Phát biểu trong phiên họp Quốc hội, ngày 5-7, Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif cho biết, nước Cộng hòa Hồi giáo này đang đàm phán về một thỏa thuận chiến lược 25 năm với Trung Quốc và đây không phải là “một điều bí mật”.
Ông Zarif nói: “Với sự tự tin và niềm tin tưởng, chúng tôi đang đàm phán một thỏa thuận chiến lược 25 năm" với Trung Quốc. Đây là lần đầu tiên ông Zarif phát biểu trước cơ quan lập pháp kể từ sau khi Quốc hội mới của Iran hoạt động từ cuối tháng 5/2020 sau cuộc bầu cử hồi tháng 2/2020 với chiến thắng thuộc về phe bảo thủ.
Đại diện ngoại giao này khẳng định, “không có gì bí mật” về triển vọng đạt được thỏa thuận giữa Iran và Trung Quốc, mọi thông tin liên quan sẽ được tiết lộ ngay khi được các bên thông qua. Cũng theo ông Zarif thì ý định hình thành nên bản thỏa thuận này đã được công khai vào thời điểm Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sang thăm Tehran hồi tháng 1/2016.
Hiện Trung Quốc đóng vai trò là đối tác thương mại hàng đầu của Iran và là thị trường chủ chốt để Iran xuất khẩu dầu thô, trong bối cảnh các hoạt động này đang bị cản trở bởi các lệnh trừng phạt của Mỹ.
Sau tiến trình đàm phán kéo dài, vào năm 2015, Iran và các cường quốc đã ký kết thỏa thuận hạt nhân lịch sử, theo đó đề ra các biện pháp giới hạn chương trình hạt nhân của Iran để đổi lấy việc gỡ bỏ các lệnh trừng phạt quốc tế. Tuy nhiên, thỏa thuận vốn từng được xem là “thành tựu ngoại giao” của các nước phương Tây này đang đứng trước bờ vực đổ vỡ sau khi Mỹ đơn phương rút khỏi vào năm 2018 và áp đặt trở lại các biện pháp trừng phạt hà khắc nhằm vào nước Cộng hòa Hồi giáo Iran.
Bất chấp các biện pháp gây sức ép của Mỹ, Tehran đang nỗ lực tìm kiếm những con đường mới để xuất khẩu dầu mỏ. Ngày 5/7, Phó Tổng thống thứ nhất của Iran Eskhak Jahangiri tuyên bố Mỹ đã không thể ngăn chặn hoạt động xuất khẩu dầu của Iran, mặc dù Washington cố gắng đưa chỉ số này về mức 0. Trong khi đó, kế hoạch thông qua một thỏa thuận với Trung Quốc cũng đã trở thành một “đề tài nóng” và được bàn tán nhiều trên các phương tiện truyền thông xã hội Iran trong nhiều ngày trở lại đây, đặc biệt sau khi cựu Tổng thống Iran Mahmud Ahmadinejad đã tỏ ý chỉ trích việc Iran đang tiến hành đàm phán với “một nước khác”./.