Tòa án LHQ chính thức khởi động xử vụ Philippines kiện Trung Quốc

Theo thông báo của Bộ Ngoại giao Philippines (DFA) hôm 16.7 (giờ địa phương), tòa án Liên Hợp Quốc tại The Hague đã chính thức khởi động vụ kiện về bản đồ "đường lưỡi bò" của Trung Quốc.

“Yêu sách lưỡi bò là bành trướng và quá đáng”

Theo DFA, Tòa án LHQ về Luật Biển đã có buổi họp đầu tiên hôm 11.7, với chương trình nghị sự là thông qua các quy định về tiến trình xét xử. Philippines và Trung Quốc sẽ phải đưa ra phản hồi về các quy định trên vào ngày 5.8 tới. Hồi tháng 1.2013, Philippines đã chính thức khởi kiện yêu sách “đường lưỡi bò” của Trung Quốc ra Tòa án LHQ về Luật Biển.

Phát biểu trong cuộc họp báo hôm 16.7, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Philippines - ông Raul Hernandez - cho biết, Philippines đưa vụ việc ra tòa án quốc tế bởi nước này cảm thấy có lợi thế lớn, dựa vào quy định của luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước LHQ về Luật Biển 1982. Theo ông Hernandez, yêu sách “đường lưỡi bò” của Trung Quốc mang tính bành trướng, quá đáng và vi phạm luật pháp quốc tế.

Ông Hernandez cũng cho biết, mặc dù Philippines đã nhiều lần muốn thảo luận vấn đề tranh chấp lãnh thổ tại Biển Đông với Trung Quốc, nhưng phía Trung Quốc khăng khăng rằng “muốn đàm phán, trước hết phải thừa nhận chủ quyền của Trung Quốc tại các vùng biển đó”, do vậy “Philippines không thể tiếp tục cùng Trung Quốc tiến hành thảo luận song phương”.

Thông báo của phiên tòa về vụ kiện được đưa ra sau những màn đấu khẩu gay gắt giữa Trung Quốc và Philippines. Theo mạng Philstar.com, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh tối 16.7 cáo buộc Philippines “làm trầm trọng hóa thêm” căng thẳng Biển Đông. Người phát ngôn này còn cho rằng Philippines bóp méo sự thật, bôi nhọ Trung Quốc như “một kẻ thù” tại Hội nghị ASEAN gần đây ở Brunei.

Tuyên bố trên được cho là nhằm đáp trả thông điệp 8 điểm từ ông Raul Hernandez để chứng minh “Philippines đã cố gắng sử dụng tất cả các phương tiện ngoại giao và chính trị để giải quyết vấn đề một cách hòa bình” trước khi quyết định khởi kiện.

Người Philippines trong và ngoài nước lên kế hoạch thực thi “Ngày biểu tình toàn cầu” vào tuần tới để phản đối chính sách xâm chiếm của Trung Quốc ở Biển Đông. Cuộc biểu tình dự kiến diễn ra vào trưa ngày 24.7 trước các đại sứ quán và lãnh sự quán Trung Quốc tại Philippines và nhiều quốc gia trên thế giới, bao gồm cả trụ sở phái đoàn Liên Hợp Quốc ở New York (Mỹ).

Philippines cân nhắc chia sẻ căn cứ quân sự với Mỹ

Philippines gần đây đã công bố kế hoạch khẩn nâng cấp các trang thiết bị quân sự, hải quân và không quân có thể tăng cường khả năng của quân đội trong vùng biển tranh chấp. Hôm 16.7, Đại sứ Philippines tại Mỹ Jose Cuisia Jr cho biết, Philippines đang nghiên cứu các hiệp định an ninh sẵn có với Mỹ, để xem xét kế hoạch “sử dụng chung” các cơ sở quân sự tại Vịnh Subic, cách Manila khoảng 80km về phía bắc.

Mỹ đã có căn cứ quân sự tại Philippines trong gần 100 năm, cho đến khi buộc phải đóng cửa vào năm 1992 do làn sóng phản đối của dư luận nước này. Theo kế hoạch hiện nay, sẽ có thêm nhiều binh sĩ Mỹ lui tới các căn cứ của Philippines, các thiết bị quân sự Mỹ sẽ được bố trí để sẵn sàng được sử dụng tại những căn cứ như vậy.

Một số trang thiết bị sẽ được chọn ra từ các khí tài được đưa khỏi Afghanistan cũng như Iraq. Đại sứ Cuisia nói đề nghị sẽ hỗ trợ cho những nỗ lực của Philippines nhằm thành lập một lực lượng “phòng vệ có thể tin cậy được ở mức tối thiểu”, giúp củng cố an ninh biển và nắm vững tình hình trên biển.