Chuyển biến mới trong quan hệ Mỹ - Vê-nê-xu-ê-la

09:05, 19/04/2009

Tổng thống Mỹ Ba-rắc Ô-ba-ma và Tổng thống Vê-nê-xu-ê-la U-gô Cha-vết đã có cuộc tiếp xúc đầu tiên bên thềm Hội nghị Thượng đỉnh châu Mỹ lần thứ V tổ chức tại Poóc-tốp Xpên, thủ đô Tri-ni-đát và Tô-ba-gô cuối tuần qua.

Cuộc gặp này được đánh giá là động thái thân thiện hiếm thấy khi hai nhà lãnh đạo bắt tay nhau và Tổng thống U.Cha-vết đã gửi một thông điệp ngắn gọn bằng tiếng Anh cho Tổng thống B.Ô-ba-ma: "Tôi muốn kết bạn với ông".  Đáp lại, ông chủ Nhà Trắng đã dùng tiếng Tây Ban Nha để chào Tổng thống U.Cha-vết. Dù chỉ là một khoảnh khắc ngắn ngủi nhưng theo giới phân tích, sự kiện trên mang tính biểu tượng cao. Bởi lẽ, ai cũng biết, mối quan hệ  Mỹ - Vê-nê-xu-ê-la vốn "cơm chẳng lành, canh chẳng ngọt" từ thời cựu Tổng thống Giooc-giơ Bu-sơ, nhất là sau khi ông U.Cha-vết tố cáo Oa-sinh-tơn đứng sau cuộc đảo chính bất thành nhằm lật đổ ông hồi năm 2002.

 

Những năm tiếp theo, quan hệ giữa hai nước tiếp tục căng thẳng, đỉnh cao là việc ông U.Cha-vết trục xuất Đại sứ Mỹ ở Ca-ra-cát, đồng thời triệu hồi Đại sứ Vê-nê-xu-ê-la tại Oa-sinh-tơn về nước hồi tháng 9-2008. Nhà lãnh đạo Vê-nê-xu-ê-la nằm trong nhóm những nguyên thủ cánh tả chống Mỹ ở khu vực Mỹ La-tinh đã cực lực chỉ trích các chính sách của Oa-sinh-tơn. Mới đây, ông U.Cha-vết đã lên tiếng ủng hộ đề xuất của Nga và Trung Quốc về việc tạo ra một đồng tiền dự trữ quốc tế mới thay thế đồng đô-la Mỹ.

 

Trong khi đó, với thiện chí muốn "lắng nghe và học hỏi" của nước Mỹ, Tổng thống B.Ô-ba-ma từng tuyên bố rằng: "Đối với những nước không có thiện chí với Mỹ, chúng tôi không quan tâm đến những gì đã xảy ra trong quá khứ. Chúng tôi chỉ muốn tìm kiếm, xây dựng mối quan hệ chung trong hiện tại và tương lai mà thôi". Chính vì vậy, khi thừa kế chính quyền từ tay ông G.Bu-sơ, Tổng thống B.Ô-ba-ma luôn muốn xích gần hơn tới Mỹ La-tinh, nhất là những quốc gia đang căng thẳng với Mỹ như Cu-ba, Vê-nê-xu-ê-la... Bên cạnh đó, là một quốc gia có nguồn tài nguyên dầu mỏ phong phú, hiện Vê-nê-xu-ê-la đang là điểm đến của nhiều cường quốc như Trung Quốc, Nga. Trung Quốc đang xúc tiến các hành động ngoại giao và kinh tế, sẵn sàng đầu tư hàng tỉ USD để đổi lấy những ưu đãi về nguyên liệu, nhiên liệu tại khu vực này. Còn Nga cách đây không lâu cũng đã trở thành đối tác quan trọng của Vê-nê-xu-ê-la khi thành công trong việc ký hàng loạt hợp đồng bán vũ khí cũng như hợp tác khai thác tài nguyên. Chính quyền mới của Ô-ba-ma chắc chắn không thể không nhận thấy và lo ngại trước thực tế này. Do vậy, bằng những tuyên bố tích cực và một cái bắt tay đặc biệt, Tổng thống B.Ô-ba-ma đang tạo ra những tín hiệu tốt đẹp về việc cải thiện quan hệ với một số nước đối đầu ở khu vực Mỹ La-tinh. Điều này được Tổng thống Mỹ khẳng định trong phiên khai mạc Hội nghị Thượng đỉnh châu Mỹ lần thứ V ngày 17-4, khi ông cam kết mở ra một kỷ nguyên mới trong "quan hệ đối tác bình đẳng" với các quốc gia châu Mỹ. Phát biểu trước các nhà lãnh đạo châu Mỹ, Tổng thống B.Ô-ba-ma cam kết Mỹ sẽ thực thi một chính sách mới trong quan hệ với các nước châu Mỹ, đó là "thực dụng hơn và ít ngạo mạn hơn".

 

Các nhà phân tích nhận định, Hội nghị châu Mỹ lần này không chỉ đánh dấu bước chuyển biến mới trong mối quan hệ Mỹ - Cu-ba, mà còn ghi lại dấu hiệu cải thiện quan hệ giữa Mỹ và Vê-nê-xu-ê-la, đồng thời một kỷ nguyên đối thoại và hòa dịu ở châu Mỹ đã mở ra trong nhiệm kỳ Ô-ba-ma.