Mỹ ủng hộ Việt Nam sử dụng hành động pháp lý trong vấn đề Biển Đông

Rạng sáng 23/5 (theo giờ Việt Nam), Nhà Trắng tuyên bố Mỹ có thể ủng hộ việc Việt Nam sử dụng hành động pháp lý đối với Trung Quốc trong vụ việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương - 981 (Haiyang Shiyou - 981) trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam. Trong khi đó, giới học giả người Việt tại Mỹ cũng cho rằng đây là thời điểm thích hợp để Việt Nam đưa vấn đề này ra tòa án quốc tế.  

Phát biểu trước báo giới, người phát ngôn Nhà Trắng Patrick Ventrell (Pa-trích Ven-treo) khẳng định Washington ủng hộ việc sử dụng các biện pháp hòa bình để giải quyết tình hình căng thẳng hiện nay tại Biển Đông. Ông nhấn mạnh Mỹ có lợi ích quốc gia trong việc duy trì hòa bình và ổn định, tôn trọng luật pháp quốc tế, giao thương hợp pháp không bị cản trở, tự do hàng hải và hàng không trên Biển Đông. Washington ủng hộ việc sử dụng biện pháp ngoại giao và các biện pháp hòa bình khác để giải quyết bất đồng, trong đó có việc sử dụng trọng tài hoặc các cơ chế pháp lý quốc tế khác.

Cùng ngày, giới học giả người Việt tại Mỹ cũng nhận định đây là thời điểm thích hợp để Việt Nam có thể đưa vấn đề ra tòa án quốc tế, tuy nhiên cần phải tham vấn các chuyên gia về luật quốc tế để có cơ sở pháp lý vững chắc. Một số học giả đã đưa ra những lập luận dựa trên luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật biển (UNCLOS) năm 1982, qua đó khẳng định Việt Nam hoàn toàn có thể sử dụng các biện pháp pháp lý đối với việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương - 981 tại Biển Đông. Giới học giả người Việt bày tỏ tin tưởng rằng với những chứng cứ lịch sử, Việt Nam sẽ giành chiến thắng khi đưa vấn đề này ra tòa án quốc tế.

Trao đổi với phóng viên TTXVN tại New York (Niu Y-oóc), Tiến sĩ Ngô Như Bình, Chủ nhiệm chương trình Tiếng Việt thuộc Bộ môn Văn minh và Ngôn ngữ Đông Á thuộc Đại học Harvard nhấn mạnh giới chuyên gia và học giả nhiều nước đều không thừa nhận "đường lưỡi bò" mà Bắc Kinh đơn phương tuyên bố trên Biển Đông. Ông cực lực phản đối hành động mang động cơ chính trị này của Trung Quốc, thể hiện tham vọng bành trướng của Bắc Kinh tại Biển Đông.

Ông cho biết tại một hội thảo về Biển Đông hồi tháng 1 vừa qua ở Havard, nhiều chuyên gia nước ngoài đều có chung quan điểm không thừa nhận "đường lưỡi bò" mà Trung Quốc đòi hỏi trên Biển Đông.

Về phản ứng của Việt Nam trước hành động của Trung Quốc, Tiến sĩ Ngô Như Bình đánh giá cao cách hành xử của chính phủ khi thể hiện kiên quyết quan điểm của mình và lên án mạnh mẽ hành động của Trung Quốc. Theo ông, Việt Nam cần có một chính sách tích cực vận động sự ủng hộ từ các nước ASEAN trong việc khẳng định chủ quyền đối với hai quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa./.