Những sự kiện thế giới nổi bật tuần qua

Tuần qua (15 – 21/12), bên cạnh những diễn biến đáng lo ngại về tấn công khủng bố và các vụ thiên tai, tai nạn làm nhiều người thiệt mạng, thế giới cũng đã ghi nhận những bước đột phá lịch sử, hứa hẹn những triển vọng tích cực.

Mỹ tuyên bố bình thường hóa quan hệ ngoại giao với Cuba

Ngày 17/12, chính quyền Mỹ và Cuba đã tuyên bố bình thường hóa quan hệ ngoại giao sau nửa thế kỷ lạnh nhạt do lệnh cấm vận và các biện pháp cô lập của Washington. Đây được coi là một bước ngoặt lịch sử, mở ra một chương mới trong quan hệ ngoại giao giữa hai nước.

Trong tuyên bố về quyết định lịch sử của mình, Tổng thống Mỹ Barack Obama cho biết: “Ngày hôm nay, Mỹ lựa chọn để cắt đứt xiềng xích trong quá khứ, tạo ra một tương lai tốt đẹp hơn cho nhân dân Cuba, cho nhân dân Mỹ, cho toàn bộ bán cầu của chúng tôi và cho toàn thế giới. Đã đến lúc bắt đầu cho một mối quan hệ mới”. Trong khi đó, Chủ tịch Cuba Raul Castro cũng khẳng định: "Chúng tôi nhất trí tái thiết lập quan hệ ngoại giao với Mỹ sau hơn nửa thế kỷ"; đồng thời hoan nghênh động thái tích cực của nhà lãnh đạo Mỹ.

Quyết định đột phá này đạt được sau một loạt các cuộc đàm phán bí mật cấp cao giữa Mỹ và Cuba từ tháng 6/2013. Canada và Tòa thánh Vatican được cho là đóng vai trò tích cực trong quá trình đàm phán. Quyết định này đã nhận được sự ủng hộ và hoan nghênh mạnh mẽ của cộng đồng quốc tế. Các ý kiến đều cho rằng, đây là một “quyết định lịch sử”, một “hành động dũng cảm”, hay sự mở đầu cho “kết thúc Chiến tranh Lạnh”.

Vụ bắt cóc con tin ở thành phố Sydney, Australia

Vụ việc xảy ra lúc 9h45 giờ địa phương ngày 15/12 tại quán cà phê Lindt ở khu phố thương mại Martin Place, Sydney, Australia. Thủ phạm đã giam giữ hàng chục con tin trong suốt 17 giờ đồng hồ. Bằng sự nỗ lực hết mình, hàng trăm cảnh sát có vũ trang và đặc nhiệm chống khủng bố đã được điều động để thực hiện nhiệm vụ và đã giải cứu thành công các con tin.

Tuy nhiên, tay súng duy nhất và 2 con tin đã thiệt mạng cùng 4 người khác bị thương trong vụ việc này. Lực lượng chức năng Australia đã xác định thủ phạm là Man Haron Monis, 50 tuổi, sinh tại Iran. Đối tượng này không xa lạ gì đối với cảnh sát và cơ quan tư pháp Australia. Trong khi đó, hai con tin thiệt mạng là nữ luật sư Katrina Dawson (38 tuổi) và chủ quán cafe Tori Johnson (34 tuổi). Vụ việc đã khiến không chỉ người dân Sydney lo ngại về sự liều lĩnh và nguy hiểm của các tay súng đối với tính mạng của họ.

Tấn công trường học ở Pakistan, hàng trăm học sinh thiệt mạng

Ngày 16/12, cảnh sát Pakistan cho biết họ đã nghe thấy 3 tiếng nổ lớn tại ngôi trường bị phiến quân Taliban tấn công ở thành phố Peshawar, Tây Bắc Pakistan. Theo thông báo, vụ tấn công này đã cướp đi sinh mạng của ít nhất 141 người, trong đó có 132 học sinh, và làm 124 người khác bị thương.

Quân đội Pakistan đã nỗ lực tiêu diệt và truy tìm những tay súng đã gây nên vụ việc. Ngoài việc nỗ lực giải cứu các con tin đang bị Taliban cầm giữ trong ngôi trường, lực lượng an ninh Pakistan còn phải ngăn cản các vị phụ huynh quẫn trí tìm cách phá hàng rào an ninh để xông vào trường giải cứu cho con em họ. Sau khi vụ việc xảy ra, nhiều quan chức cấp cao của Liên hợp quốc và nguyên thủ các quốc gia trên thế giới đã lên án mạnh mẽ vụ tấn công khủng bố đẫm máu nói trên.

Liên hợp quốc đề ra 4 mục tiêu trong chương trình hành động năm 2015

Ngày 17/12, Liên hợp quốc (LHQ) đã tổ chức họp báo, giới thiệu chương trình hành động của tổ chức đa phương lớn nhất hành tinh này trong năm tới. Theo đó, LHQ đặt ra 4 mục tiêu cụ thể gồm: thảo luận và thông qua Thỏa thuận mới về chống biến đổi khí hậu; chấm dứt nội chiến ở Syria và ngăn chặn nguy cơ leo thang căng thẳng tại các điểm nóng khác; chặn đứng hoạt động của chủ nghĩa cực đoan, các thế lực cực hữu đang chống lại các sắc tộc ít người, những người tỵ nạn và khác tôn giáo...; và củng cố mạnh mẽ hoạt động của LHQ phù hợp với tình hình và những đòi hỏi mới của thế giới.

