Với cảnh quan thiên nhiên độc đáo cùng khí hậu ôn hòa, hồ Ba Bể là địa điểm du lịch, trải nghiệm hấp dẫn du khách trong nước và quốc tế.
Hồ Ba Bể, thuộc xã Nam Mẫu, huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn, nằm trong quần thể Vườn Quốc gia Ba Bể, cách Hà Nội khoảng 230 km về phía Bắc, được hình thành từ hơn 200 triệu năm trước. Với cảnh quan thiên nhiên độc đáo cùng khí hậu ôn hòa, hồ Ba Bể là địa điểm du lịch, trải nghiệm hấp dẫn du khách trong nước và quốc tế.
Người dân địa phương gọi Ba Bể là Slam Pé, nghĩa là ba hồ. Tên gọi này xuất phát từ việc hồ là nơi tụ lưu của 3 nhánh sông Pé Lầm, Pé Lù và Pé Lèng. Hồ Ba Bể là một trong những hồ nước ngọt tự nhiên lớn nhất Việt Nam với chiều dài hơn 8km, diện tích mặt nước là 500ha, trên hồ có nhiều đảo nhỏ. Nằm ở độ cao 150m so với mực nước biển, nước hồ trong xanh, quanh năm mát mẻ, tựa như một viên ngọc bích giữa núi rừng hoang sơ.
Hồ Ba Bể có sự hòa hợp của núi rừng, sông nước, lại có khí hậu mát mẻ, trong lành nên du khách có thể đến vào bất kỳ thời gian nào trong năm. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm của nhiều người, thời điểm lý tưởng nhất là vào mùa hè, những ngày đầu thu hoặc mùa xuân. Đến thăm Hồ Ba Bể, không những được tận mắt chiêm ngưỡng cảnh nước non xanh hùng vĩ, du khách còn được trải nghiệm những hoạt động kỳ thú trên hồ như bơi lội, chèo thuyền, câu cá, chinh phục dòng thác cao, chạy xe đạp trên những con đường khúc khuỷu, quanh co… Anh Đồng Minh Cường, Giám đốc Công ty Sen Á Châu, chia sẻ: "Tôi đã đến với Hồ Ba Bể rất nhiều lần và tôi rất thích khu vực này. Đây là một khu có rất nhiều giá trị về thiên nhiên và đặc biệt được gọi là hồ nước ngọt trên núi rất lớn. Ở đây, có cánh rừng quốc gia rất dày và còn rất nhiều cây lớn, cổ thụ, nhiều tiềm năng để phát triển du lịch".
Ngồi trên xuồng tham quan hồ, du khách có thể đến các điểm du lịch nằm trong khu vực hồ như đảo Bà Góa, Ao Tiên, đền An Mạ... Điểm dừng chân đầu tiên là Động Puông, có chiều dài hơn 300m, trần cao hơn 30m, bên trong có rất nhiều hình thù kỳ lạ. Động là nơi cư trú của 23 loài dơi với số lượng lên tới hàng vạn con. Động Puông có hai động liền kề nhau, động ở trên cao gọi là Động Trên theo tiếng địa phương gọi là “Puông Tềnh”, động dưới thấp gọi là Động Dưới “Puông Tẩu” hoặc “Puông Nặm”. Tại đây, các nhà khảo cổ học đã tìm ra 73 di vật là dấu tích con người sinh sống từ thời tiền sử, thời kỳ đồ đá cũ cách đây khoảng 15 – 20.000 năm. Ngoài ra, còn có dấu tích của thời nhà Mạc cuối thế kỷ 16. Bạn Trần Thanh Tùng, du khách đến từ Hà Nội, chia sẻ: "Ấn tượng đầu tiên phải nói là rất hùng vĩ, cảnh sắc hoang sơ, có chút gì đó bí hiểm, thôi thúc mọi người tới khám phá, tìm hiểu. Trong động có nhiều khối thạch nhũ độc đáo, các dải đá xếp thành từng khu, từng cung bậc như những đám ruộng bậc thang của đồng bào miền núi.
Ngoài động Puông, khách phương xa còn có thể ghé thăm động Hua Mạ với vô vàn nhũ đá muôn hình vạn trạng; thác Tát Mạ được ví như dải lụa trắng, như một áng mây được thả từ trên trời xuống; hang Thẳm Phầy được ví như Sơn Đoòng của Ba Bể hoặc vòng qua phía Tây Nam tham quan Đồn Đèn, nơi có khí hậu quanh năm mát mẻ, tới các bản Mông, Dao ở trên đỉnh núi… Tại mỗi điểm đến trong hành trình tham quan Hồ Ba Bể, du khách có thể dừng chân, thưởng thức đặc sản của vùng, đó là những kẹp cá nướng, tôm nướng, chuối nướng, cơm lam… những món ăn vặt phổ biến với giá chỉ khoảng 10.000 đồng.
Đến với hồ Ba Bể, du khách còn được trải nghiệm những nét văn hóa của người dân tộc Tày, Nùng sống trong các bản ở ven hồ như bản Pác Ngòi, Cốc Tộc, Bó Lù... và thưởng thức các món ăn đậm bản sắc dân tộc của người dân bản địa. Đặc biệt, vào dịp lễ hội địa phương, những điệu hát Then, đàn tính do những cô gái Tày xinh đẹp và dịu dàng thể hiện sẽ tạo những ấn tượng sâu lắng trong lòng du khách về mảnh đất và con người ở Ba Bể.
Ông Nguyễn Tấn Linh, Giám đốc Công ty Mr.Linh, chuyên cung cấp dịch vụ homestay, cho biết: "Những sản phẩm chính của chúng tôi khai thác hầu như kết hợp với bà con địa phương, người dân hỗ trợ cho khách du lịch, góp phần tạo việc làm cho một bộ phận người dân địa phương. Chúng tôi cũng sử dụng nguồn thực phẩm của địa phương để tạo ra ấn tượng và đặc sản cho khách du lịch".
Hồ Ba Bể đã được Hội nghị Hồ nước ngọt thế giới, tổ chức tại Mỹ, công nhận là một trong 20 hồ nước ngọt đặc biệt của thế giới cần được bảo vệ. Cuối năm 2004, Vườn quốc gia Ba Bể được công nhận là Vườn di sản ASEAN và là Di tích quốc gia đặc biệt. Hiện Hồ Ba Bể là điểm đến hấp dẫn du khách trong nước và quốc tế đến tham quan, chiêm ngưỡng cảnh sắc diệu kỳ của tự nhiên.