Theo Bộ trưởng KH&ĐT Võ Hồng Phúc, lạm phát đã có những dấu hiệu ổn định nhưng chưa thực sự bền vững và chúng ta vẫn phải đề phòng và ngăn ngừa những yếu tố bất ổn định.
Kinh tế vĩ mô đã bước đầu có những tín hiệu tích cực và ổn định, nhưng theo nhiều chuyên gia kinh tế chưa thể sớm lạc quan với tình hình kinh tế từ nay đến cuối năm và cả những năm tiếp theo, đặc biệt là những tác động của việc tăng giá xăng dầu đối với tình hình lạm phát tới đây.
Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Võ Hồng Phúc cho biết về vấn đề này.
PV: Thưa Bộ trưởng, nhiều ý kiến cho rằng, sau khi chúng ta thực hiện 8 nhóm giải pháp của Chính phủ, nền kinh tế vĩ mô đang có dấu hiệu ổn định. Tuy nhiên, sự ổn định đó mới chỉ là trong ngắn hạn. Về dài hạn, vẫn còn nhiều vấn đề đặt ra, đặc biệt là khi chúng ta điều chỉnh tăng giá xăng dầu?
Bộ trưởng Võ Hồng Phúc: Phải nói rằng, sau khi chúng ta thực hiện quyết liệt 8 nhóm giải pháp của Chính phủ thì kinh tế vĩ mô đã có những bước ổn định. Cụ thể là về chỉ số giá trong tháng 7 chỉ tăng 1,13% - mức tăng giá thấp nhất trong 7 tháng vừa qua; lĩnh vực tiền tệ cũng đã đi vào ổn định, ví dụ tỷ giá đồng tiền Việt Nam trước đây có thời kỳ tỷ giá giao dịch giữa liên ngân hàng và thị trường tự do có sự khác biệt rất lớn, thì giờ đây tỷ giá này đã có sự xích lại gần nhau; chỉ số VnIndex của thị trường chứng khoán cũng từng bước đi vào ổn định.
Tuy nhiên tôi cũng nhấn mạnh rằng, sự ổn định đó chưa thực sự bền vững và chúng ta vẫn phải đề phòng và ngăn ngừa những yếu tố bất ổn định. Chẳng hạn, chúng ta xem xét chỉ số giá, tuy chỉ số giá tháng 7 có giảm hơn những tháng khác, nhưng nếu tính cả 12 tháng, tức là tháng 7 năm nay so với tháng 7 năm ngoái thì chỉ số giá lên đến hơn 27% - mức tăng giá rất lớn và tỷ lệ lạm phát cao. Hoặc lấy chỉ số giá của 7 tháng thôi, tức tháng 7 năm nay so với tháng 12/2007, thì sự tăng giá cũng xấp xỉ 19,8% - con số rất lớn, gấp rưỡi chỉ số của năm 2007. Bên cạnh đó, về xuất nhập khẩu, tỷ lệ nhập siêu cũng lớn, cho nên chúng ta cần đề phòng sự tiềm ẩn những yếu tố bất ổn định của nền kinh tế. Chúng tôi nghĩ rằng, việc thực hiện 8 nhóm giải pháp mà Chính phủ ban hành vẫn phải thực hiện một cách quyết liệt.
PV: Rõ ràng, khi chúng ta điều chỉnh giá xăng dầu lên hơn 30%, đã đặt ra hàng loạt vấn đề, trong đó có ảnh hưởng đến việc kiềm chế tốc độ lạm phát. Liệu rằng, việc kiềm chế lạm phát có đạt được mục tiêu như Chính phủ đề ra ban đầu hay không?
Bộ trưởng Võ Hồng Phúc: Điều chỉnh giá xăng dầu thì đương nhiên có ảnh hưởng đến chỉ số giá của tháng 8. Nhưng Chính phủ cũng đã sử dụng nhiều biện pháp như không tăng giá một số mặt hàng như điện, than và có nhiều biện pháp để quản lý chặt chẽ tình hình giá cả thị trường.
