Gói giải pháp kích cầu của Chính phủ là nhằm kích cầu sản xuất, tiêu dùng chống suy giảm kinh tế đang thu hút được đông đảo các tầng lớp nhân dân. Vậy đầu tư, thúc đẩy vào lĩnh vực nào cho trúng để thực hiện được mục tiêu mà chúng ta mong muốn?
Trước hết, trong nhận thức chúng ta cần hiểu rằng, các giải pháp Chính phủ đưa ra nhằm kích cầu đầu tư trên không mang tính chất bao cấp. Vì vậy, sẽ mặc nhiên không có chuyện “xin, cho”. Mà các tổ chức, các nhân nào được hưởng gói giải pháp kích cầu của Chính phủ nêu trên sẽ phải hoàn trả vốn sau một thời gian quy định.
Đến nay có thể khẳng định: mục tiêu ưu tiên hàng đầu trong việc kiềm chế lạm phát của chúng ta đã được thực hiện nhưng những diễn biến phức tạp của nền kinh tế thế giới gần đây và sự xuất hiện một số hiện tượng đáng chú ý của nền kinh tế nước ta như: chỉ số giá tiêu dùng đạt mức âm, sản xuất công nghiệp và xuất khẩu có chiều hướng giảm, nông sản hàng hoá của nông dân một số vùng bị ứ đọng…
Trước tình hình trên, nhiều chuyên gia kinh tế nhận định là nền kinh tế nước ta có nguy cơ suy giảm, nên phải có những biện pháp mới, mà trọng tâm là chống suy giảm kinh tế . Nếu để suy giảm kinh tế thì sẽ dẫn đến tình trạng thất nghiệp, không có vốn, không có nguồn lực để thực hiện các mục tiêu kinh tế-xã hội mà chúng ta đề ra cho 2009 và các năm sau này.
Lĩnh vực đầu tiên là thúc đẩy sản xuất, đẩy mạnh xuất khẩu, tạo ra khả năng để tiêu thụ hàng hoá của Việt Nam, đó là đầu tư cho các dự án sắp hoàn thành, đưa nhanh vào sử dụng; các dự án có dung lượng và thị trường tiêu thụ tốt đồng thời góp phần trực tiếp duy trì và mở rộng năng lực sản xuất và kinh doanh của doanh nghiệp và nền kinh tế; các dự án thúc đẩy chuyển dịch và cải thiện sức cạnh tranh theo thế phát triển bền vững…ưu tiên các dự án có tính thúc đẩy phát triển liên ngành cao, hoặc tạo thị trường tiêu thụ tiềm năng, nhất là cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ; đặc biệt là các dự án có ý nghĩa tổng hợp cả kinh tế-xã hội và môi trường. Theo hướng trên, thì cần khuyến khích các dự án phát triển nhà ở cho người có thu nhập thấp, nhằm cải thiện căn bản quỹ nhà ở cho toàn xã hội. Đối với sản xuất nông nghiệp thì phải hỗ trợ nông dân vừa đẩy mạnh sản xuất, vừa tiêu thụ hết nông sản hàng hoá cho họ. Hiện thời trong nông nghiệp, nông dân, nông thôn có hai vấn đề bức xúc đang nổi lên. Có một lượng sản phẩm nông nghiệp đang dư thừa như lúa gạo, cao su, cà phê. Nhà nước cần có giải pháp cấp bách mua hết số sản phẩm, hàng hoá trên cho nông dân. Một vấn đề quan trọng khác là nhiều vùng, nhất là những nơi bị bão lũ, thiên tai, dịch bệnh, họ đang thiếu vốn sản xuất, thiếu giống cây trồng vật nuôi, vật tư, phân bón… vì vậy, cũng cần được sự quan tâm từ nguồn vốn kích cầu trên để nông dân yên tâm đẩy mạnh sản xuất.
