9 tháng qua, đất nước ta đã trải qua nhiều khó khăn, thách thức nhưng do có sự nỗ lực của các cấp, các ngành và toàn dân, nhất là sau khi thực hiện sự chỉ đạo của Đảng và Nhà nước, chúng ta đã đạt được một số mục tiêu rất quan trọng về kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, từ nay đến cuối năm khó khăn thách thức vẫn còn nhiều, vì vậy, việc kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô vẫn là ưu tiên hàng đầu.
Thành tựu nổi bật nhất là chúng ta đã vượt lên mọi khó khăn về ảnh hưởng của những diễn biến phức tạp của nền kinh tế thế giới, đặc biệt là “cơn bão tài chính” đang diễn ra ở nước Mỹ chẳng những làm cho nền tài chính nước này điêu đứng mà còn tác động xấu đến nhiều nước khác; rồi thiên tai,dịch bệnh gia súc, gia cầm liên tục xẩy ra nhưng chúng ta vẫn đạt được mục tiêu tăng trưởng 6,52%. Một số chỉ tiêu kinh tế vĩ mô khác cũng được cải thiện. Chỉ số tiêu dùng CPI chững lại, nhập siêu có xu hướng giảm. Áp lực lên cán cân thanh toán quốc tế và thị trường ngoại hối giảm.Việt
Trong đó, điều mà mọi người quan tâm nhất là các tầng lớp có mức thu nhập trung bình hoặc thấp, là chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của tháng 9 (là 0,18%) so với tháng 8/2008. Đây là mức tăng thấp nhất từ đầu năm đến nay. Trong 3 tháng còn lại của năm, nếu CPI tiếp tục giữ được tốc độ tăng nhẹ như tháng 9 hoặc thấp hơn thì chúng ta sẽ thành công trong việc kiềm chế lạm phát.
Hơn nữa, trong số 10 nhóm hàng hóa tăng thì có bảy nhóm có mức tăng thấp với mức tăng 0,36 đến 1,45% đặc biệt nhóm hàng hóa có mức tăng lớn nhất như hàng ăn uống, dịch vụ thì tháng 9 lại không tăng. Nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng đã giảm 0,63%, nhóm phương tiện đi lại giảm 0,48%. Nhóm hàng hóa có mức tăng lớn nhất là văn hóa, thể thao tăng 1,45%, tiếp đến là nhóm hàng giáo dục với mức tăng đạt 1,4%.
Trong điều kiện kinh tế thế giới và khu vực có nhiều diễn biến phức tạp, đất nước ta lại trải qua nhiều đợt thiên tai như ảnh hưởng của hai cơn bão số 4 và số 6 rồi lũ lụt ở đồng bằng sông Cửu Long đã gây thiệt hại lớn về người và tài sản, nhưng chúng ta vẫn đạt được những thành tựu lớn về kinh tế, xã hội nêu trên, nguyên nhân chính, chủ yếu là Đảng và Nhà nước đã huy động cả hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân tham gia vào quá trình ổn định kinh tế vĩ mô và kiềm chế lạm phát. Nhiều cơ quan, ban ngành, đoàn thể các cấp từ Trung ương đến địa phương đã thực hiện có hiệu quả việc tiết kiệm chi tiêu công quỹ. Để chia sẻ với Nhà nước, người tiêu dùng đã tự điều chỉnh mức mua sắm và tiết kiệm đến mức thấp nhất những thứ tiêu dùng không thật sự cần thiết.
Đi liền với những nguyên nhân chủ quan trên chúng ta cũng có một số thuận lợi có tính khách quan. Giá lúa gạo ở đồng bằng sông Cửu Long giảm mạnh do các doanh nghiệp xuất khẩu gạo tạm ngừng thu mua. Điều này khiến CPI xuống thấp, bởi đây là nhóm hàng chiếm tỉ trọng lớn trong rổ hàng hóa chung. Bên cạnh đó với giá dầu thế giới giảm kéo theo giá xăng dầu trong nước giảm theo, khiến nhóm hàng phương tiện đi lại đột ngột giảm giá. Cùng với sự giảm nhẹ của các mặt hàng trên trong tháng 9 chỉ số giá vàng và đô la cũng giảm. Trong đó vàng giảm 6,36% đưa giá vàng 9 tháng qua lên mức tăng 38,87% so với cùng kỳ năm 2007. Đô la Mỹ giảm 0,75% đưa giá ngoại tệ này tăng 1,63% so với cùng kỳ năm 2007.
Nhìn một cách tổng quát, 9 tháng qua nhất là từ sau khi có kết luận của Bộ Chính trị, sự chỉ đạo sắc bén và ráo riết của Chính phủ, sự nỗ lực của toàn dân, chúng ta đã thu được những kết quả rất đáng khích lệ, nhưng chưa thật ổn định và vững chắc, mức lạm phát, nhập siêu còn ở mức cao. Sản xuất, kinh doanh của nhiều doanh nghiệp nhất là vừa và nhỏ còn gặp nhiều khó khăn, mức tăng trưởng của nền kinh tế tuy đạt 6,52% nhưng giảm so với cùng kỳ năm trước. Đời sống của một bộ phận nhân dân nhất là người có thu nhập thấp, vùng bị lũ lụt, vùng sâu, vùng xa, đồng bào dân tộc thiểu số còn gặp nhiều khó khăn.
Từ thực tế trên, đặt ra cho chúng ta vấn đề không được chủ quan những tháng còn lại của năm là thị trường tiềm ẩn nhiều biến động khó lường. Vì vậy chúng ta phải có những biện pháp thật trúng, đúng nhằm tháo gỡ những vướng mắc nhằm đẩy mạnh sản xuất. Thực hiện Kết luận số 25-KL/TW của Bộ Chính trị về việc quyết định hoàn thành kế hoạch kinh tế - xã hội năm 2008, cần tập trung thực hiện các biện pháp kiềm chế lạm phát một cách đồng bộ và triệt để hơn nữa. Tạo mọi điều kiện giúp đỡ các thành phần kinh tế vượt qua khó khăn về giá cả, thị trường. Trong đó có việc thực hiện tốt các chính sách an sinh xã hội. Quyết đạt được chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế như Quốc hội đề ra; đồng thời giữ vững ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội tăng cường quản lý, kiểm tra, kiểm soát cũng như xử lý các biện pháp, hàng gian, hàng giả, kém chất lượng, hàng lậu thuế. Tiếp tục rà soát, bổ sung vốn cùng với cắt giảm các dự án cần thiết.
Trong xu hướng thế giới và kinh tế Mỹ sẽ tăng trưởng còn chậm hơn trong năm 2009, chúng ta cần tiếp tục ưu tiên kiềm chế lạm phát, giữ ổn định kinh tế vĩ mô. Bên cạnh đó phải giải quyết tốt vấn đề an sinh xã hội, khó khăn của doanh nghiệp vừa và nhỏ… Nên chăng Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước cần tiếp tục tăng cường hoạt động giám sát đối với các chế định tài chính và các ngân hàng.
