Kết thúc sứ mệnh đồng franc

Sau nửa thế kỷ tồn tại, hết ngày hôm nay (17/2), đồng franc sẽ chính thức nhường lại vị trí của mình trên đất Pháp cho đồng tiền chung Châu Âu euro. Giá trị của đồng bạc thuộc diện lâu đời nhất Châu Âu này chỉ còn mang ý nghĩa sưu tập.

Trên thực tế, Pháp đã chính thức chuyển qua sử dụng đồng euro từ năm 2002 nhưng từ thời điểm đó tới nay, người dân vẫn có thể mang giấy bạc franc ra ngân hàng đổi thành euro, còn tiền xu thì đã "cáo chung" từ năm 2005. "Sự ra đi" của đồng franc đã tạo ra những phản ứng trái ngược của người dân ở đất nước hình Lục lăng. Trong khi một số người cảm thấy nhẹ nhõm vì thoát khỏi hệ thống tiền tệ song song thì phần lớn cảm thấy nuối tiếc. Thậm chí, có người còn cho rằng, việc từ bỏ đồng franc là một mất mát lớn của bản sắc dân tộc.

Ra đời năm 1360, dù bị ngắt quãng sử dụng trong thời gian khá dài (từ năm 1641 đến 1795), đồng franc vẫn để lại dấu ấn mạnh mẽ hơn nhiều so với đồng livre trước đó khi gắn liền với lịch sử thực dân của Pháp. Sở dĩ nhiều người đồng tình với quan điểm này vì đồng franc là một trong những công cụ để nhà cầm quyền Pháp đánh dấu địa vị "mẫu quốc" tại các nước thuộc địa. Kể từ giữa thế kỷ XIX, Pháp còn quyết định thiết lập hệ thống ngân hàng tại Châu Phi, Đông Dương và tổ chức phát hành tiền giấy tại những khu vực này để thay thế hoàn toàn đồng tiền bản địa hoặc các đồng tiền nước ngoài đang lưu thông trên các lãnh thổ này. Từ năm 1954, dù nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ đặt dưới quyền bảo hộ của Pháp đã giành độc lập; song đến thời điểm này, khu vực đồng franc Châu Phi vẫn là một không gian kinh tế khá hấp dẫn với 14 quốc gia cận sa mạc Sahara.

Tuy nhiên, sự nuối tiếc của người Pháp với đồng franc không chỉ dừng lại ở khía cạnh lịch sử mà còn chịu tác động bởi một góc độ khác. Thời điểm chia tay đồng franc cũng là lúc người dân nước này đánh dấu 10 năm chính thức đưa vào lưu hành đồng euro. Tuy nhiên, thay vì nhớ đến ngày này như là một ngày đáng tự hào cho sự liên kết và sức mạnh của các nước Châu Âu, dư luận Pháp lại tỏ ra hoài nghi về những lợi ích đồng euro mang lại. Trên nhiều thời báo lớn trong thời gian gần đây, không hiếm những dòng tít như "Đồng euro - biểu tượng cho sự sụt giảm sức mua" hay "Cơ sở cho 10 năm tồn tại của đồng euro tại Pháp là sự tăng giá". Nhiều người dân đổ lỗi cho đồng euro về tình trạng giá cả leo thang của các mặt hàng tiêu dùng hằng ngày lên thêm từ 20-40%, cản trở xuất khẩu hàng hóa của Pháp. Thậm chí, cũng giống như người dân ở một số nước Châu Âu khác, người Pháp đã đặt giả thuyết quay trở lại với đồng franc.

Đó là những lý do còn tới 50 triệu tờ giấy bạc, tổng trị giá khoảng 4 tỷ franc, vẫn được lưu thông trên thị trường Pháp. Nhà chức trách Pháp cho rằng, nhiều khả năng chỉ thu lại được 1/6 số này. Phần còn lại có thể được giữ làm kỷ niệm hoặc cũng có thể vì nhiều người không tin tưởng vào tương lai đồng euro nên trữ tiền cũ để đề phòng về một thay đổi có thể.