Nhật Bản vừa cho biết có thể bắn cảnh báo và có những biện pháp cần thiết để ngăn máy bay nước ngoài vi phạm không phận của mình. Đây là tuyên bố mới nhất trong cuộc khẩu chiến giữa Tokyo và Bắc Kinh gây ra những lo ngại về cuộc tranh chấp nhóm đảo Senkaku/ Điếu Ngư có thể ngoài tầm kiểm soát.
Các quan chức Nhật Bản đưa ra tuyên bố trên sau khi những máy bay của Trung Quốc tới gần nhóm đảo mới đây. Đây là lần đầu tiên chiến đấu cơ Trung Quốc tới khu vực này kể từ khi căng thẳng bắt đầu tăng lên vào mùa xuân năm ngoái.
Theo truyền thông Trung Quốc, một cặp chiến đấu cơ J-10 đã bay đi sau khi những chiến đấu cơ F-15 của Nhật bắt đầu bám sát một máy bay do thám Trung Quốc gần nhóm đảo tranh chấp ở Đông Hải. Trung Quốc cho rằng chuyến bay do thám này không vi phạm không phận Nhật Bản và những chiếc F15 đã quấy rầy nó.
Đây cũng là lần đầu tiên truyền thông Trung Quốc thông báo những chiến đấu cơ được huy động để phản ứng với hoạt động của không lực Nhật Bản tại khu vực trên và nó diễn ra giữa lúc Nhật Bản nói rằng hoạt động của không lực Trung Quốc đã được tăng cường mau chóng quanh nhóm đảo nơi tàu bảo vệ bờ biển của Nhật và Trung Quốc đã phòng thủ trong nhiều tháng.
Tuy chưa có xung đột nổ ra nhưng các hoạt động trên biển và trên không đã càng làm tăng thêm những lo ngại rằng tình hình có thể vượt ngoài tầm kiểm soát.
Những lo ngại trên càng lớn dần sau khi có những bình luận chính thức cho rằng tân Thủ tướng Nhật Shinzo Abe và nội các của ông đang xem xét sử dụng đạn lửa làm phương tiện phản ứng với những sự xâm nhập không phận. Loại đạn này được thiết kế cháy sáng nhằm thu hút sự chú ý của phi công – người có thể không nhận được các cảnh báo khác do sóng radio gặp vấn đề. Ngoài ra nó cũng cảnh báo rằng chiếc máy bay đang phóng ra đạn này đang chuẩn bị có hành động mạnh mẽ hơn.
Căng thẳng leo thang cũng làm Mỹ lo ngại, Ngoại trưởng Hillary Clinton cũng cho biết tuy Mỹ không giữ vai trò xác định quốc gia nào có chủ quyền đối với nhóm đảo, nhưng phản đối “bất kỳ hành động leo thang đơn phương nào cản trở chính quyền Nhật Bản”.
Tuyên bố trên khiến Bộ Ngoại giao Trung Quốc phải đáp lại. Trong một tuyên bố thúc giục Mỹ có “thái độ có trách nhiệm”, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Qin Gang nói rằng những lời nói trên “phớt lờ sự thật” rằng nhóm đảo là lãnh thổ của Trung Quốc.
Trong tuần qua ở Bắc Kinh, một phát ngôn viên Bộ Ngoại giao nói rằng Trung Quốc đang “cảnh báo cao độ” và cho rằng Nhật đang làm leo thang căng thẳng về nhóm đảo Senkaku/ Điếu Ngư.
Tướng Peng Quangqian của Học viện Khao học quân sự Trung Quốc được tờ China News Service trích lời cho rằng “Nếu Nhật dám bắn đạn lửa, tức là bắn phát đạn đầu tiên, Trung Quốc sẽ không thể không phản ứng và không cho phép họ bắn phát đạn thứ 2”.