Ký ức chẳng phai mờ

Hơn 45 năm đã qua nhưng những ký ức về hai người bạn học cùng đi thanh niên xung phong (TNXP) là liệt sĩ Phùng Thị Tấm và liệt sĩ Nông Thị Tốt của bà Ngôn Thị Túc - thương binh, cựu TNXP Đại đội 915 không lúc nào phai mờ.

Trong căn nhà mới xây bên đường trục chính trung tâm thị trấn Chợ Rã, huyện Ba Bể (Bắc Kạn), bà Ngôn Thị Túc - người phụ nữ 62 tuổi, dáng người mảnh mai, linh hoạt đón tiếp chúng tôi với thái độ niềm nở. Ánh mắt bà bỗng đượm buồn khi nghe chúng tôi đề nghị được nghe kể về những kỷ niệm ngày bà tham gia lực lượng TNXP ở Đại đội 915, Đội TNXP 91 Bắc Thái. Bà bảo: Đã là đội viên Đại đội 915, không ai có thể quên ký ức về trận bom đêm 24/12/1972 làm hàng chục đồng đội của chúng tôi hy sinh. Trong đó, có cả hai người bạn thân đã đi cùng tôi thời ấu thơ cho đến những ngày làm nhiệm vụ TNXP tại Đại đội 915.

Bà kể, năm học 1970-1971, bà cùng với người bạn học sống cùng xóm Pác Ngòi (Nam Mẫu) bên bờ hồ Ba Bể tên là Nông Thị Tốt bước vào lớp 5 tại trường Cấp 2 xã Quảng Khê, huyện Chợ Rã. Đi học cách nhà tới 8km đường rừng núi cheo leo, hai nữ sinh Túc - Tốt phải đem theo hành lý trọ học tại căn lán nhỏ do gia đình các phụ huynh dựng cạnh trường Quảng Khê. Tại đây, hai chị em làm quen với Phùng Thị Tấm, ở xóm Pó Lù lân cận với xóm Pác Ngòi và học trên 1 lớp. Ba người nhanh chóng trở thành những người bạn thân thiết, giúp đỡ nhau trong học tập và cuộc sống xa nhà.

Mùa hè năm 1972, khi hai cö nữ sinh Túc - Tốt chuẩn bị vào lớp 7 và Phùng Thị Tấm chuẩn bị vào lớp 8, giặc Mỹ leo thang đánh phá miền Bắc. Một sớm hè mát mẻ, đôi bạn Tấm - Tốt đến nhà bạn Túc chơi, khoe với bạn đơn đăng ký đi TNXP. Tốt bảo: Túc cùng đi TNXP nhé! Chẳng ngần ngại, Túc gật đầu. Dù bị gia đình ngăn cản bởi còn anh trai đi bộ đội nhiều năm chưa biết tin tức nhưng cô nữ sinh người dân tộc Tày - Ngôn Thị Túc vẫn kiên trì thuyết phục. Kết quả là, tháng 10 năm đó, cả 3 bạn Túc - Tốt - Tấm cùng được lên đường nhận nhiệm vụ TNXP (ngày 10/10/1972).

Về đến Đội 91 TNXP Bắc Thái, cả ba chị em được phân vào Đại đội 915 đóng quân tại xã Linh Sơn trong đó, Ngôn Thị Túc được phân về Tiểu đội 4; Nông Thị Tốt được phân về Tiểu đội 2 còn Phùng Thị Tấm làm cấp dưỡng. Ngay hôm sau, ba chị em Túc - Tốt - Tấm đã cũng đồng đội thực hiện nhiệm vụ bảo đảm giao thông, vận chuyển, bốc dỡ hàng hoá. Bà Túc nhớ lại:  Sáng 24/12/1972, sau giờ ăn cơm sáng, Đại đội 915 được phân công nhiệm vụ đột xuất, bốc xếp hàng hóa tại Ga Lưu Xá. Khi trời xẩm tối, một số anh chị em TNXP tiếp tục làm, số khác chuẩn bị bữa tối. Cả Đại đội chưa kịp ăn thì phải xuống hầm trú ẩn vì có báo động máy bay Mỹ ném bom, tôi xuống hầm và không biết gì nữa. Cho tới tận 3 hoặc 4 giờ sáng hôm sau, tỉnh dậy mới biết hầm bị trúng bom, tôi cùng một số đồng đội bị hất văng ra khỏi hầm, thương tích khắp người.

Höi tỉnh, bà Túc thấy hai đồng đội khác đang cố gượng bới đất, đá thoát ra ngoài. Vừa thoát ra ngoài, ba chị em nghe thấy nhiều tiếng đồng đội kêu cứu. Dồn hết chút sức lực còn lại, ba chị em dùng tay không đào một lỗ thông hơi bằng ngón chân cái cho đồng đội thở rồi dốc sức đi bộ về đơn vị gọi cứu trợ.

“Đi được chừng nửa đường thì chúng tôi gặp xe của Đại đội 915 đến cứu trợ và được đưa về điều trị tại Bệnh viện A. Chừng hơn 1 tháng sau khi đã điều trị khỏi vết thương, tôi mới được tin hai người bạn thân là Phùng Thị Tấm và Nông Thị Tốt đã hy sinh trong trận bom tối 24/12/1972. Tôi đã khóc rất nhiều vì thương bạn. Tôi cứ ngỡ các bạn cũng đang được điều trị đâu đó chưa thể đến thăm tôi. Ai ngờ…” -  bà Túc nghẹn ngào.

Dời lực lượng TNXP, tháng 10-1974, bà Túc về công tác tại cửa hàng ăn uống huyện Định Hóa. Đến tháng 1-1976, bà chuyển về huyện Chợ Rã (nay là huyện Ba Bể) làm văn thư và sau đó xây dựng gia đình riêng. Đến nay, dù đã 62 tuổi bà Túc vẫn nhiệt tình tham gia công tác Hội cựu TNXP thị trấn Chợ Rã. Bà tâm sự: Dù câu chuyện đã đi qua hơn 45 năm, tôi cũng đã đi đến cuối đời người nhưng ký ức về sự hy sinh anh dũng của những người đồng đội TNXP Đại đội 915 năm nào vẫn luôn khắc sâu trong tâm trí và nó là động lực để tôi vươn lên trong cuộc sống, giáo dục con cháu và cống hiến cho tổ chức cựu TNXP.