Hiện nay, khi giá cả leo thang và chỉ số giá trong năm qua đã tăng đến trên 27% đã tác động rất lớn đến tầng lớp dân cư có thu nhập thấp, đặc biệt là những người làm công ăn lương ở thành thị, rồi một số hộ nghèo ở các vùng núi, vùng sâu, vùng xa, cho nên các biện pháp đề ra phải chú ý và đảm bảo các điều kiện an sinh xã hội. Tôi tin rằng, với nhiều biện pháp của Chính phủ thì sẽ hạn chế được đến mức tối đa các tác động do việc tăng giá xăng dầu.
PV: Thế nhưng trong những ngày gần đây, thị trường đã bắt đầu biến động, cụ thể là giá vận tải tăng, giá sữa tăng đột biến… Quan điểm và cách thức điều hành của Chính phủ trong thời gian tới sẽ thế nào?Thưa Bộ trưởng?
Bộ trưởng Võ Hồng Phúc: Cách thức điều hành của Chính phủ là vẫn phải quản lý chặt chẽ thị trường, xem xét tất cả các mặt bằng giá cả chung và kiểm soát giá từng mặt hàng cụ thể, đặc biệt là những mặt hàng tác động lớn đến đời sống nhân dân. Chẳng hạn như giá cước vận tải, giá lương thực, thực phẩm và giá các dịch vụ khác và giá vật liệu xây dựng, những mặt hàng mà giá dễ biến động nhất trong thời gian vừa qua mà cho thấy rằng, nếu chúng ta không có những biện pháp quyết liệt thì nó sẽ tác động lớn đến cái mặt bằng giá khác, từ đó nó đưa chỉ số lạm phát lên cao.
Chúng tôi có đề nghị, Chính phủ phải kiểm toán chặt chẽ, xem xét kỹ tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của các Tổng Công ty xăng dầu xem họ lỗ - lãi thế nào và từ đó xác định một mặt bằng giá đúng, chính xác. Bên cạnh đó thì đối với một số tổng công ty khác chúng ta cũng phải tăng cường kiểm toán, để xem xét xem thực sự kinh doanh của họ như thế nào để có chính sách giá hợp lý cho từng tập đoàn và tổng công ty.
PV: Sẽ vẫn còn quá nhiều khó khăn trong kiềm chế nhập siêu, nhất là khi tăng trưởng xuất khẩu của ta trong 7 tháng qua dựa vào tăng giá chứ không phải là tăng nhờ lượng và chất. Rõ ràng, vấn đề này đang đặt ra rất khó đối với Chính phủ trong việc hoàn thành mục tiêu xuất khẩu của cả năm?
Quan tâm hàng đầu của Chính phủ hiện nay là tiếp tục kiềm chế lạm phát. Chính phủ đã báo cáo Bộ Chính trị và đưa ra 28 giải pháp tiếp tục kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và tăng trưởng bền vững, đảm bảo an sinh xã hội.
Bộ trưởng Võ Hồng Phúc: Thực ra, nói tăng trưởng xuất khẩu là do giá thì không phải là đúng hoàn toàn. Bởi vì trong tăng trưởng vừa qua của xuất khẩu thì 30% là con số đóng góp về lượng và 70% là do giá tăng. Cho nên, yếu tố về lượng vẫn là đóng góp tích cực trong vấn đề tăng xuất khẩu vừa qua. Tuy nhiên, có điều đáng lo ngại là mặc dù tỷ lệ tăng trưởng xuất khẩu cao nhưng tỷ lệ tăng trưởng nhập khẩu cũng lớn. Tuy nhiên, có điều đáng mừng là, trong tháng 7, chỉ số nhập siêu đã giảm dưới 900 triệu USD - một mức giảm khá lớn.
