Xe đạp tre “mở con đường mới” cho phụ nữ Ghana

Bền, chống xóc và trên hết là rất dễ sử dụng, những chiếc xe đạp bằng tre đang tạo ra công ăn việc làm cho nhiều phụ nữ ở Ghana.  

Mẫu xe đạp tre đầu tiên được chế tạo năm 1894 và tạo ra một trào lưu về loại xe đạp này sau khi được ra mắt tại triển lãm ở thủ đô London (Anh) thời bấy giờ. Tuy nhiên, ý tưởng này chỉ dừng lại ở đó và phải đến hơn 120 năm sau, xe đạp tre mới thực sự quay trở lại nhờ sự nhiệt huyết và quyết tâm của một nhóm những người thợ ở Ghana.

Tại một nhà máy nhỏ nằm ở vùng ngoại ô thủ đô Accra, Giám đốc điều hành công ty “Sáng kiến xe đạp tre”, bà Bernice Dapaah, cho biết: “Chúng tôi không thể đáp ứng hết các đơn đặt hàng theo yêu cầu của khách. Chúng tôi hi vọng sẽ tiến tới sản xuất hàng loạt xe đạp tre vào tháng 6 này”.

Tuy công ty hiện mới chỉ có khoảng 30 nhân viên, đồng nghĩa với việc chỉ cho “ra lò” 60 đến 100 chiếc xe đạp tre mỗi tháng nhưng bà Dapaah vẫn tự tin vào việc mở rộng sản xuất: “Chúng tôi vẫn làm thủ công, nhưng hiện đã có các khuôn tạo sản phẩm giúp cải thiện tiến độ sản xuất”.

Chỉ cần hai thanh tre là đã đủ để tạo ra một chiếc xe, và ở Ghana có đến 6 vùng trồng tre lớn, do đó công ty sẽ không phải lo về việc thiếu nguồn nguyên liệu. Việc chế tạo dựa vào phương pháp do kỹ sư người Mỹ Craig Calfee phát triển. Ông là một nhà thiết kế xe đạp trứ danh, người đã thử nghiệm chế tác xe đạp tre lần đầu vào năm 1995.

Theo đó, khung xe được gia cố và chằng lại với nhau bằng sợi carbon với “tấm áo” là lớp sơn epoxy. Với tỉ lệ tải trọng lớn hơn thép, những chiếc xe này rất khỏe, vững chắc, đi êm, và đang chiếm được cảm tình từ khắp nơi trên thế giới.

Bà Bernice Dapaah chia sẻ: “Chúng tôi đang nhận được rất nhiều sự quan tâm từ Anh, nơi người dân thường đi du lịch bằng xe đạp. Và những chiếc xe cũng được biết đến nhiều hơn tại các cửa hàng và triển lãm vì mẫu mã của chúng được ưa chuộng”.

Chiếc xe đầu tiên của công ty được xuất xưởng hơn 4 năm về trước và vẫn đang “chạy tốt”. Bà Dapaah cho biết những chiếc xe có độ bền đáng kinh ngạc và thực tế cho thấy, mẫu đầu tiên này chắc chắn vẫn sẽ được ưa chuộng trong nhiều năm tới.

Vào tháng 11/2013, xe đạp tre là tâm điểm của Hội nghị về Biến đổi khí hậu của LHQ (COP 19) ở Warsaw. Tại đây, Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon đã đội chiếc mũ bảo hiểm cũ và đi một vòng quanh nơi diễn ra hội nghị trên chiếc xe đạp “Made in Ghana” này.

Thư ký điều hành Công ước khung của LHQ về biến đổi khí hậu (UNFCCC), bà Christiana Figueres, cũng đã tự mình trải nghiệm một vòng với xe đạp tre. Bà nói: “Phụ nữ Ghana đã sản xuất xe đạp tre thương mại, qua đó có thêm một nguồn thu nhập để trang trải cho sinh hoạt”.

Được coi là phương tiện đem đến sự tự do cho phụ nữ, cơn sốt xe đạp ở Mỹ và châu Âu cuối thế kỉ 19 đã khắc họa hình ảnh người phụ nữ kiểu mới, không chỉ với sự cơ động chưa từng có mà còn đem lại những chuyển biến mang tính đổi mới như phong trào cải cách trong ăn mặc để phù hợp với việc đạp xe.

Đối với bà Dapaah - người đồng sáng lập công ty cùng với những bạn học của mình - doanh nghiệp “Sáng kiến xe đạp tre” sẽ tự hào tiếp nối truyền thống đó. Giải thưởng dành cho sáng chế thay đổi cuộc sống của phụ nữ được UNFCCC trao tặng năm 2013 tại Warsaw đã giúp những chiếc xe đạp tre ở Ghana được dư luận chú ý nhiều hơn, cũng như mang tới nhiều đơn đặt hàng hơn cho công ty.

Bà Dapaah cho biết: “Hiện chúng tôi có khoảng 20 đến 25 nữ nhân công được đào tạo và đang làm việc ở nhà máy, nhưng vì chúng tôi đang muốn mở rộng hoạt động sản xuất nên hi vọng sẽ có thêm nhiều phụ nữ tham gia”. Bà còn nói thêm, công ty được thành lập nhằm sử dụng những vật liệu sẵn có ở địa phương và đáp ứng nhu cầu cũng như tạo việc làm cho người dân ở đây.

Hiện tại công ty vẫn phải nhập khẩu một số bộ phận bằng kim loại như xích và líp. Bà Dapaah mong muốn sẽ tìm được đối tác lâu dài để bánh xe, vành, xích và tất cả các bộ phận khác đều sẽ được sản xuất tại xưởng của mình.