Iran – Phương Tây tranh cãi hạt nhân

Phương Tây nghi ngờ Iran có thể phát triển vũ khí hạt nhân dưới vỏ bọc chương trình hạt nhân dân sự, Iran lại khẳng định chỉ phục vụ các mục đích hòa bình

Chương trình hạt nhân gây tranh cãi ở Iran lại một lần nữa trở thành tâm điểm trong các cuộc thảo luận tại hội đồng điều hành của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử (IAEA) đang diễn ra tại Áo.

 

Trong khi các nước phương Tây nghi ngờ Iran có thể phát triển vũ khí hạt nhân dưới vỏ bọc chương trình hạt nhân dân sự, thì Iran lại khẳng định chương trình hạt nhân của mình chỉ phục vụ các mục đích hòa bình.

Ngày 5/6, phát biểu tại cuộc họp ban điều hành Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế (IAEA) ở thủ đô Vienna (Áo), ông Robert Wood, quyền Giám đốc phái bộ Mỹ tại IAEA cho rằng, Iran đang nỗ lực “xóa dấu vết” tại căn cứ quân sự Parchin, nơi các quan sát viên hạt nhân của LHQ muốn ghé thăm. Ông Wood cũng kêu gọi Iran mở cửa căn cứ quân sự Parchin cho các thanh sát viên của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế.

“Một số hình ảnh được cung cấp cho chúng tôi cho thấy những nỗ lực làm sạch đang diễn ra tại Parchin. Có nhiều quốc gia tham dự cuộc họp này cũng đặt ra nhiều câu hỏi cho thấy lo ngại của toàn cộng đồng quốc tế về căn cứ quân sự Parchin. Chúng tôi tin rằng Iran cần mở cửa Parchin để các thanh tra viên của IAEA làm việc”.

Trước đó, trong cuộc họp của IAEA, ông Amano - Tổng Giám đốc Cơ quan này  cho rằng, Iran đã không thực hiện các hợp tác cần thiết để IAEA có thể khẳng định không có các hoạt động và nhiên liệu hạt nhân bí mật ở Iran và kết luận tất cả các hoạt động sản xuất nhiên liệu hạt nhân ở Iran là hoạt động hòa bình.

Ông Amano đề nghị Iran áp dụng các biện pháp thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ nhằm tạo lòng tin quốc tế về bản chất hòa bình của chương trình hạt nhân ở nước này. Ông cũng kêu gọi Tehran ký và thực hiện thỏa thuận "Tiếp cận có tổ chức" càng sớm càng tốt và sớm cho phép các nhân viên thanh tra LHQ đến cơ sở hạt nhân Pachin.           

Theo kế hoạch, vào ngày 18 - 19/6 tới tại Moscow, Iran và Nhóm 5+1 (Mỹ, Trung Quốc, Nga, Anh, Pháp và Đức) sẽ tiếp tục tiến hành cuộc đàm phán về chương trình hạt nhân của Iran. Tuy nhiên,  chưa có dấu hiệu lạc quan nào về tương lai các cuộc đàm phán. Iran cảnh báo, "đòn" trừng phạt của phương Tây sẽ hủy hoại mọi cơ hội đạt thỏa thuận. Ðại giáo chủ Iran Khameni cáo buộc Mỹ và đồng minh "thổi phồng" vấn đề hạt nhân của Tehran để đánh lạc hướng dư luận, hòng "lấp liếm" những "vấn đề" của các nước phương Tây.

Trong khi Tổng thống Iran Mahmoud Ahmadinejad mới đây cũng  tuyên bố ông không trông đợi sẽ đạt được bước đột phá quan trọng nào tại cuộc đàm phán với các cường quốc phương Tây về chương trình hạt nhân của Tehran tại Moscow sắp tới, song hy vọng lòng tin giữa hai bên sẽ được cải thiện. Ông cho biết Iran đã có “những đề xuất tốt” nhưng sẽ chỉ thông báo vào thời điểm thích hợp.

Như vậy, với những tranh cãi và bất đồng chưa được giải quyết giữa hai bên, các nhà phân tích cho rằng, điều này không chỉ làm tăng đối đầu giữa phương Tây và quốc gia Hồi giáo, mà còn cản trở các nỗ lực giải quyết hòa bình vấn đề hạt nhân gây tranh cãi của Tehran./.