Vì sao Fed vẫn không tăng lãi suất?

Trước nhiều đồn đoán về khả năng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ tăng lãi suất vào tháng 9 này, sau cuộc họp diễn ra 2 ngày vừa qua, Chủ tịch Fed - bà Yellen tuyên bố, Fed vẫn giữ nguyên lãi suất và có thể sẽ tăng vào tháng 12 hoặc vào nửa đầu năm sau.  

Kinh tế tăng trưởng chững lại

“Nền kinh tế Mỹ đang rất gần đạt được mục tiêu đặt ra về tăng trưởng trong năm 2016, bất chấp những thách thức của kinh tế toàn cầu” - Đó là lời tuyên bố lạc quan của Phó Chủ tịch Cục dự trữ liên bang Mỹ Fed, Stanley Fischer.

Ông Fischer cho rằng, dưới sự điều hành linh hoạt của Fed, hai chỉ số chính phác họa một nền kinh tế mạnh hay yếu là lạm phát và thất nghiệp đang đi đúng hướng. Theo đó, lạm phát cốt lõi của Mỹ trong tháng 7 đã tăng lên mức 2,2%; trong khi tỷ lệ việc làm trong tháng qua cũng tăng trưởng vượt kỳ vọng, đưa tỷ lệ thất nghiệp của nước này xuống còn 4,9%.

Ông Fischer cũng tin tưởng vào GDP quý III của Mỹ sẽ phục hồi khi dòng vốn đầu tư tăng lên và đồng USD ổn định hơn. Tuy nhiên, FED vẫn “án binh bất động” vì cho rằng trong bối cảnh thị trường thế giới có nhiều rủi ro, vẫn chưa thực sự hồi phục, còn ở Mỹ kinh tế có vẻ như đang chững lại.

Theo giới quan sát, mặc dù đã có những ý kiến trái chiều giữa các thành viên, nhưng ban lãnh đạo của Fed đã quyết định sẽ giữ nguyên lãi suất để chờ đợi những dấu hiệu rõ ràng hơn về sự hồi phục của nền kinh tế. Đồng thời Fed dự báo rằng từ nay đến cuối năm vẫn có 1 lần tăng lãi suất nữa.

“Ủy ban Thị trường mở Liên bang (FOMC) đánh giá rằng khả năng tăng lãi suất liên bang đã mạnh lên, nhưng chúng tôi quyết định ở thời điểm hiện tại vẫn phải đợi thêm các dấu hiệu nữa”. Đây đã là cuộc họp thứ 6 Fed đã tuyên bố không tăng lãi suất, trong bối cảnh thị trường thế giới có nhiều rủi ro và nền kinh tế vẫn chưa thực sự hồi phục.

Chưa đạt các mục tiêu kỳ vọng

Theo Bộ Thương mại Mỹ, GDP quý II tăng 2,3% so với cùng kì năm ngoái. Số liệu GDP mới nhất được cải thiện nhờ tiêu dùng vào những mặt hàng lâu bền như xe hơi mới, xe tải và nhà ở.

Tăng trưởng tích cực cho thấy nền kinh tế này đang dần ổn định, giúp cải thiện cả tình hình lao động. Điều thấy rõ ràng nhất là các chỉ số về tỷ lệ thất nghiệp của Mỹ, đồng USD tăng giá đang gây áp lực khá lớn lên tỷ giá, lãi suất của một số quốc gia.

“Mặc dù tỷ lệ thất nghiệp chỉ thay đổi nhẹ trong mấy tháng gần đây, số việc làm mới được tạo ra đều ở mức tốt. Các hộ gia đình mạnh tay chi tiêu nhưng đầu tư tài sản cố định của các doanh nghiệp vẫn còn yếu ớt”.

Sau 7 năm phục hồi kinh tế, tỷ lệ thất nghiệp tại Mỹ đã giảm xuống còn 4,9% - mức bình thường trong lịch sử. Tuy nhiên, thực tế không hoàn toàn như vậy, kết quả thất nghiệp 4,9% này chỉ tính đến số người đang tìm kiếm việc làm, vẫn còn bỏ sót hàng triệu thanh niên không có việc làm.

Dư luận hẳn còn nhớ, hồi cuối năm 2015, FOMC đứng đầu là bà Janet Yellen dự báo kinh tế Mỹ sẽ tăng trưởng khoảng 2,4% trong năm 2016. Theo đó, Fed có thể sẽ tiến hành 4 lần nâng lãi suất. Tuy nhiên, đến nay chưa tăng được lần nào. Và nay Fed lại tuyên bố cơ quan này chỉ thực hiện nâng lãi suất khoảng 2 lần trong năm 2017.

Mặt khác, còn phải kể đến đó là năm nay là năm bầu cử tổng thống Mỹ, quyết định tăng lãi suất rất có thể được Fed cố ý dời vào tháng 12 khi kết quả bầu cử đã được công bố trong tháng 11 tới.

Tuy nhiên, theo giới phân tích, kinh tế Mỹ nếu không tăng nhanh như kỳ vọng, lạm phát và việc làm chưa có dấu hiệu tăng trưởng vững chắc… thì Fed không thể tăng lãi suất trong năm nay, dù chỉ là một lần.

Lại tiếp tục đợi chờ

Giờ đây các nhà đầu tư lại phải chuyển sự tập trung chú ý sang cuộc họp tháng 12 – cơ hội cuối cùng để Fed nâng lãi suất trong năm 2016. Tuy nhiên Fed cũng vẫn phải phụ thuộc vào nhiều yếu tố: lạm phát, tăng trưởng và những phản ứng của thị trường đối với cuộc bầu cử Tổng thống đang cận kề.

Fed cũng dự đoán sẽ chỉ có 2 đợt tăng lãi suất trong năm 2017, trong khi tại cuộc họp tháng 6 con số này là 3 lần. Fed tiếp tục nhấn mạnh lãi suất sẽ được tăng lên từ từ, trong bối cảnh các nhà hoạch định chính sách theo dõi chặt chẽ chỉ số lạm phát cũng như diễn biến của nền kinh tế và thị trường tài chính toàn cầu.

Hồi tháng 12/2015, Fed đã nâng lãi suất từ gần bằng 0% lên 0,25-0,50% và giữ mức ấy cho đến nay. Vì thế, 2 ngày họp vừa qua với nhiều ý kiến trái chiều của các thành viên, nhưng khi kết thúc hội nghị chính sách tiền tệ của Fed vẫn chưa có gì thay đổi. Và dư luận lại đoán già, đoán non rằng, Fed sẽ tăng lãi suất vào tháng 12 tới.

Như vậy, việc Fed giữ nguyên lãi suất cho thấy nền kinh tế Mỹ và triển vọng kinh tế toàn cầu vẫn chưa có dấu hiệu lạc quan do nhiều yếu tố tác động, trong đó có sự tác động của sự kiện Brexit và những bất ổn về an ninh toàn cầu và việc sử dụng công cụ tài chính của ngân hàng trung ương các nước thiếu hiệu quả. Vì thế, việc tăng lãi suất của Fed về tỷ lệ và thời gian cụ thể vẫn còn đang ở phía trước./.