Tổng thống Mỹ Joe Biden có thể sớm nhận ra rằng tăng thuế với các tỷ phú phức tạp hơn nhiều.
Theo tờ Vox, ông Biden muốn người giàu phải đóng thuế nhiều hơn để lấy tiền thuế đó cho kế hoạch 1,8 nghìn tỷ USD đầu tư vào những việc như chăm sóc trẻ em, giáo dục, giảm thuế cho người nghèo.
Kế hoạch của Tổng thống Biden là tăng mức thuế liên bang gần 40% đối với các cá nhân kiếm trên 450.000 USD/năm. Kế hoạch này cũng sẽ tăng mức thuế lãi vốn của giới siêu giàu. Đây là mức thuế mà các doanh nhân giàu có phải trả khi họ bán công ty hoặc các nhà đầu tư giàu có phải trả khi họ bán cổ phần.
Nhà Trắng sẽ bịt lỗ hổng về thuế mà giới nhà giàu thường lợi dụng để tránh thuế lãi vốn: không xác định thuế nếu tài sản được chuyển cho người thừa kế.
Điều quan trọng là ông Biden có kế hoạch tăng quyền lực thực thi cho Sở Thuế vụ Mỹ (IRS). Đây là động thái mà chính quyền Mỹ cho rằng có thể thu về 1/3 trong tổng số 1,8 nghìn tỷ USD mà kế hoạch cải cách thuế đặt mục tiêu.
Đề xuất thuế của Tổng thống Biden đã khiến ít nhất một số người siêu giàu đòi “hãm phanh”.
Trong vài tuần qua, trong cơn hoảng sợ, một số nhà đầu tư và giám đốc điều hành giàu có đã gửi ồ ạt thư điện tử và họp với các nhà quản lý tiền của mình. Họ sợ nếu phải trả thuế lãi vốn, thì hơn một nửa số thu nhập hàng năm của mình sẽ chảy vào túi chính phủ liên bang hoặc chính quyền bang. Họ sợ con cái không thể tiếp cận số tài sản tích lũy qua nhiều thế hệ.
Theo một nhà quản lý tài sản cho giới nhà giàu ở Thung lũng Silicon, để chuẩn bị cho trường hợp kế hoạch thuế của ông Biden thành hiện thực, người giàu khắp khu vực Vịnh San Francisco đang yêu cầu đội ngũ pháp lý chuẩn bị giấy tờ để đề phòng. Một nguồn tin cho biết các luật sư thuế sẽ không nhận thêm khách hàng nào nữa sau tháng 9 vì họ sợ có quá nhiều việc phải làm vào cuối năm. Một người khác cho biết ngày càng có nhiều khách hàng nói về việc chuyển tới những nơi có chính sách thuế thân thiện như Puerto Rico nếu đề xuất của Tổng thống Biden được thông qua.
Có một điều rõ ràng là tăng khung thuế cao nhất không có ý nghĩa vì những người siêu giàu không kiếm tiền bằng lương mà bằng sáng lập hay đầu tư vào các công ty. Hơn nữa, họ có thể tránh thuế lãi vốn bằng cách “tránh” công nhận số lãi đó nếu bị áp thuế cao hơn. Nói cách khác, họ có thể tránh thuế lãi vốn bằng cách dùng các khoản vay, đóng góp từ thiện, quỹ tín thác để giữ tài sản.
Theo ông Gabriel Zucman, nhà kinh tế nghiên cứu về việc nộp thuế của các tỷ phú, kế hoạch của Tổng thống Biden có hạn chế nghiêm trọng. Ông nói: “Nếu là Jeff Bezos, Elon Musk hay tỷ phú công nghệ, rất dễ vừa nắm giữ cổ phiếu vừa vay tiền để mua nhà cửa, máy bay… Một điều khác là kế hoạch của ông Biden lại đánh thuế lãi vốn khi các tỷ phú qua đời và để lại tài sản cho người thừa kế. Trong khi đó, rõ ràng là phần lớn tỷ phú công nghệ đều khá trẻ, có nghĩa là họ có thể chỉ phải trả rất ít tiền thuế trong nhiều năm, thậm chí nhiều chục năm”.
Các tỷ phú hoặc triệu phú thường thuê người quản lý, bảo toàn tài sản. Công việc của những người này là tránh thuế. Vì thế, ngành này ở Silicon đã có chiến lược về điều họ cần làm để bảo toàn tài sản cho người giàu.
Khi thuế lãi vốn chuẩn bị tăng, những người giàu thường đổ xô chốt lời tại thời điểm lãi vốn chưa tăng. Số khác lại không bán cổ phần với hy vọng chính quyền mới hoặc quốc hội mới sẽ đảo ngược chính sách thuế. Trong lúc chờ đợi, giới tỷ phú có thể lấy cổ phần làm vật thế chấp vay tiền.
Về việc tăng thuế khi chuyển tài sản cho người thừa kế, giới nhà giàu vẫn có vài mẹo để lách. Một số người quản lý tài sản cho biết trong di chúc, khách hàng của họ sẽ chuyển trực tiếp nhiều tài sản cho từ thiện hơn là Bộ Tài chính. Từ thiện là một cách để duy trì tài sản gia đình, chứ không phải là cắt bớt.
Trong những tháng gần đây, nhiều người tăng cường thiết lập mạng lưới phức tạp các quỹ tín thác và công ty để chuyển tiền cho người thừa kế để sao cho khi chết, về mặt kỹ thuật, họ không có tài sản nào đứng tên mình.
Tóm lại, ngành quản lý tài sản cho giới siêu giàu có đủ lạc quan để cho rằng họ có thể “qua mặt” các luật thuế mới của chính quyền Mỹ. Một người quản lý tài sản nói: “Giới nhà giàu sẽ tìm cách lách. Có quá nhiều cách để trì hoãn, giảm thiểu hoặc tránh đóng thuế”.
