Cuba-EU thành công đàm phán bình thường hóa quan hệ

Ngày 5/3, đại diện của cả hai phái đoàn Cuba và Liên minh châu Âu (EU) đều bày tỏ hài lòng sau khi kết thúc tại thủ đô La Habana vòng đàm phán thứ 3 về Thỏa thuận đối thoại chính trị và hợp tác, thường được hiểu như quá trình bình thường hóa quan hệ toàn phần giữa hai bên.  

Trong cuộc trao đổi nhanh với báo giới, Thứ trưởng Ngoại giao Cuba Abelardo Moreno cho biết hai bên đã đạt được nhiều tiến bộ trong thảo luận về các vấn đề văn hóa, giáo dục, y tế và nông nghiệp, mặc dù không nêu những thỏa thuận cụ thể giữa hai bên. Trưởng đoàn đàm phán Cuba nhận định tương tự như hai vòng đàm phán trước, cuộc trao đổi song phương diễn ra thẳng thắn và mang tính xây dựng. Điều này cho phép mang lại những bước tiến thực sự.

Trong cuộc họp báo của phái đoàn EU sau cuộc họp, ông Cristian Leffler, quan chức ngoại giao châu Âu phụ trách quan hệ với châu Mỹ, tuyên bố hai bên đã đạt được tiến bộ đáng kể trong nội dung hợp tác. Tuy nhiên, ông cũng cho biết hiện tại hai bên chưa xác định thời điểm ký thỏa thuận cụ thể vì còn nhiều nội dung quan trọng cần đạt được đồng thuận trước. Trưởng đoàn đàm phán châu Âu khẳng định EU chỉ muốn chia sẻ kinh nghiệm chứ không muốn áp đặt mô hình và quan điểm của mình đối với Cuba.

Về ý kiến so sánh giữa cuộc đàm phán Cuba – EU hiện tại và quá trình tái thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Cuba và Mỹ, ông Leffler nhận định đây là hai quá trình riêng biệt, có tính chất khác nhau và không mang tính cạnh tranh lẫn nhau.

Ngày 10/2/2014, EU đã tuyên bố bắt đầu quá trình bình thường hóa quan hệ với Cuba, sau hơn một thập kỷ không trao đổi đoàn ngoại giao chính thức. Hai tháng sau đó, hai bên bắt đầu quá trình đàm phán thỏa thuận được coi là văn bản công nhận quan hệ chính trị song phương, đồng thời có thể mở ra cơ hội tăng cường trao đổi thương mại giữa hai bên.

Hiện tại Cuba là quốc gia duy nhất tại Mỹ Latinh chưa ký thỏa thuận đối thoại chính trị với EU, mặc dù kể từ năm 2008, khi hai bên đồng ý mở lại kênh liên lạc. Hiện La Habana đã ký hiệp định trên với 15 nước thành viên EU.

EU là đối tác thương mại lớn thứ hai của Cuba, sau Venezuela, với kim ngach trao đổi hàng năm đạt mức 3,7 tỷ USD. Tuy nhiên hiện tại, do chưa hoàn toàn bình thường hóa quan hệ, nhiều sản phẩm của đảo quốc Caribe vẫn chịu mức thuế cao tại thị trường EU (ví dụ xì gà Cuba chịu thuế tới 26%, trong khi sản phẩm cùng loại của một số nước Trung Mỹ và Caribe khác được được miễn thuế nhập khẩu).