Su su trên đất Linh Sơn

Nhắc đến cây su su, nhiều người nghĩ ngay đến Sa Pa hay Tam Đảo bởi đó là những vùng đất trồng su su nổi tiếng. Nhưng trên đất thái Nguyên có một vùng đất trồng su su cũng ngon không kém đó là đất Linh Sơn, Đồng Hỷ.

Đến Linh Sơn nhiều người sẽ ngỡ ngàng bởi những giàn su su kéo dài xanh mướt mát. Su su là loài cây họ bầu, bí; lá to bằng hai bàn tay người lớn ghép lại, trông gần giống lá mướp nhưng mầu xanh nhạt hơn; dây có tua cuốn bám chặt vào giàn; hoa nhỏ đơn tính màu vàng kem; mỗi cuống lá có vài chùm hoa đực và một hoa cái hình quả chùy nhỏ; quả lớn bằng nắm tay hình trái lê, da sần sùi có gai mềm, chứa một hạt lớn bọc trong vỏ mỏng. Quả và ngọn dùng làm thức ăn.

Su su là loại cây dễ trồng, thích nghi với mọi địa hình. Người dân Linh Sơn trồng su su chủ yếu ở chân ruộng thấp Trước kia, người ta thường tưới phân tươi; bây giờ, nhà nào cũng dùng phân chuồng, phân vi sinh, NPK, khô dầu ủ mục bón gốc và tưới nước lã. Đặc biệt, không phải phun thuốc trừ sâu. Vừa cải tạo đất, vừa "rau sạch 100%". Dường như cây su su khá hợp đất Linh Sơn nên những giàn su su ở đây luôn xanh mơn mởn. Su su Linh Sơn thơm, ngọn dài và rất giòn nên chiếm được cảm tình của người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh Người dân Linh Sơn trồng su su chủ yếu cung cấp cho thị trường T.P Thái Nguyên và những vùng phụ cận.

Từ cây su su, có thể chế biến ra rất nhiều món ăn:

Ngọn su su luộc: Ngắt từng đoạn rau, từ búp, ngọn ra mỗi đoạn dài độ ba bốn đốt ngón tay; có thể lấy thêm một số lá non, nhưng nên vò như lá bí ngô; tất cả rửa sạch, vớt ra rá. Nước đun bắt đầu sôi, thả ngọn su su vào luộc như luộc rau muống chín tới hay chín nhừ thì vớt ra. Thông thường, ngọn su su luộc chấm nước xì dầu pha tỏi tươi đập dập là hợp nhất.

Ngọn su su xào:

Có thể xào với thịt bò hay lòng gà. Xào thịt bò thì phi tỏi cho thơm, đổ thịt vào xào chín rồi  đổ rau vào xào tiếp; xào với lòng gà thì cũng xào lòng gà chín trước rồi mới cho rau, nêm nước mắm ngon hay muối trắng tinh chế, xào tiếp đến khi rau chín. Nước ngấm vào rau làm cho món ăn ngon ngọt đậm đà.

Quả su su luộc:

Gọt hết vỏ, gọt đến đâu thả vào nước đến đấy cho tan bớt nhựa. Bổ mỗi quả làm tám miếng rồi luộc trong nước có pha chút muối trắng tinh chế. Su su chín tới, ăn còn sồn sột hoặc chín mềm tùy thực khách. Khi ăn, cứ cầm tay và chấm muối lạc hoặc muối vừng, một lần thưởng thức sẽ nhớ mãi món ăn này

Quả su su sào:

Su su gọt vỏ, rửa sạch, thái mỏng hoặc thái chỉ. Có thể sào với trứng gà, thịt bò hoặc lòng gà đều ngon, mỗi món một hương vị.

Đến Thái Nguyên không phải về tận đất Linh Sơn du khách mới có thể thưởng thức loại ra đặc biệt này. Chỉ cần ra chợ Thái hay bất kỳ chợ nào trong thành phố hỏi su su Linh Sơn là bạn có thể mua được thứ rau ngon, an toàn về thưởng thức hoặc làm quà cho bạn bè.