Đối ngoại Việt Nam 2010: Sôi động và nhiều thử thách

Tại kỳ họp thứ sáu, Quốc hội đã xác định mục tiêu tổng quát cho năm 2010: "Nỗ lực phấn đấu phục hồi tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt mức cao hơn năm 2009; tăng tính ổn định kinh tế vĩ mô; nâng cao chất lượng tăng trưởng; ngăn chặn lạm phát cao trở lại; tăng khả năng bảo đảm an sinh xã hội; chủ động hội nhập và nâng cao hiệu quả hợp tác kinh tế quốc tế; giữ vững ổn định chính trị và trật tự an toàn xã hội; bảo đảm yêu cầu quốc phòng, an ninh; phấn đấu đạt mức cao nhất các chỉ tiêu của Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2006-2010. Bước vào năm mới 2010, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã có bài viết quan trọng đề ra 5 nhóm nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu để thực hiện quyết tâm đó. Chắc chắn, với quyết tâm của Quốc hội, Chính phủ và nỗ lực của các cấp, các ngành, năm 2010 tình hình kinh tế, chính trị - xã hội sẽ gặt hái được nhiều thành quả tốt đẹp.

Trên bình diện đối ngoại, năm 2010 là năm sôi động với nhiều sự kiện lớn, quan trọng. Việt Nam sẽ tổ chức Đại lễ 1000 năm Thăng Long - Hà Nội, 120 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, 80 năm thành lập Đảng, 65 năm Quốc khánh, 35 năm Giải phóng miền Nam. Năm 2010, Việt Nam chính thức đảm nhận cương vị Chủ tịch luân phiên của ASEAN (từ tháng 1 đến tháng 12-2010). Theo đó, Việt Nam sẽ chủ trì tổ chức và điều hành một loạt các hoạt động quan trọng của ASEAN gồm: 2 Hội nghị cấp cao ASEAN và giữa ASEAN với các bên đối tác, 8 hội nghị của các Hội đồng Cộng đồng cấp Bộ trưởng, nhiều hội nghị Bộ trưởng chuyên trách thuộc các kênh hợp tác khác nhau của ASEAN (quốc phòng, kinh tế, tài chính…) và nhiều hoạt động giữa ASEAN với các bên đối tác. Với tư cách nước Chủ tịch ASEAN, Việt Nam sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc đề xuất định hướng hợp tác và hoạt động của ASEAN trong suốt năm 2010.

Năm nay cũng là năm bản lề quan trọng đối với ASEAN, đánh dấu 5 năm hướng tới xây dựng Cộng đồng ASEAN (2010 - 2015), 1 năm triển khai Hiến chương; đối với Việt Nam, năm 2010 đánh dấu 15 năm tham gia vào Hiệp hội này, 60 năm thiết lập quan hệ ngoại giao với Trung Quốc và Nga, 15 năm thiết lập quan hệ ngoại giao với Mỹ và Liên minh châu Âu (EU). Do đó, việc đảm nhận cương vị Chủ tịch ASEAN 2010 vừa là vinh dự, vừa đặt ra những trọng trách cho Việt Nam.

Trong cuộc gặp mặt báo chí cuối năm 2009, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Gia Khiêm đã vui mừng thông báo những thành tựu quan trọng mà công tác đối ngoại đã gặt hái được trong năm 2009 và nêu rõ, đây là những tiền đề thuận lợi để Việt Nam bước tiếp, đạt nhiều thành công trong năm 2010, năm sôi động của các hoạt động đối ngoại. Trên cơ sở đó, phương hướng bao trùm năm 2010 là tiếp tục đẩy mạnh ngoại giao toàn diện trên cơ sở ba trụ cột: Ngoại giao Nhà nước, đối ngoại Đảng và ngoại giao nhân dân, với bốn trọng tâm: Ngoại giao chính trị, ngoại giao kinh tế, ngoại giao văn hóa và công tác người Việt Nam ở nước ngoài. Phó Thủ tướng cũng chỉ rõ, các ưu tiên trong năm 2010 của Việt Nam là: Tổ chức tốt các hội nghị của ASEAN, làm tốt các hội nghị Phật giáo, Diễn đàn Kinh tế thế giới, Liên minh Nghị viện Đông Nam Á (AIPA); Tiếp tục thúc đẩy quan hệ với các nước lớn, các nước khu vực, làm sâu sắc hơn đường lối đối ngoại của Đảng và Nhà nước.

Chuẩn bị cho năm 2010, Việt Nam đã chủ động, tích cực triển khai các hoạt động đối ngoại một cách đồng bộ và toàn diện, có trọng tâm, trọng điểm, phối hợp chặt chẽ và hài hòa giữa các kênh đối ngoại của Đảng, Nhà nước và nhân dân, giữa ngoại giao song phương và ngoại giao đa phương, giữa ngoại giao chính trị, ngoại giao kinh tế, ngoại giao văn hóa và công tác về người Việt Nam ở nước ngoài. Đơn cử như trong vai trò Chủ tịch ASEAN 2010, Việt Nam đã xây dựng kế hoạch chuẩn bị từ rất sớm. Trong cương vị này, chúng ta đã đề ra chủ đề cho năm 2010 là "Hướng tới Cộng đồng ASEAN: Từ tầm nhìn tới hành động", theo đó, hướng ưu tiên vào một số trọng tâm như: Thúc đẩy đoàn kết và hợp tác ASEAN, đẩy mạnh liên kết khu vực nhằm hiện thực hóa mục tiêu xây dựng Cộng đồng ASEAN, hoàn tất việc đưa Hiến chương ASEAN vào cuộc sống; mở rộng và tăng cường hơn nữa quan hệ hợp tác toàn diện giữa ASEAN với các bên đối tác, qua đó hỗ trợ, quảng bá đất nước và con người Việt Nam, đề cao hình ảnh một nước Việt Nam đổi mới, năng động, có đường lối đối ngoại độc lập, hữu nghị và hợp tác với tất cả các nước, tích cực hội nhập khu vực và quốc tế…

Đặt trong bối cảnh kinh tế thế giới vẫn còn nhiều thách thức, tiềm ẩn nhiều biến động khó lường, tình hình an ninh khu vực có thể nảy sinh những phức tạp mới, các vấn đề toàn cầu (dịch bệnh, thay đổi khí hậu…) có thể nghiêm trọng hơn… Tuy nhiên, chúng ta tin rằng, với sự chuẩn bị kỹ càng, năm 2010 - năm sôi động của những hoạt động đối ngoại, Việt Nam sẽ gặt hái nhiều thành công mới, khẳng định bản lĩnh và vị thế của Việt Nam ở khu vực và trên trường quốc tế.