Bầu cử tại Séc, tỷ phú Andrej Babis sẽ là Thủ tướng mới?

Phong trào ANO dân túy đã giành chiến thắng vang dội trong cuộc bầu cử vào Hạ viện Séc diễn ra trong hai ngày (20-21/10). Thủ lĩnh phong trào, nhà tỷ phú Andrej Babis được dự đoán sẽ là Thủ tướng mới của Séc. Đáng chú ý đa số các đảng truyền thống đều mất điểm lớn, trong khi các đảng mới nổi lại gây bất ngờ.

Ít phút sau khi các địa điểm bỏ phiếu đóng cửa trên toàn quốc vào lúc 14h (tức 19h ngày 21/10, giờ Hà Nội), Ủy ban Bầu cử Quốc gia đã tiến hành kiểm phiếu.

Với gần 100% số phiếu được kiểm, kết quả không nằm ngoài dự đoán khi Phong trào ANO đứng ở vị trí số 1 với 29,68% số phiếu ủng hộ, nhiều gần gấp 3 lần số phiếu ủng hộ Đảng Dân chủ Công dân (ODS) ở vị trí số hai với tỉ lệ 11,38%.

Đây cũng là kết quả khá bất ngờ với ODS bởi họ không được đánh giá cao và sẽ về trong tốp ba như các cuộc thăm dò dư luận trước đó.

Đáng chú ý, với chủ trương loại bỏ thuế doanh thu điện tử (EET) gây tranh cãi, giảm thuế, thúc đẩy tiếp xúc giữa chính quyền và người dân, Đảng Cướp biển (Pirate) lần đầu tiên có mặt tại Hạ viện khi về vị trí thứ ba với tỉ lệ ủng hộ 10,77%.

Cũng bất ngờ không kém, Đảng Tự do và Dân chủ trực tiếp (SPD) giành được 10,66% số phiếu bầu, đứng ở vị trí thứ tư.

Với kết quả này, đảng cực hữu chống EU và người nhập cư của ứng cử viên người Séc gốc Nhật Bản Tomio Okamura dự đoán trở thành một lực lượng đối trọng tham gia thành phần chính phủ mới.

Ngược lại, các đảng truyền thống của Séc đều nhận được kết quả khá tồi tệ trong cuộc tổng tuyển cử lần này.

Đảng Cộng sản Séc-Morava (KSCM) chỉ giành được sự ủng hộ của 7,78% số cử tri đi bầu, đứng ở vị trí thứ 5.

Theo sau là Đảng Dân chủ Xã hội (CSSD) của đương kim Thủ tướng Bohuslav Sobotka với tỉ lệ ủng hộ 7,28% và liên minh Dân chủ Thiên chúa giáo (KDU-CSL) được 5,80%.

Thậm chí Đảng Cánh hữu Đối lập TOP09 có ghế tại Hạ viện vào phút chót khi vượt mức 5% theo yêu cầu.

Như vậy, đây là lần đầu tiên Hạ viện mới của Séc sẽ có tới 9 đảng phái kể từ khi nước Cộng hòa Trung Âu này tách ra khỏi Liên bang Tiệp khắc cũ năm 1993.

Do không thể giành đa số phiếu nên Phong trào ANO không thể một mình tự đứng ra thành lập chính phủ, và việc thành lập liên minh cầm quyền cũng không hề dễ dàng khi có tới 9 đảng khác nhau trong Hạ viện.

Hầu hết các đảng đều từ chối hợp tác với ANO nếu thủ lĩnh phong trào này, nhà tỷ phú số hai của Séc Andrej Babis còn tại vị.

Ông Babis hiện đang bị cảnh sát điều tra liên quan tới vụ gian lận tiền trợ cấp của Liên minh châu Âu giành cho Séc, bên cạnh một số vụ bê bối khác.

Ngoài ra một chính phủ mới do ông Babis, người được mệnh danh là một “Donald Trump” của châu Âu làm Thủ tướng được coi là một tin không tốt lành cho Liên minh châu Âu, bởi một người có tư tưởng dân túy, hoài nghi châu Âu, chống mạnh mẽ người nhập cư không được Brussels ủng hộ.

Thêm vào đó, nếu Đảng Cực hữu SPD có chân trong chính phủ mới thì điều đó sẽ lại làm Brussels thêm đau đầu.

Các cuộc đàm phán thành lập chính phủ mới dự kiến có thể sẽ phải mất hàng tuần bởi Tổng thống Milos Zeman từng tuyên bố cho phép các nghị sĩ một tháng để đàm phán trước khi Hạ viện mới họp phiên đầu tiên.

Tổng thống cũng nói rằng, việc ông Babis bị cảnh sát điều tra không thể ngăn cản người đứng đầu Nhà nước đề nghị ông Babis đứng ra thành lập chính phủ mới.

Dù Cộng hòa Séc có sự tăng trưởng kinh tế nhanh, ngân sách khá cân bằng và tỷ lệ thất nghiệp thấp nhất ở Liên minh châu Âu, nhưng kết quả bỏ phiếu cho thấy dường như cử tri không còn mặn mà với các chính đảng truyền thống.

Họ muốn có sự thay đổi thông qua việc lựa chọn các đảng có tư tưởng cấp tiến hơn, dám lên tiếng đấu tranh và bảo vệ quyền lợi người dân.

Mặt khác, nó cũng phản ánh xu hướng dân túy đang lên tại châu Âu sau những gì đã diễn ra tại cuộc bầu cử ở Hà Lan, Pháp, Đức và mới đây nhất là Áo./.