Vấn đề thứ hai là kích cầu đầu tư và tiêu dùng là đẩy mạnh giải ngân vốn Nhà nước như vốn ngân sách, vốn trái phiếu chính phủ, vốn ODA, trong đó vốn ngân sách đặc biệt chú ý tới đầu tư cho phát triển cơ sở hạ tầng, cho giáo dục, y tế. Bên cạnh đó cần kích cầu, đầu tư bằng các nguồn vốn của các doanh nghiệp nhà nước đối với các dự án lớn, nguồn vốn đầu tư của các khu vực tư nhân. Phải đẩy mạnh đầu tư để tiêu thụ một số loại sản phẩm đang dư thừa hiện nay như sắt, thép, xi măng, các loại vật liệu xây dựng.
Thứ ba là có chính sách linh hoạt trong điều hành tài chính tiền tệ. Phải chủ động cung ứng nguồn vốn cho các thành phần kinh tế. Chủ động xây dựng các phương án ứng phó, hạn chế các tác động bất lợi của những khủng hoảng từ bên ngoài đến hệ thống tài chính, ngân hàng và toàn bộ nền kinh tế. Linh hoạt trong điều hành lãi xuất và tỷ giá, chủ động kiểm soát mức tăng tổng phương tiện thanh toán, nợ tín dụng phù hợp để tạo điều kiện phát triển sản xuất kinh doanh. Cùng với việc làm trên là thực hiện giải pháp giảm thuế. Sẽ phải giảm thuế nhập khẩu một số mặt hàng và cũng giảm thuế xuất khẩu để đảm bảo khả năng đẩy mạnh xuất khẩu, rồi giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, đồng thời có chính sách khuyến khích người dân và doanh nghiệp đẩy mạnh sản xuất.
Thứ tư là nhóm giải pháp an sinh xã hội. Thực hiện nhóm giải pháp này phải đặc biệt chú ý đến cơ chế chính sách đối với việc xoá đói, giảm nghèo. Về cơ chế cần có sự đổi mới, như vấn đề bảo hiểm và xây dựng các chính sách ưu đãi cho 61 huyện nghèo nhất nước, rồi xem xét lại, tính toán lại chuẩn nghèo cho phù hợp với điều kiện tình hình kinh tế hiện nay. Tăng các trợ cấp an sinh xã hội, nhất là trợ cấp trực tiếp cho người nghèo, giảm học phí, viện phí, khuyến khích các hoạt động đào tạo chuyển đổi nghề và triển khai các chương trình tạo việc làm mới trong xã hội từ các quỹ phù hợp; quan tâm hỗ trợ hợp lý, trực tiếp cho người nghèo, người có thu nhập thấp bị ảnh hưởng nhiều khi Nhà nước điều chỉnh tăng giá. Đặc biệt, cần thực hiện kịp thời, đầy đủ các chính sách đã ban hành về hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số, đối tượng chính sách hộ nghèo, hộ cận nghèo; minh bạch và đơn giản hoá các thủ tục trợ cấp để người dân nhận được kịp thời. Thực hiện chính sách hỗ trợ cho học sinh là con em ở vùng có điều kiện kinh tế khó khăn, con em thuộc đối tượng chính sách xã hội; tiếp tục thực hiện có hiệu quả chính sách cho vay ưu đãi đối với các sinh viên, học sinh các trường đào tạo mghề.
Với những gì đã đạt được năm 2008, trong việc kiềm chế lạm phát, ổn kinh tế vĩ mô, đảm bảo an sinh xã hội, chúng ta có niềm tin rằng, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự điều hành sắc bén, kịp thời của Chính phủ, sự đồng lòng của toàn dân, chúng ta sẽ biến những khó khăn, thách thức kinh tế năm 2009 thành cơ hội thực hiện chống suy giảm kinh tế, giữ vững nhịp độ tăng trưởng kinh tế-xã hội mà Quốc hội đã đề ra cho năm 2009.
