt, trên đỉnh mái có trang trí đôi rồng kiểu lưỡng long chầu nguyệt - một lối trang trí phổ biến trong kiến trúc truyền thống Việt Nam. Và công trình ấy được gọi là Nhà Rồng hay bến Nhà Rồng. Sau khi người Pháp thất bại ở Đông Dương năm 1954, bến Nhà Rồng được chính quyền miền Nam Việt Nam quản lý. Bến Nhà Rồng được tu sửa lại, trang trí hình rồng trên đỉnh mái cũng được thay đổi hướng ra ngoài.
Cho tới trước năm 1975, Nhà Rồng vẫn được sử dụng như một công trình phục vụ cảng đường thủy của chính quyền Việt Nam Cộng hòa. Sau khi đất nước thống nhất, để ghi nhớ sự kiện ngày Bác Hồ rời bến Nhà Rồng đi tìm đường cứu nước (5-6-1911), kiến trúc này được giữ lại làm di tích lịch sử, trở thành khu lưu niệm về Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ngày 2-9-1979, trong dịp kỷ niệm 10 năm ngày mất của Người, bến Nhà Rồng đã mở cửa đón khách tham quan. Năm 1982, Khu lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh trở thành Bảo tàng Hồ Chí Minh (Chi nhánh thành phố Hồ Chí Minh), có nhiệm vụ sưu tầm, bảo quản, trưng bày, tuyên truyền về cuộc đời sự nghiệp cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đặc biệt là tập trung nhấn mạnh vào sự kiện ra đi tìm đường cứu nước và thể hiện mối quan hệ tình cảm của Bác Hồ với đồng bào, cán bộ chiến sĩ miền Nam.
Hiện Bảo tàng Hồ Chí Minh (Chi nhánh thành phố Hồ Chí Minh) có hơn 11.000 tư liệu, hiện vật và 3.300 đầu sách chuyên đề về Chủ tịch Hồ Chí Minh. Các hiện vật được tổ chức trưng bày theo các không gian chủ đề theo từng giai đoạn, về thời thơ ấu và thanh niên của Bác, quá trình hoạt động yêu nước và cách mạng, tiếp nhận chủ nghĩa Mác - Lênin và khẳng định con đường cách mạng Việt Nam (1890 - 1920); vai trò của Người trong Cách mạng Tháng Tám và sự kiện thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, đấu tranh giữ vững chính quyền cách mạng và kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1930 - 1954); lãnh đạo cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc và đấu tranh chống Mỹ xâm lược, giải phóng miền Nam thống nhất Tổ quốc (1954 - 1969)...
Với những giá trị văn hóa - lịch sử như vậy, bến Nhà Rồng hay Bảo tàng Hồ Chí Minh (Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh) bao năm qua luôn là một di tích, một điểm đến đặc biệt. Trung bình mỗi năm, nơi đây thu hút khoảng 1 triệu lượt khách tham quan trong và ngoài nước. Hiện nay bảo tàng đang có nhiều kế hoạch đổi mới trong cách trưng bày và tương tác với người xem để ngày càng hấp dẫn và trở thành một trong những điểm tham quan thú vị của thành phố Hồ Chí Minh - một trong hai trung tâm du lịch lớn nhất của Việt Nam.