Ngừng bắn tại Syria: Bước đi nhỏ tiến đến đột phá lớn

Ngày 7/2, Chính phủ và phe đối lập tại Syria đã đạt được một thỏa thuận ngừng bắn trong vòng 3 ngày để có thể sơ tán hàng trăm dân thường khỏi thành phố Homs và chuyển hàng viện trợ nhân đạo tới những người dân quyết định ở lại. Trước diễn biến tích cực này, Nga và Liên Hợp Quốc coi đây là một đột phá nhỏ trên con đường tìm kiếm hòa bình đồng thời hy vọng thỏa thuận mang tính bước ngoặt này sẽ là một mẫu hình để giải quyết các vấn đề nhân đạo khác tại Syria.  

Theo thỏa thuận ngừng bắn, tất cả trẻ em, phụ nữ, đàn ông trên 55 tuổi và những người bị thương có thể tự do rời khu vực chiến sự. Bộ Ngoại giao Syria cho biết những người dân này sẽ được đưa đến các trung tâm lưu trú tạm thời, được hỗ trợ thực phẩm và y tế. Còn những người dân Homs quyết định ở lại sẽ được nhận hàng viện trợ nhân đạo. Hoan nghênh động thái của các bên tại Syria, Liên Hợp Quốc cam kết tiếp tục hỗ trợ nhân đạo cho người dân nước này.

Ông Fahan Haq, phó phát ngôn viên của Liên Hợp Quốc nói: “Chúng tôi hoan nghênh việc các bên đồng ý ngừng bắn để cho phép sơ tán dân thường ra khỏi Homs. Có thể coi là một bước tiến nhỏ cho việc tìm kiếm giải pháp hòa bình đối với Syria. Liên Hợp Quốc và các đối tác nhân đạo đã sẵn sàng các chuyến xe hàng viện trợ để được đưa vào Homs sớm nhất có thể. Cơ quan cứu trợ của Liên Hợp Quốc cho biết, số lượng hàng viện trợ sẽ đủ đảm bảo lương thực cho 2.500 người trong vòng một tháng. Chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi sát sao tình hình để thấy rằng mọi việc của chiến dịch diễn ra suôn sẻ ngay cả ở những nơi khó tiếp cận nhất tại Homs”.

Truyền hình Syria sau đó đưa tin những chuyến xe đầu tiên chở 83 dân thường rời khỏi Homs đã về đến địa điểm tập kết an toàn. Dự kiến khoảng 200-300 dân thường sẽ được di tản khỏi thành phố trong giai đoạn một của chiến dịch này. Tham gia chiến dịch nhân đạo có nhân viên Hội Trăng lưỡi liềm Đỏ Syria và các cơ quan của Liên Hợp Quốc, các thủ lĩnh tinh thần của Đạo Hồi và Thiên Chúa giáo.  Thống đốc thành phố Homs Talal al- Barazi hi vọng đợt di tản dân lần này sẽ thành công để mở đường cho những sứ mệnh nhân đạo tiếp theo.

Ông al-Barazi nói: “Chúng tôi hi vọng bước đi đầu tiên này sẽ thành công và sẽ tiếp tục vào ngày mai và những ngày sau đó. Làm sao để đảm bảo việc giải thoát an toàn cho tất cả những người muốn rời bỏ thành phố Homs. Tôi đã nói với những người rời đi rằng, sự ra đi khỏi Homs hôm nay có nghĩa là bước đi hướng tới ngày trở về an toàn”.

Bộ Ngoại giao Nga ngay sau đó đã ra tuyên bố hoan nghênh thỏa thuận "ngừng bắn nhân đạo" tại Syria, ghi nhận nỗ lực của chính quyền thành phố Homs và điều phối viên nhân đạo của Liên Hợp Quốc tại Syria  Yacoub al Helou trong đàm phán, đồng thời đặc biệt nhấn mạnh vai trò "tích cực" của Đại sứ quán Nga tại Damascus trong việc giải quyết được một trong những vấn đề nhân đạo gay cấn nhất và được quốc tế đặt trọng tâm chú ý.

Gọi thỏa thuận vừa nêu là mang tính bước ngoặt, Nga hy vọng đây sẽ là một mẫu hình để giải quyết các vấn đề nhân đạo khác tại Syria đồng thời tạo bối cảnh thuận lợi cho vòng đàm phán thứ 2 giữa chính phủ và phe đối lập vào đầu tuần tới 2 tại Geneva, Thụy Sĩ.

Cùng ngày Thứ trưởng Ngoại giao Syria Faisal Muqdad xác nhận chính phủ nước này đã quyết định tham gia vòng thứ hai của cuộc đàm phán hòa bình Geneva 2 vào ngày 10/2 tới. Tại cuộc gặp này, đoàn chính phủ Syria sẽ tập trung thảo luận các điều khoản của tuyên bố Geneva 1 và cách thức chấm dứt khủng bố ở Syria.

Bà Corin Moman, giám đốc Cục Thông tin Liên Hợp Quốc hy vọng vòng đàm phán tới diễn ra với sự tham gia của các bên liên quan: “Hiện nay, chúng tôi đã nhận được đăng ký tham gia của phái đoàn Chính phủ Syria và đang chờ đợi sự đồng ý của phái đoàn đối lập khác. Tuy nhiên, đã có dấu hiệu tích cực cho thấy, các bên đều chờ đợi vòng đàm phán vào ngày đầu tuần tới. Chúng tôi hy vọng các bên sẽ thể hiện tinh thần thiện chí và hợp tác”.

Xung đột kéo dài gần 3 năm qua ở Syria đến nay cướp đi sinh mạng của hơn 130.000 người, buộc hơn 6 triệu người phải rời bỏ nhà cửa và làm gia tăng căng thẳng trong toàn khu vực Trung Đông./.