Mỹ - Venezuela tìm kiếm quan hệ thời hậu Chavez?

Mọi chú ý đang đổ dồn về bệnh tình của Tổng thống Hugo Chavez, vô tình che khuất một diễn biến không kém phần kịch tính: đang có các cuộc đối thoại cấp cao Mỹ - Venezuela để bàn về một “tương lai không Chavez”.    

El Universal, tờ báo lớn của Venezuela, ngay ngày đầu năm mới 2013 đưa tin bà Roberta S. Jacobson, trợ lý Ngoại trưởng Mỹ chịu trách nhiệm khu vực Mỹ Latin, đã có cuộc điện đàm kéo dài với Phó Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro, người được ông Chavez đề cử kế nhiệm, vào ngày 21-11-2012.

Nguồn tin của El Universal nói các cuộc đối thoại này được Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton khuyến khích. Mở đầu, một nhà ngoại giao Mỹ tiếp cận văn phòng ông Maduro và đặt vấn đề liệu phó tổng thống Venezuela có chịu nghe điện thoại của bà Jacobson hay không. Câu trả lời là có và cuộc điện đàm diễn ra không lâu sau đó.

Theo tờ báo trên, nhiều vấn đề đã được bàn thảo, trong đó ông Maduro đề nghị hai bên cử lại đại sứ nhân dịp Tổng thống Mỹ Barack Obama bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai. Đổi lại, bà Jacobson bày tỏ mong muốn từng bước thúc đẩy quan hệ song phương, bắt đầu từ phối hợp phòng chống ma túy, khủng bố và hợp tác năng lượng.

Trong lúc Washington muốn ngăn cản Venezuela trở thành “thiên đường buôn lậu ma túy” thì ông Maduro được cho là đang tìm cách kéo dài thời gian để củng cố quyền lực. “Một nguồn tin thân cận với Cuba tiết lộ có thể ông Maduro đã gửi đến bà Jacobson thông điệp rằng ông mới là người nắm quyền ở Venezuela trước khi bùng nổ bất cứ cuộc tranh đoạt quyền lực nào” - nguồn tin của El Universal cho biết.

Các cuộc điện đàm hậu trường này được hé lộ lần đầu vào ngày 12-12-2012 trong một bài xã luận đăng trên tờ El Universal, tiếp đó là trong bài viết của cựu Đại sứ Mỹ tại Tổ chức Các nước châu Mỹ (OAS)  Roger Noriega trên tạp chí của Viện Doanh nghiệp Mỹ. Theo ông Noriega, cấp phó của bà Jacobson là ông Kevin Whitaker cũng gặp gỡ với ông Roy Chaderton, Đại sứ Venezuela tại OAS, ở Washington.

Khi được hỏi về vấn đề trên, bà Jacobson ngày 3-1 xác nhận: “Đúng. Chúng tôi luôn muốn có một mối quan hệ hữu ích hơn với Venezuela”. Trong khi đó, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Victoria Nuland cùng ngày 3-1 phủ nhận Mỹ có ý định can thiệp vào quá trình chuyển giao quyền lực tại Venezuela.

Cũng trong ngày 3-1, trở về từ chuyến thăm ông Chavez tại Cuba, Phó tổng thống Maduro phát biểu trên truyền hình rằng các cuộc điện đàm trên đã được tổng thống cho phép và cho là "có nhiều nỗ lực để xuyên tạc sự việc".

Tổng thống Chavez có một mối quan hệ sóng gió với Washington trong nhiều năm bất chấp việc Mỹ vẫn là khách hàng mua dầu lớn nhất của Venezuela. Đại sứ quán Mỹ ở Caracas không có đại sứ từ tháng 7-2010 đến nay. Ông Chavez không chấp nhận đại sứ đề cử từ phía Mỹ, đáp lại Mỹ thu hồi luôn thị thực của đại sứ Venezuela.