Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan ngày 16-11 cho rằng quan hệ Mỹ-Trung có thể được đặc tả một cách chính xác nhất bằng khái niệm “đưa can dự song phương trong tương lai vào bốn giỏ chính”.
Tối 15-11 (giờ Mỹ), Tổng thống Mỹ Joe Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có cuộc điện đàm trực tuyến thượng đỉnh kéo dài 3 tiếng rưỡi. Gần một ngày sau đó, Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan đã có bài phát biểu trực tuyến tại Viện Brookings, thông báo nội dung, kết quả cuộc gặp cũng như những điểm đồng thuận chính. Bài phát biểu và trả lời của ông Sullivan mang tính bao quát, nêu bật những điểm có thể còn chưa được đề cập đầy đủ, sâu sắc trong các thông cáo của hai bên.
Trong phần diễn giải, ông Sullivan điểm lại diễn biến bối cảnh cuộc gặp liên quan đến điều chỉnh chiến lược của Mỹ dưới thời Tổng thống Joe Biden, gắn với các bước đi về tăng cường quan hệ với đồng minh, đối tác, mở rộng triển khai chiến lược ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ cũng đề cập đến một loạt các nội dung được ông lãnh đạo hai nước thảo luận, quan điểm của mỗi bên và phản ứng của bên còn lại.
Phần hỏi đáp của người dẫn chương trình với ông Sullivan chứa đựng nhiều hàm ý chính sách của Mỹ với Trung Quốc. Khi được hỏi các bước đi tiếp theo hậu điện đàm trực tuyến là gì, Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ đã khái quát hóa can dự Mỹ-Trung ở bốn nhóm vấn đề chính.
Một là, hợp tác cùng nhau trong nhiều vấn đề cấp thiết mà Trung Quốc và Mỹ có sự hội tụ về lợi ích. Đó là có thể là việc thực thi thỏa thuận chống biến đổi khí hậu tại Hội nghị COP26, hỗ trợ thế giới đẩy nhanh tiêm chủng vaccine để sớm chất dứt đại dịch COVID-19.
Hai là, xử lý những thách thức mà Trung Quốc và Mỹ có lịch sử cộng tác hiệu quả cùng nhau, nhưng hiện đang phải đối mặt với những bài kiểm định quan trọng. Đó là đàm phán hạt nhân Iran, leo thang hoạt động thử tên lửa của Triều Tiên.
Ba là, tăng cường trao đổi trực tiếp để “quản trị khác biệt” một cách hiệu quả. Nổi bật trong nhóm này là vấn đề Đài Loan. Ông Sullivan cho biết tại cuộc điện đàm thượng đỉnh vừa qua, Tổng thống Biden đã nhắc lại việc chính ông là người đã bỏ phiếu ủng hộ Đạo luật Quan hệ Đài Loan khi còn là thượng nghị sĩ năm 1979, nên hiểu rất rõ luật của Mỹ đề cập ra sao và ở tầm mức nào hỗ trợ đối với phòng vệ của Đài Loan (Trung Quốc).
Bốn là, giải quyết những điểm còn tồn tại trong Thỏa thuận thương mại giai đoạn một giữa hai nước, trong khi vẫn tiếp tục sử dụng “mọi công cụ cần thiết và sẵn có” để đáp trả hành vi, hoạt động kinh tế không công bằng đến từ Trung Quốc.
