Nhiệt độ tăng, nông dân Nhật Bản chật vật cứu vườn nho ở Hokkaido

Tại thị trấn nhỏ Yoichi ở Hokkaido, phía bắc Nhật Bản, nơi từng được xem là “thiên đường mới” cho giống nho Pinot Noir nổi tiếng thế giới, những người trồng nho đang phải đối mặt với mối đe dọa ngày càng tăng từ biến đổi khí hậu.

Khi mùa hè kéo dài và nắng ấm vẫn chưa dứt ở Yoichi, người trồng nho Yuichi Hirotsu đứng trước một vụ mùa nhiều lo lắng. Những chùm nho Pinot Noir mà gia đình ông chăm sóc suốt hai thập kỷ qua bị hư hại vì mưa lớn và nhiệt độ tăng cao bất thường.

Ông Yuichi Hirotsu làm việc tại vườn nho của gia đình.

Ông Hirotsu cho biết, mùa hè nay đến sớm hơn và kéo dài hơn, khiến nho chín nhanh, đường trong quả tăng quá mức trong khi độ chua giảm - điều khiến chất lượng rượu bị ảnh hưởng. Mưa nhiều còn làm nho dễ nứt vỏ và nhiễm bệnh. “Chỉ một cơn mưa lớn trước mùa thu hoạch cũng có thể phá hỏng cả vụ”, ông nói.

Không chỉ Pinot Noir, các giống nho chịu lạnh như Zweigeltrebe và Kerner mà gia đình ông trồng cũng bị ảnh hưởng nặng trong đợt mưa lớn tháng 9 - điều chưa từng xảy ra vào đầu thu trước đây.

Ba mươi năm trước, khi khí hậu còn lạnh hơn, việc trồng Pinot Noir ở Hokkaido từng được xem là táo bạo. Nhưng biến đổi khí hậu khiến vùng đất này ấm dần lên, vô tình tạo điều kiện thuận lợi để giống nho tinh tế bậc nhất thế giới này phát triển. Năm 2017, rượu Pinot Noir của Yoichi được phục vụ tại nhà hàng danh tiếng Noma (Đan Mạch), giúp tên tuổi vùng trồng nho này vang xa. Một chai từng bán với giá 32 USD đã được rao tới 560 USD.

Tuy nhiên, khi nhiệt độ tiếp tục tăng, niềm tự hào ấy đang bị thử thách. “Nho Pinot Noir và Kerner đang ngày càng khó trồng. Có lẽ chúng tôi phải tính đến việc thử các giống nho của Pháp hoặc Ý trong tương lai”, ông Hirotsu thừa nhận.

Một số sản phẩm rượu của thị trấn Yoichi, Hokkaido, Nhật Bản.

Theo Cơ quan Khí tượng Nhật Bản, chỉ số nhiệt độ trung bình của Yoichi từ năm 2023 đã vượt lên vùng khí hậu “Loại II” - mức phù hợp hơn với những giống nho như Merlot hay Cabernet Sauvignon, thay vì Pinot Noir vốn thích nghi tốt với khí hậu mát.

Ông Takahiko Soga, chủ nhà máy Domaine Takahiko, nhận xét: “Khí hậu ở Yoichi giờ thay đổi nhanh như tàu lượn vậy. Khi tôi nghĩ nhiệt độ trung bình đã tương đương vùng Alsace (Pháp), thì nó lại tăng lên mức của vùng Burgundy. Rồi khi tưởng đã ổn định ở mức Burgundy, năm nay nó lại tiến gần đến mức của vùng Loire hay Bordeaux”.

“Năm nay, Yoichi có mùa hè nóng nhất kể từ khi bắt đầu ghi nhận dữ liệu năm 1946”, ông Soga bổ sung thêm.

Trước biến động khí hậu, thị trưởng Yoichi, ông Keisuke Saito, đã ký kết thỏa thuận hợp tác với vùng Gevrey - Chambertin - thủ phủ Pinot Noir của Pháp - nhằm trao đổi kỹ thuật trồng và sản xuất rượu. Một số nhà sản xuất địa phương đã xây hầm rượu ngầm để kiểm soát nhiệt độ và độ ẩm, trong khi thử nghiệm trồng các giống nho mới.

“Chúng tôi đang thử nghiệm từng bước, trồng vài gốc mỗi loại để xem tương lai sẽ ra sao”, ông Soga chia sẻ.

Yoichi từng được coi là ví dụ thành công của nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu. Nhưng giờ đây, những người trồng nho Pinot Noir hiểu rằng sự thích ứng đó cần liên tục, và cuộc đua giữa rượu vang và khí hậu vẫn chưa có hồi kết.