PV: Thưa Bộ trưởng, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Sinh Hùng đã từng thừa nhận là trong thời gian qua, điều hành kinh tế vĩ mô của chúng ta có những lúng túng nhất định. Điều này cần rút kinh nghiệm trong điều hành của Chính phủ từ nay đến cuối năm như thế nào?
Bộ trưởng Võ Hồng Phúc: Đúng như vậy, có những vấn đề lúng túng trong điều hành. Chẳng hạn như hồi đầu năm, điều hành lúng túng trước vấn đề xử lý các hoạt động của ngân hàng, giữa thị trường chứng khoán và ngân hàng, dường như là khi điều hành tạo ra sự mâu thuẫn lẫn nhau và từ đó nó tác động không có lợi cho sự phát triển và ổn định của nền kinh tế vĩ mô và cái lòng tin của người dân. Cho nên khi điều hành thì trước hết chúng ta phải nhất quán, thực hiện 8 giải pháp đã được Chính phủ ban hành và sự chỉ đạo thống nhất để từ đó tạo ra lòng tin của người dân đối với Chính phủ, đối với tình hình kinh tế và khả năng ổn định của nền kinh tế đất nước.
PV: Trở lại vấn đề đầu tư, rất nhiều ý kiến cho rằng, việc cắt giảm đầu tư vừa rồi chưa hiệu quả, và thậm chí tác động của nó đối với lạm phát chưa nhiều vì nguồn vốn thực tế cắt giảm từ ngân sách chỉ có 16.000 tỷ đồng trong khi tổng các dự án tuyên bố cắt giảm là 46.000 tỷ đồng?
Bộ trưởng Võ Hồng Phúc: Chính phủ không chủ trương giảm vốn đầu tư từ ngân sách mà chỉ sắp xếp lại, lựa chọn công trình, bố trí lại cho hợp lý hơn. Còn đầu tư trái phiếu thì Chính phủ đã giảm đi 10.000 tỷ đồng, tức là từ 37.000 tỷ giảm xuống còn 27.000 tỷ, trái phiếu Chính phủ chủ yếu đầu tư vào cơ sở hạ tầng giao thông có quy mô khá lớn cho nên chúng ta có thể lui và giãn tốc độ ra được. Còn khu vực doanh nghiệp Nhà nước thì chúng ta giảm đi hơn 30.000 tỷ đồng và cái đó thực sự phải giảm, phải xem xét lại hiệu quả đầu tư vì thời gian vừa qua, doanh nghiệp Nhà nước đã có sự đầu tư khá lớn và khá ồ ạt vào một số lĩnh vực như các khu công nghiệp, hoặc vào nhiều dự án cơ sở hạ tầng quy mô lớn thì chúng ta phải xem xét lại họ và xem xét khả năng đầu tư như thế nào cho hợp lý hơn.
PV: Liên quan đến đầu tư của doanh nghiệp Nhà nước, hiện nay việc cắt giảm 30.000 tỷ đồng của một số tập đoàn, doanh nghiệp Nhà nước chủ yếu là cắt trên giấy, bởi các dự án này mới đang kêu gọi đầu tư chứ chưa đầu tư thực tế ?
Bộ trưởng Võ Hồng Phúc: Thực tế không phải như vậy. Có đơn vị cắt giảm thực sự, như Vinashin cắt giảm khoảng 6.500 tỷ đồng, Tập đoàn Dầu khí hơn 6.000 tỷ đồng. Thậm chí họ còn nói với chúng tôi rằng, nếu Nhà nước không bắt buộc cắt giảm thì chúng tôi vẫn phải cắt giảm vì phần lớn các dự án đó là đầu tư vào khu vực sản xuất kinh doanh, người ta đang phải chịu lãi vay ngân hàng rất lớn mà khi buộc phải vay lãi suất lớn thì họ phải nghĩ lại cách đầu tư như thế nào, đầu tư vào đâu để đảm bảo hiệu quả.
Xin cảm ơn ông!