Ông Ban Ki-moon nêu rõ trong năm tới, LHQ sẽ tập trung củng cố và hoàn thiện một loạt chức năng và hoạt động then chốt như hoạt động gìn giữ hòa bình, cứu trợ nhân đạo và thực hiện thành công "Nghị quyết lịch sử" 1325 của Hội đồng bảo an LHQ về Phụ nữ, Hòa bình và An ninh, cùng với việc cải tổ LHQ.

Tổng thống Nga V. Putin trả lời họp báo thường niên lần thứ 10

Chiều 18/12, tại Moskva, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã trả lời câu hỏi trong cuộc họp báo thường niên với sự tham dự của khoảng 1.200 phóng viên trong nước và quốc tế. Đây là cuộc trao đổi thường niên với phóng viên lần thứ 10 của ông Putin. Theo đánh giá, điểm chung có thể nhận thấy ở nguyên thủ quốc gia Nga là sự bình tĩnh, tự tin trước mọi thách thức, sắc sảo trong câu trả lời.

Cuộc họp báo thường niên năm nay diễn ra trong bối cảnh nước Nga đối mặt với vô vàn thách thức. Tại đây, ông Putin đã tổng kết các kết quả kinh tế của Nga trong năm 2014 và khẳng định việc thoát khỏi tình hình khó khăn hiện nay và Nga tiếp tục tăng trưởng kinh tế là đương nhiên, dù tốc độ tăng trưởng sẽ chậm lại. Ông cũng nhấn mạnh quan điểm cứng rắn của Nga trong các chính sách đối ngoại và trong việc bảo vệ các lợi ích quốc gia của mình.

Giá rét khắc nghiệt tại Nhật Bản

Nhật Bản trong tuần qua đã phải hứng chịu những trận bão tuyết khắc nghiệt, làm ít nhất 11 người thiệt mạng và một số cộng đồng dân cư bị cô lập. Những trận gió mạnh và tuyết rơi dày đã tấn công các khu vực miền Bắc và miền Trung Nhật Bản làm ảnh hưởng đáng kể đến hoạt động giao thông và cuộc sống của người dân nước này. Mạng lưới giao thông công cộng đã bị ảnh hưởng với hàng trăm chuyến bay phải hủy bỏ, đa phần là các chuyến bay nội địa, nhiều tuyến đường sắt cũng phải ngừng hoạt động. Khoảng 500 vụ tai nạn giao thông cũng đã xảy ra do bão tuyết.

Khoảng 270 người đã bị mắc kẹt tại khu vực núi Niigata và Nagano sau khi con đường duy nhất kết nối họ với bên ngoài đã bị chặn lại bởi một trận lở tuyết. Cơ quan Khí tượng Nhật Bản đã đưa ra cảnh báo về những trận lở tuyết có thể xảy ra tại nhiều nơi trên khắp cả nước.

Gió mạnh ở mức 140 km/h đã gây ra triều cường và người dân ở các khu vực ven biển được cảnh báo về mức độ nguy hiểm của những đợt sóng cao. Một số khu vực đã ghi nhận mức tuyết dày 200 cm./.

Hội nghị Thượng đỉnh GMS 5 tại Bangkok, Thái Lan

Trong các ngày 19 và 20/12, Hội nghị Thượng đỉnh Hợp tác Tiểu vùng Mê Công mở rộng lần thứ 5 (GMS 5) đã diễn ra tại Bangkok, Thái Lan với sự tham dự của lãnh đạo các nước Campuchia, Lào, Myanmar, Thái Lan, Trung Quốc, Việt Nam và Chủ tịch Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB).

Với chủ đề “Cam kết tăng trưởng bền vững và bao trùm tiểu vùng Mê Công mở rộng”, Hội nghị đã thảo luận các nội dung về tình hình triển khai hợp tác GMS kể từ sau Hội nghị Thượng đỉnh GMS 4 (Myanmar, tháng 12/2011), những thách thức mà tiểu vùng Mê Công đang phải đối mặt, cũng như phương hướng thúc đẩy hợp tác thời gian tới nhằm phát triển bền vững và bao trùm khu vực Mê Công.

Kết thúc phiên thảo luận, Hội nghị đã thông qua Tuyên bố chung và công bố các tài liệu sau: Kế hoạch thực hiện Khung Đầu tư khu vực GMS (RIF) giai đoạn 2014 - 2018; Tài liệu về thành lập Trung tâm Điều phối điện khu vực (RPCC); Tài liệu về thành lập Hiệp hội đường sắt GMS; Báo cáo rà soát Chiến lược giao thông GMS (2006 - 2015).

Hội nghị cũng nhất trí tổ chức Hội nghị Thượng đỉnh GMS lần 6 tại Việt Nam vào năm 2017.