Báo cáo toàn cầu về việc sử dụng binh lính trẻ em năm 2008 do Phong trào vì mục tiêu chấm dứt sử dụng binh lính trẻ em công bố hôm 20-5 cho thấy, hàng trăm ngàn trẻ em vẫn đang bị lôi kéo tham gia vào các hoạt động vũ trang, dưới hình thức này hay hình thức khác, tại ít nhất 86 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới.
Báo cáo mới nhất của Tổng thư ký LHQ về vấn đề “Trẻ em và xung đột vũ trang” do bà R. Cu-ma-ra-sva-my, đại diện của TTK phụ trách vấn đề này, cho biết, trên toàn thế giới hiện nay có tới 300.000 trẻ em dưới 15 tuổi bị bắt đi lính và dính líu vào các cuộc xung đột vũ trang theo nhiều hình thức khác nhau như những người lính, người đưa tin, tình báo, nấu ăn...
Theo bản báo cáo, trẻ em đang bị tuyển mộ trái phép tại các nước như Áp-ga-ni-xtan, Bu-run-đi, Sát, CH Trung Phi, Cô-lôm-bi-a, CHDC Công-gô, Nê-pan, Xô-ma-li, Xu-đăng, Xri Lan-ca và U-gan-đa. Có 2 nước trước đây rất phổ biến tình trạng trẻ em bị buộc phải cầm súng là Xi-ê-ra Lê-ôn và Li-bê-ri-a, năm nay đã không còn có tên trong danh sách này.
Bản báo cáo cũng nêu lên hiện tượng nguy hiểm là tình trạng tuyển mộ binh lính trẻ em xuyên quốc gia tại những nước như Sát và Xu-đăng. Theo bản báo cáo, hiện tượng tuyển mộ binh lính là trẻ em chỉ giảm khi tình hình an ninh tại các trại tị nạn được cải thiện bởi vì các trại tị nạn là nguồn cung cấp quan trọng cho những kẻ tuyển mộ binh lính trẻ em.
Cùng với việc trẻ em bị bắt lính, lao động trẻ em cũng là một vấn đề nghiêm trọng. Báo cáo của Tổ chức “Cứu vớt trẻ em” cho biết, trên thế giới hiện nay có 218 triệu trẻ em phải lao động, trong đó 126 triệu trẻ em làm việc trong những điều kiện nguy hiểm và 8,5 triệu em lao động như nô lệ. Một trong những hình thức nô dịch trẻ thơ là việc buôn bán trẻ em với doanh số hàng năm lên tới 23,5 tỷ ơ-rô hay bóc lột tình dục từ các thương vụ du lịch “sex” với sự tham gia của 1,8 triệu trẻ vị thành niên. Ngoài ra, 1 triệu trẻ em phải làm việc tại các mỏ để khai thác vàng hoặc kim cương.
Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) cho biết trong 4 năm qua, nạn lao động trẻ em trên thế giới đã giảm 11%, tuy nhiên, khu vực nam Xa-ha-ra của châu Phi vẫn chiếm tỷ lệ lao động trẻ em cao nhất trên thế giới, với 26% trẻ em phải lao động nặng nhọc, trong đó có cả lao động tình dục. ILO ước tính ở khu vực này hiện có 120.000 trẻ em bị ép buộc làm phu khuân vác, liên lạc, nấu bếp và nô lệ tình dục; 47 triệu trẻ em không được đến trường. Có 1/6 dân số sống ở vùng này sống trong cảnh nghèo khó khiến họ phải bán hoặc để con lại cho người khác nuôi. Hiện 50% trẻ em ở Tây Phi không được sống với cha mẹ đẻ và đang bị bóc lột sức lao động. Theo Quĩ nhi đồng LHQ (UNICEF), căn bệnh thế kỷ AIDS có thể đẩy 18 triệu trẻ em tại các nước thuộc khu vực nam Xa-ha-ra vào tình trạng mồ côi vào năm 2010.
Những thực tế đau xót này là sự vi phạm nghiêm trọng quyền trẻ em. Thời gian qua, đã có một số nghị quyết của LHQ đề cập tới vấn đề này nhưng tình trạng trẻ em bị buộc phải tham gia chiến tranh, bị bóc lột sức lao động... vẫn diễn ra, nhất là tại các nước châu Phi. Theo bà R. Cu-ma-ra-sva-my, thế giới cần phải hành động khẩn cấp để đưa các em trở lại cuộc sống đời thường trong cộng đồng.
