Tàu dầu Triều Tiên chạy thoát, thủ tướng Libya mất chức

Quốc hội Libya lật đổ Thủ tướng Ali Zeidan chóng vánh hôm 11-3 sau khi một tàu chở dầu từ cảng do phe nổi dậy kiểm soát trốn thoát khỏi sự áp tải của hải quân nước này.

Tối 10-3, ông Zeidan nói hải quân Libya đã chặn được tàu chở dầu treo cờ Triều Tiên khi nó rời khỏi cảng Es Sider, một trong 3 cảng xuất khẩu lớn mà chính phủ Libya mất về tay quân nổi dậy.

Tuy nhiên, sau đó thủ lĩnh nổi dậy Ibrahim Jathran chế nhạo ông Zeidan bằng cách lên TV nói họ vẫn kiểm soát con tàu. Đến sáng 11-3, giới chức Libya phải thừa nhận tàu dầu đã chạy thoát, đồng nghĩa với việc phe nổi dậy thành công trong việc tự bán đợt dầu thô đầu tiên.

Một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm được tiến hành nhanh chóng và phế bỏ ông Zeidan. Tạm thời thay ông Zeidan là Bộ trưởng Quốc phòng Minister Abdallah al-Thinni, người tuyên thệ nhậm chức ngay tối 11-3.

Thế lực của ông Zeidan đã yếu đi nhiều tháng này do cuộc đối đầu với các nhóm Hồi giáo, đặc biệt là Anh em Hồi giáo. Ông lên nắm quyền năm 2012 sau cuộc bầu cử quốc hội tự do đầu tiên ở Libya, kết thúc 4 thập kỷ nằm dưới sự lãnh đạo của cố Tổng thống Muammar Gaddafi.

“Chính phủ đã trở nên yếu ớt và chúng tôi cần một nhân tố mới. Thủ tướng mới sẽ được bầu cử trong vòng 2 tuần nữa” - nghị sĩ độc lập al-Sharif al-Wafi nói. Tổng công tố Abdel-Qader Radwan còn cho hay đã cấm ông Zeidan ra nước ngoài vì phải đối mặt với cuộc điều tra về sai phạm tài chính.

Số phận con tàu bỏ chạy cũng không sáng sủa gì vì các tàu chiến Libya đã đuổi theo sát nút dọc bờ biển Địa Trung Hải và nổ súng bắn phá nó, theo người phát ngôn Walid al-Tarhouni của lực lượng bảo vệ dầu quốc gia.

Người này nói thêm các tàu hải quân Ý sau đó đã giúp đưa tàu dầu đến một cảng do chính phủ Libya kiểm soát. Tuy nhiên, Bộ Quốc phòng Ý khẳng định họ không hề có tàu nào tại khu vực trên vào thời điểm đó và không thể xác nhận về vụ nổ súng.

Các cường quốc phương Tây đang lo sợ Libya sẽ lại chia năm xẻ bảy sau khi lật đổ ông Gaddafi vào năm 2011. Nguyên nhân chia rẽ là do muốn tranh giành quyền lực và lợi nhuận từ dầu mỏ. Truất phế ông Zeidan nhưng rõ ràng ở Libya không có người kế nhiệm nổi bật.

Lúc này, quân nổi dậy đang tấn công để giành quyền kiểm soát các cảng dầu ở thành phố miền Trung Sirte. Còn tại thủ đô Tripoli và thành phố miền Tây Misrata, các tay súng trẻ đang gia nhập lực lượng chính phủ.