Trong khuôn khổ Hội nghị ADMM-8 diễn ra ngày 20.5 tại thủ đô Nay Pyi Taw của Myanmar, bộ trưởng quốc phòng các nước ASEAN đã thể hiện rõ sự đoàn kết, đồng thuận về nhiều vấn đề quan trọng vì hòa bình, ổn định và an ninh của khu vực.
ADMM-8 “nóng” vấn đề Biển Đông
Tình hình Biển Đông là vấn đề được đề cập nhiều nhất tại Hội nghị các bộ trưởng quốc phòng ASEAN. Các trưởng đoàn dự hội nghị bày tỏ mong muốn căng thẳng hiện nay ở Biển Đông phải được giải quyết bằng biện pháp hòa bình, trên cơ sở luật pháp quốc tế, bao gồm Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS 1982), và tinh thần cũng như lời văn của DOC mà Trung Quốc đã ký với ASEAN.
Trước sự quan tâm của hội nghị, Đại tướng Phùng Quang Thanh - Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam - đã trao đổi thông tin về vụ việc đang có nguy cơ đe dọa nghiêm trọng tới hòa bình và ổn định cũng như an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông. Đại tướng Phùng Quang Thanh cho hay, từ ngày 1.5, Trung Quốc hạ đặt giàn khoan nước sâu Hải Dương 981 trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam. “Hành động này khiến các nước ASEAN quan ngại và gây bức xúc trong quần chúng, nhân dân Việt Nam” - Đại tướng Phùng Quang Thanh nhấn mạnh.
Trước những diễn biến đáng lo ngại tại Biển Đông, tất cả các trưởng đoàn dự hội nghị đã thống nhất nêu vấn đề này tại cuộc gặp không chính thức giữa bộ trưởng quốc phòng các nước ASEAN và Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc bên lề ADMM-8.
Không sử dụng vũ lực giữa các quốc gia ASEAN
Kết thúc Hội nghị ADMM-8, các trưởng đoàn đã thông qua và ký Tuyên bố chung của bộ trưởng quốc phòng các nước ASEAN về “Hợp tác quốc phòng vì cộng đồng và thịnh vượng”. Tuyên bố chung nêu rõ: Bộ trưởng quốc phòng các nước ASEAN ủng hộ các kết quả của Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 24 và Tuyên bố chung Nay Pyi Taw về xây dựng Cộng đồng ASEAN vào năm 2015 ngày 11.5.2014, trong đó kêu gọi tăng cường hợp tác bảo đảm thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC, tuân thủ các nguyên tắc đã được thừa nhận chung của luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982.
Đặc biệt, tuyên bố chung kêu gọi tất cả các bên thực hiện kiềm chế và không sử dụng vũ lực, cũng như không tiến hành các hoạt động có thể làm gia tăng căng thẳng, và sớm đạt được COC như đã được thể hiện trong nguyên tắc 6 điểm của ASEAN về Biển Đông. Các bộ trưởng hoan nghênh các biện pháp xây dựng lòng tin gồm thiết lập đường dây liên lạc, đường dây nóng, cam kết không sử dụng vũ lực giữa các quốc gia ASEAN, điều sẽ thúc đẩy hơn nữa hòa bình và ổn định.
Các trưởng đoàn dự hội nghị nhất trí khẳng định rằng, hợp tác quốc phòng đã và đang đóng góp quan trọng vào việc xây dựng trụ cột chính trị - an ninh của Cộng đồng ASEAN. Cơ chế hợp tác ADMM đã đề ra nhiều sáng kiến thiết thực để thúc đẩy hợp tác quốc phòng, như thiết lập đường dây liên lạc quốc phòng trực tiếp giữa các nước thành viên ASEAN nhằm kịp thời giải quyết những sự cố giữa các quốc gia; tổ chức các cuộc diễn tập hỗ trợ nhân đạo, cứu trợ thảm họa hay thành lập nhóm chuyên gia về hành động mìn nhân đạo.
* Bên lề Hội nghị ADMM-8, Đại tướng Phùng Quang Thanh đã có các cuộc gặp song phương với Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Trung Quốc - Thượng tướng Thường Vạn Toàn, và các bộ trưởng bộ quốc phòng: Singapore, Philippines, Malaysia, Myanmar.