Mỹ, Philippines muốn đưa tranh chấp Biển Đông ra diễn đàn an ninh

Mỹ và Philippines vừa kêu gọi đưa vấn đề tranh chấp trên Biển Đông ra Diễn đàn an ninh khu vực Đông Nam Á, ARF, sẽ diễn ra vào tháng tới trong bối cảnh căng thẳng vẫn nóng trên vùng biển này.

ARF là một diễn đàn an ninh quan trọng ở châu Á Thái Bình dương, quy tụ các quan chức và giới quân sự cũng như chuyên gia của các quốc gia thuộc Hiệp hội Đông Nam Á (ASEAN) và các nước đối thoại. Trong số này có những cường quốc như Mỹ, Trung Quốc, Nhật, Hàn Quốc, Ấn Độ, Australia, Nga và EU.

"Chủ đề tranh chấp" ở Biển Đông "có thể là một chủ đề quan trọng ở ARF", Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario phát biểu hôm qua (30/6), truyền hình nước này đưa tin.

Đại sứ Mỹ tại Manila, ông Harry Thomas, cũng bày tỏ quan điểm tương tự, rằng ARF là "một cơ hội tuyệt vời để giải quyết tranh chấp chủ quyền" ở Biển Đông.

Del Rosario cho rằng tại ARF, vấn đề Biển Đông có thể được tiếp cận từ góc độ an toàn hàng hải, trong khi Thomas nói các bên nên dùng phương pháp ngoại giao và hòa bình, chứ "không nên nhìn Trung Quốc như một lực lượng xấu xa".

ARF diễn ra từ 16 đến 31/7 tại Bali, Indonesia.

Biển Đông trong thời gian gần đây nóng lên bởi những hành động của các tàu Trung Quốc xâm phạm và quấy rối trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Philippines và Trung Quốc cũng có những đụng độ và tố cáo nhau trên vùng biển mà Manila tuyên bố có chủ quyền.

Trước thái độ ngày càng cứng rắn của Bắc Kinh về vấn đề Biển Đông, Manila đã viện tới sự giúp đỡ của Mỹ và nhận được những lời hậu thuẫn rõ ràng. Trong chuyến công du tới Washington mới đây, ông del Rosario đề cập việc Mỹ nên hỗ trợ khí tài quân sự cho Philippines. Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton cam kết ủng hộ đồng minh trong việc bảo vệ chủ quyền trong tranh chấp, còn Lầu Năm góc hứa giúp Manila tăng năng lực tình báo và giám sát trên biển.

Bà Clinton cũng nhắc lại quan điểm đưa ra tại ARF năm ngoái ở Hà Nội, rằng Mỹ có lợi ích quốc gia trong việc bảo đảm an toàn và tự do hàng hải ở Biển Đông.

Philippines và Mỹ đang có cuộc tập trận hải quân chung thường niên ở biển Sulu, phía tây Biển Đông. Hai bên khẳng định cuộc diễn tập đã có kế hoạch từ trước chứ không phải phát sinh do các diễn biến mới đây ở Biển Đông.

Trong bối cảnh căng thẳng hiện nay, một số tướng lĩnh Philippines đề cập khả năng thuê tàu chiến của Mỹ. Nếu điều này thành sự thực, Manila có thể tiếp cận các chiến hạm hiện đại một cách nhanh chóng hơn. Soái hạm của Philippines - con tàu được điều ra Biển Đông tuần trước sau khi Trung Quốc đưa tàu hải tuần lớn nhất của mình xuống vùng biển này - từng phục vụ từ Thế chiến II.

Tuy nhiên các nhà ngoại giao và lập pháp Philippines đang cân nhắc những cản ngại, bởi việc thuê tàu kéo theo thuê các chuyên gia, thủy thủ Mỹ và điều này thì đi ngược hiến pháp Philippines về việc không sử dụng quân nhân nước ngoài.