Ngày 14/5, Thủ tướng Ukraine Arseny Yatsenyuk đã bác bỏ khả năng trì hoãn việc thực thi Thỏa thuận liên kết với Liên minh châu Âu (EU), trong đó gồm cả một thỏa thuận tự do thương mại toàn diện giữa Kiev với liên minh này, bất chấp những quan ngại từ phía Nga.
Phát biểu trong phiên họp Nội các diễn ra cùng ngày, ông Yatsenyuk khẳng định, Thỏa thuận liên kết giữa Ukraine với EU sẽ bắt đầu phát huy hiệu lực từ ngày 1/1/2016. Bên cạnh đó, ông Yatsenyuk cũng cho biết thêm, Ukraine đã sẵn sàng chuẩn bị các công việc cần thiết liên quan tới việc thực thi Thỏa thuận liên kết với EU, thông qua việc tiến hành cải cách trong lĩnh vực nông nghiệp. “Chúng tôi sẽ nỗ lực hết mình trong việc cải thiện chất lượng nông sản nhằm bảo đảm đáp ứng các tiêu chuẩn châu Âu. Đây là cam kết của chúng tôi trong khuôn khổ thực thi thỏa thuận tự do thương mại với EU” – ông Yatsenyuk nói.
Tháng 6/2014, Ukraine và EU đã ký kết Thỏa thuận liên kết, theo đó nhất trí gỡ bỏ khoảng 90% thuế các mặt hàng giao dịch giữa hai thị trường ngay sau khi phát huy hiệu lực.
Tháng 9/2014, khối 28 nước EU đã hoãn thời gian thực thi bản thỏa thuận này cho tới hết ngày 31/12/2015, với lý do “cần thêm thời gian để thảo luận về các vấn đề có nguy cơ phát sinh giữa Nga và Ukraine”. Tuy nhiên, việc Thủ tướng Ukraine, ngày 14/5 bác bỏ khả năng trì hoãn việc thực thi Thỏa thuận liên kết với EU cho thấy Kiev sẽ không chấp nhận kịch bản trên tái diễn.
Về phía Nga đã nhiều lần cảnh báo hậu quả của việc thực thi Thỏa thuận liên kết Ukraine – EU sẽ cho phép các sản phẩm của châu Âu tràn ngập vào thị trường Nga thông qua Ukraine mà không phải chịu thuế nhập khẩu do Kiev và Moscow đã từng ký kết thỏa thuận về thiết lập Khu vực tự do thương mại (FTA) trong Cộng đồng các quốc gia Độc lập (CIS).
Tuần trước, Đại sứ Nga tại EU Vladmir Chizov đã đề nghị lãnh đạo 28 nước EU trì hoãn thời gian thực thi Thỏa thuận liên kết với Ukraine thêm 1 năm tới do những vấn đề tranh cãi xung quanh thỏa thuận này vẫn chưa được giải quyết triệt để.
Hiện vẫn chưa rõ phản ứng của EU sau đề xuất mới nhất của ông Chizov, tuy nhiên, trong một tuyên bố đưa ra cách đây ít lâu, Cao ủy Thương mại EU Cecilia Malmstrom khẳng định, thỏa thuận thương mại Ukraine – EU sẽ phát huy hiệu lực từ đầu năm 2016. Bà Malmstrom nêu rõ, quyết định này không phụ thuộc vào phía Nga, đồng thời lưu ý rằng “Ukraine và các nước thành viên EU đều đưa ra tuyên bố rõ ràng rằng… ngày 1/1/2016 sẽ là thời điểm thỏa thuận thương mại giữa Ukraine – EU phát huy hiệu lực”./.