Nobel Kinh tế 2018 vinh danh 2 nhà kinh tế học người Mỹ

Giải Nobel Kinh tế năm nay được trao cho 2 nhà kinh tế học người Mỹ William D.Nordhaus và Paul M. Romer với việc góp phần mở rộng phạm vi phân tích kinh tế bằng cách xây dựng các mô hình giúp giải thích cách thức nền kinh tế thị trường tương tác với thiên nhiên và tri thức.

Ông Nordhaus sinh năm 1941, hiện là giảng viên Đại học Yale (Mỹ). Ông Romer sinh năm 1955, đang giảng dạy tại Trường Kinh doanh Stern thuộc Đại học New York (Mỹ).

Những nghiên cứu của 2 nhà kinh tế học đã góp phần mở rộng phạm vi phân tích kinh tế bằng cách xây dựng các mô hình giúp giải thích cách thức nền kinh tế thị trường tương tác với thiên nhiên và tri thức. Hai nhà kinh tế học cũng giúp chúng ta hiểu thấu về nguyên nhân và hệ quả của sự đổi mới công nghệ và biến đổi khí hậu. Dù không đưa ra câu trả lời cuối cùng, nhưng những phát hiện của các nhà kinh tế học này đã giúp chúng ta gần như trả lời được câu hỏi làm thế nào để đạt tăng trưởng kinh tế toàn cầu bền vững.

Cụ thể, công trình nghiên cứu của nhà kinh tế học William Nordhaus tập trung vào những tương tác giữa xã hội và thiên nhiên. Ông quyết định dành nhiều công sức cho đề tài này vào những năm 1970 giữa lúc các nhà khoa học ngày càng lo ngại việc đốt nhiên liệu hóa thạch có nguy cơ khiến thế giới ấm dần lên.

Vào giữa những năm 1990, ông trở thành người đầu tiên tạo ra một mô hình định lượng mô tả ảnh hưởng lẫn nhau giữa kinh tế và khí hậu. Mô hình của ông kết hợp các lý thuyết và kết quả kinh nghiệm từ ngành vật lý, hóa học và kinh tế học. Giờ đây, mô hình này được sử dụng rộng rãi trong việc mô phỏng kinh tế và khí hậu cùng tiến hóa ra sao.

Trong khi đó, công trình nghiên cứu của nhà kinh tế học Paul M.Romer tạo nền tảng cho cái gọi là học thuyết tăng trưởng nội sinh. Học thuyết này tạo điều kiện cho các nghiên cứu mới về quy tắc và chính sách khuyến khích các ý tưởng mới và thịnh vượng lâu dài.

Nobel Kinh tế là giải thưởng thứ 5 và cũng là giải thưởng khép lại mùa Nobel 2018. Trước đó, các giải Nobel Hóa học, Nobel Vật lý, Nobel Y học và Nobel Hòa bình 2018 đã được công bố.

Năm ngoái, nhà kinh tế học người Mỹ Richar H. Thaler thuộc Đại học Chicago (Mỹ) đã vinh dự trở thành chủ nhân giải Nobel Kinh tế năm 2017 nhờ những nghiên cứu của ông về lĩnh vực kinh tế học hành vi.

Giải Nobel Kinh tế không phải là một trong 5 giải Nobel đặt ra theo nguyện vọng của Alfred Nobel năm 1895. Đây là giải thưởng do Ngân hàng Thụy Điển đặt ra và tài trợ bắt đầu từ năm 1968 để kỷ niệm 300 năm thành lập ngân hàng và cũng để tưởng niệm nhà khoa học Nobel.

Giống như những người đoạt giải Nobel trong các lĩnh vực y học, hóa học và vật lý, những người đoạt giải Nobel Kinh tế là do Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển bầu chọn. Từ năm 1969-2017, đã có 49 giải Nobel Kinh tế được trao.

Đến nay, phụ nữ duy nhất được trao giải Nobel Kinh tế là bà Elinor Ostrom (người Mỹ), nhận giải năm 2009 với cống hiến to lớn trong việc phân tích về quản trị kinh tế, đặc biệt là quản lý tài sản chung. Chủ nhân trẻ tuổi nhất của giải Nobel Kinh tế là ông Kenneth J. Arrow (người Mỹ) đạt giải thưởng này năm 1972 khi ông 51 tuổi cho những đóng góp mang tính tiên phong vào lý luận cân bằng kinh tế tổng thể và phúc lợi kinh tế. Chủ nhân cao tuổi nhất của giải thưởng danh giá này là ông Leonid Hurwicz nhận giải năm 2007 khi ông 90 tuổi. Cùng với 2 nhà kinh tế học người Mỹ Eric Maskin và Roger Myerson, ông Leonid Hurwicz đã được vinh danh vì những đóng góp vào "lý thuyết thiết kế cơ chế".