Ngay cả lãnh đạo cơ quan hợp tác trực tiếp với JTC tại Việt Nam cũng chỉ biết có việc đưa hối lộ qua báo chí.
Theo thông tin mới nhất từ Thanh tra Bộ Giao thông Vận tải (GTVT), sáng nay (27/3), Đoàn thanh tra Bộ sẽ bắt đầu thanh kiểm tra các dự án đường sắt, trước tiên là Dự án đường sắt trên cao tuyến số 1 (Hà Nội). Sau đó là các dự án khác có JTC tham gia và cả các tiểu dự án đường sắt của Cục Đường sắt Việt Nam.
Dự kiến, Đoàn thanh tra sẽ thanh tra tổng thể công tác chuẩn bị đầu tư, khảo sát lập thiết kế kĩ thuật, thiết kế bản vẽ thi công, dự toán, tổng dự toán, công tác đấu thầu, chỉ định thầu, quản lý vốn, chất lượng công trình cũng như công tác đảm bảo giao thông, tiến độ dự án.
Trước đó, ông Nguyễn Tiến Công, Phó Tổng giám đốc công ty Cổ phần Tư vấn Đầu tư và Xây dựng GTVT (TRICC) - Đối tác của JTC tại Việt Nam cho biết, bắt đầu hợp tác với Công ty JTC từ những năm 1992 - 1993. Hầu hết các dự án đường sắt JTC (Nhật Bản) trúng thầu tại Việt Nam đều mời TRICC tham gia và ngược lại.
“Họ là doanh nghiệp nước ngoài, khi sang nước khác làm ăn phải liên kết với một đơn vị 'thông thổ' của địa phương, để hiểu về cơ quan quản lý nhà nước, cơ quan nọ, cơ quan kia của nước sở tại”, ông Công nói.
Đánh giá công việc và dấu hiệu nào bất thường của JTC sau nhiều năm cộng tác, ông Công nói: “Rất khó trả lời”. Tuy vậy, theo ông này, ở ngoài người ta cũng bàn tán về cách làm ăn của người Việt, lộn xộn từ chính sách tới tính thực thi. “Cùng một cách làm ăn như vậy, vấn đề là chưa bị lộ thôi”, ông Công nói.
Khi hỏi về nghi án JTC đưa hối lộ hơn 16 tỷ đồng cho quan chức để có dự án, ông Công cho biết cũng chỉ nắm sơ bộ, còn cụ thể phải hỏi lãnh đạo đang giải trình. “Nhưng vụ việc làm ảnh hưởng lớn tới hoạt động của công ty, do nhiều dự án công ty tham gia có liên quan tới JTC đều phải tạm dừng”, ông Công nói.
Ông Nguyễn Thanh Tịnh, từng giữ chức Phó Tổng giám đốc Công ty TRICC - thời kỳ đầu đơn vị liên doanh với JTC tư vấn thiết kế kỹ thuật cho Dự án đường sắt nội đô Hà Nội (nghỉ hưu năm 2010) cho biết, ông không nắm được việc có hay không JTC đưa hối lộ.
Theo ông Tịnh, ban đầu TRICC nghiên cứu tiền khả thi tuyến đường sắt số 1 bằng vốn Việt Nam, JTC không tham gia. Sau khi được Bộ GTVT duyệt, lúc này JTC mới tham gia đấu thầu tư vấn thiết kế. Khi JTC trúng thầu rồi mới mời TRICC tham gia cùng thiết kế.
“Nhưng nói thật, kỹ sư Việt Nam tham gia chủ yếu làm thợ vẽ cho họ và nhận lương hàng tháng chứ có gì đâu”, ông Tịnh nói. Ông Tịnh cũng chỉ biết thông tin đưa hối lộ qua báo chí, nhưng không thấy có gì ngạc nhiên.
Theo Công văn ngày 26/3 của Bộ GTVT, 10 cá nhân có liên quan đến nghi vấn nhận hối lộ của JTC phải làm báo cáo về việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao trong quá trình triển khai thực hiện dự án. Trong số 3 cán bộ thuộc Bộ GTVT có tham gia Dự án đường sắt đô thị Hà Nội (tuyến số 1) giai đoạn 1 đã nghỉ hưu có nguyên Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Mạnh Hùng.
Trao đổi với báo chí, ông Hùng cho biết, ông mới được Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng trao đổi đề nghị giúp tìm hiểu thông tin về dự án này. Tuy nhiên đây là dự án do Tổng Công ty Đường sắt trực tiếp quản lý, khi ông còn là thứ trưởng của Bộ chỉ phụ trách về mặt quản lý nhà nước, thậm chí cái tên của đối tác Nhật Bản ông cũng không nhớ.
Đến thời điểm này, phía Nhật Bản chưa công bố danh tính những người nhận tiền của Công ty JTC. Tờ báo Yomiuri Shimbun cũng chỉ đưa thông tin Công ty JTC được cho là đã trả tiền lại quả cho 5 nhân viên Chính phủ, trong đó có một quan chức cấp cao của một văn phòng chịu trách nhiệm quản lý dự án tại Đường sắt Việt Nam và 1 quan chức ở một vị trí trách nhiệm ở Tổng cục Đường sắt tại Bộ GTVT Indonesia./.
