Động thái tích cực ở bán đảo Triều Tiên

Mới đây, Hàn Quốc và CHDCND Triều Tiên đã xúc tiến cuộc đoàn tụ các gia đình bị ly tán do chiến tranh tại khu nghỉ dưỡng núi Cưm-cang. Đây là một bước đi nhằm cụ thể hóa gói cam kết đột phá gồm sáu điểm mà quan chức hai miền Triều Tiên đạt được hôm 25-8 vừa qua nhằm cải thiện mối quan hệ liên Triều.

Vòng một của cuộc đoàn tụ các gia đình bị ly tán trong chiến tranh Triều Tiên (1950-1953) lần thứ 20 đã diễn ra tại núi Cưm-cang, thuộc bờ biển phía đông của CHDCND Triều Tiên, theo cam kết hai bên đạt được hôm 25-8 vừa qua. Trong vòng một, diễn ra từ ngày 20 đến 22-10, 389 thành viên của 96 gia đình Hàn Quốc gặp người thân sống tại CHDCND Triều Tiên. Nhiều người tham gia vòng đoàn tụ này đã không kìm được nước mắt khi gặp lại bố, mẹ, vợ, chồng và con cái sau hơn 60 năm xa cách. Trong nhóm người tham gia đoàn tụ gia đình lần này có một người đã 97 tuổi, hai người khác phải đi bằng xe cứu thương do đang có bệnh và nhiều người phải ngồi xe lăn hoặc phải sử dụng mặt nạ ô-xy do sức khỏe đã rất yếu. Vòng đoàn tụ thứ hai đã diễn ra tại địa điểm trên, từ ngày 24 đến ngày 26-10, với sự tham gia của khoảng 250 người Hàn Quốc khác thuộc 90 gia đình. Đây là đợt đoàn tụ tiếp theo kể từ sau cuộc đoàn tụ được tổ chức vào tháng 2-2014. Theo số liệu thống kê của Chính phủ Hàn Quốc, hiện có hơn 66.000 người nước này bị ly tán khỏi gia đình trong cuộc chiến tranh Triều Tiên. Đoàn tụ gia đình cho những người này trở thành một trong những vấn đề nhân đạo cấp bách nhất hiện nay bởi hầu hết họ đều đang trong độ tuổi 70 và 80, một nửa trong số khoảng 129.700 người nộp đơn xin đoàn tụ gia đình đã qua đời. Chương trình đoàn tụ bắt đầu được tiến hành từ sau cuộc gặp cấp cao liên Triều đầu tiên mang tính lịch sử năm 2000 và ban đầu là một hoạt động định kỳ hằng năm. Kể từ đó, hai miền Triều Tiên đã tổ chức được 19 đợt đoàn tụ gia đình trực tiếp và bảy đợt qua cầu truyền hình.

Những động thái nêu trên diễn ra sau khi hai bên đạt được thỏa thuận đột phá gồm sáu điểm hôm 25-8. Thỏa thuận này đạt được sau hơn 23 giờ đàm phán tại làng đình chiến Pan-mun-chơm nhằm chấm dứt tình trạng đối đầu quân sự nguy hiểm và giảm căng thẳng tại khu vực biên giới hai miền sau loạt vụ nã pháo và nổ mìn ở khu phi quân sự (DMZ) dọc biên giới liên Triều. Để cụ thể hóa các cam kết, hai bên thỏa thuận mỗi bên sẽ có 100 người được gặp lại người thân bị xa cách do cuộc chiến tranh Triều Tiên.

Về mặt kỹ thuật, hai miền Triều Tiên vẫn trong tình trạng chiến tranh, do kể từ cuộc chiến tranh Triều Tiên đến nay, hai bên mới chỉ ký Hiệp định đình chiến chứ chưa ký Hiệp ước hòa bình. Nhìn tổng thể mối quan hệ này trong những năm qua, chưa khi nào người ta có cơ hội để tỏ ý lạc quan về triển vọng cải thiện quan hệ song phương như thời kỳ hai bên tiến hành hai cuộc gặp cấp cao vào các năm 2000 và 2007. Đáng chú ý, kể từ khi Hàn Quốc áp đặt lệnh cấm hợp tác kinh tế với Triều Tiên hồi tháng 3-2010 sau vụ tàu chiến Chơ-nan của Hàn Quốc chìm ở Hoàng Hải làm 46 thủy thủ chết đến nay, mối quan hệ giữa hai miền gần như “đóng băng”.

Dư luận đông đảo tại Hàn Quốc và CHDCND Triều Tiên cũng như nhiều nước trên thế giới đều đánh giá cao thỏa thuận sáu điểm mà hai bên mới đạt được nhằm tạo bước ngoặt quan trọng để hóa giải căng thẳng quân sự, mở ra một chương mới hòa giải và tin tưởng lẫn nhau trong quan hệ liên Triều. Việc nối lại các cuộc đoàn tụ gia đình bị ly tán do chiến tranh được thực hiện là bước đi cụ thể nhằm cải thiện quan hệ liên Triều. Điều đó cho thấy, cả hai bên đều tôn trọng tinh thần của thỏa thuận hôm 25-8, chung tay cải thiện quan hệ liên Triều, hướng tới tương lai hòa bình, ổn định, hòa giải và hợp tác trên bán đảo Triều Tiên.