Hy Lạp lại đứng trước "cơn bão" lớn

Theo kết quả sơ bộ cuộc bầu cử Quốc hội Hy Lạp, cả hai đảng lớn nhất đều không giành được số phiếu quá bán để tự đứng ra thành lập Chính phủ   

Kết quả sơ bộ cho thấy, Đảng Dân chủ mới giành chiến thắng sít sao 27,5% đến 30,5% số phiếu bầu, dẫn trước 3% so với Đảng phản đối cứu trợ Syriza. Về thứ 3 là Đảng Xã hội Pasok với khoảng 11% đến 12,4%. Như vậy cả hai đảng lớn nhất tại Hy Lạp đều không giành được số lượng phiếu quá bán để tự đứng ra thành lập Chính phủ theo Hiến pháp.

Quá trình đàm phán để thành lập liên minh cầm quyền nhiều khả năng sẽ lại thất bại vì sự khác biệt quá lớn giữa các chính đảng liên quan tới biện pháp đối phó với cuộc khủng hoảng nợ đang khuynh đảo lục địa già. Điều này có thể đẩy Hy Lạp tới nguy cơ vỡ nợ.

Thực tế cho thấy, phần lớn người dân Hy Lạp mong muốn nước này tiếp tục ở lại Khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone) nhưng họ lại muốn "rũ bỏ" sự khó khăn mà chỉ có thực hiện chính sách "thắt lưng buộc bụng" thì Hy Lạp mới nhận được gói cứu trợ trị giá 130 tỷ euro.

Một người dân bày tỏ quan điểm: “Tôi hy vọng rằng Hy Lạp sẽ không rời khỏi khu vực đồng tiền chung châu Âu, không phải bởi vì ở lại khu vực đồng tiền chung châu Âu sẽ tốt hơn mà bởi chúng tôi không có nhiều lựa chọn. Với tình hình hiện nay, chúng tôi cần phải duy trì như một phần của khu vực đồng tiền chung châu Âu. Điều này là cần thiết”.

Một người dân khác nói: “Chúng tôi lo lắng. Thực sự là chúng tôi mong muốn một Chính phủ mới được bầu và chúng tôi muốn ở lại khu vực đồng tiền chung châu Âu. Mặc khác, gói cứu trợ thực sự khắc nghiệt, các biện pháp này thật không thể chịu nổi. Không còn nghi ngờ gì nữa, cần phải có một cuộc đàm phán lại đối với gói cứu trợ”

Nắm bắt tâm lý này của các cử tri, nhiều đảng phái, trong đó đứng đầu là Syriza đã giành được nhiều lá phiếu ủng hộ khi kiên quyết "nói không" với các điều kiện khắc khổ của Liên minh châu Âu (EU) và Qũy tiền tệ quốc tế (IMF) và cũng không bắt tay với chính đảng nào ủng hộ chính sách này. Thế nhưng, bế tắc về chính trị sẽ đẩy Hy Lạp đứng trước nguy cơ vỡ nợ nếu không thể thông qua khoản cứu trợ vào cuối tháng này và dự đoán Athens rời khỏi Khu vực đồng tiền chung châu Âu sẽ trở thành sự thật.

Do đó, mặc dù phương án ưu tiên vẫn là giữ Athens ở lại khu vực đồng tiền chung châu Âu, song ít nhất một nửa số chính phủ các nước thành viên khu vực đồng tiền chung châu Âu cùng các ngân hàng trung ương và doanh nghiệp lớn đang lên kế hoạch khẩn cấp cho kịch bản Hy Lạp rời khỏi liên minh tiền tệ này.

Ngay tại Hy Lạp tâm lý hoảng loạn bắt đầu xuất hiện. Theo các ngân hàng Hy Lạp, mỗi ngày khoảng 800 triệu euro đã bị rút khỏi hệ thống tài khoản. Các hãng bán lẻ cho biết, người dân đang đua nhau mua mì ống và đồ hộp, đề phòng trường hợp thiếu lương thực - thực phẩm do lo ngại nước này phải quay trở về dùng đồng tiền bản xứ drachma.

Nhưng cho dù chuẩn bị thế nào đi nữa, kịch bản này xảy ra sẽ là một thảm họa không chỉ với kinh tế Hy Lạp mà còn kéo theo nguy cơ đổ vỡ của một liên minh tiền tệ vốn là niềm tự hào của một châu Âu hiện đại đã tồn tại trong hơn một thập niên; đồng thời gây hiệu ứng domino ở hàng loạt quốc gia khác như vụ ngân hàng Lehman Brothers của Mỹ sụp đổ.

Nếu điều này xảy ra sẽ châm ngòi cho cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu như năm 2008. Khi đó, chi phí hỗ trợ các quốc gia dễ bị tổn thương có thể lên tới 1.000 tỷ euro. Bên cạnh đó, một khi tiền lệ một quốc gia rời bỏ khu vực đồng tiền chung châu Âu được thiết lập, sự ổn định và niềm tin vào phần còn lại của khối sẽ bị hạ thấp, thậm chí đi đến chỗ tan vỡ và gây những tác động thảm khốc với kinh tế toàn cầu.

Mới đây, các quan chức EU ngỏ ý, nếu Chính phủ mới ở Hy Lạp chấp nhận các điều khoản chính trong chương trình cứu trợ quốc tế thì khối này sẽ xem xét cho nước này thêm thời gian đáp ứng các mục tiêu ngân sách, nới lỏng tiến độ thực hiện các biện pháp chi tiêu khắc khổ. Đây được xem là nỗ lực cuối cùng để "níu giữ" Hy Lạp ở lại khu vực đồng tiền nhằm tránh một kịch bản xấu cho toàn khu vực và thế giới./.