.jpg)
Gạo là một trong những mặt hàng nông sản xuất khẩu thế mạnh của nước ta, với sản lượng xuất khẩu đạt từ 6-8 triệu tấn/năm, đem lại khoảng 3 tỷ đến 3,7 tỷ USD. Tuy nhiên, so với các nước có sản phẩm lúa gạo xuất khẩu, Việt Nam vẫn chưa có thương hiệu gạo riêng, dẫn đến giá trị xuất khẩu chưa cao, đời sống của người trồng lúa còn khó khăn...
Để nâng cao giá trị gạo xuất khẩu, Thủ tướng Chính phủ vừa phê duyệt Đề án "Phát triển thương hiệu gạo Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030". Theo đó, Việt Nam tiến hành xây dựng thương hiệu gạo quốc gia, được bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ dưới hình thức nhãn hiệu chứng nhận tại Việt Nam và ít nhất 50 quốc gia. Theo mục tiêu của Đề án, đến năm 2030, Việt Nam sẽ có các vùng sản xuất lúa gạo xuất khẩu ổn định, hiệu quả và bền vững; gạo Việt Nam sẽ trở thành thương hiệu hàng đầu thế giới về chất lượng, an toàn thực phẩm; 50% sản lượng gạo xuất khẩu mang thương hiệu gạo Việt Nam, trong đó 30% tổng sản lượng gạo xuất khẩu là nhóm gạo thơm và đặc sản. Đại diện Bộ Nông nghiệp - PTNT nhận định, việc triển khai thực hiện Đề án sẽ mở ra một hướng đi mới cho ngành lúa gạo Việt Nam, xây dựng hình ảnh gạo Việt Nam trên thị trường quốc tế, qua đó nâng cao giá trị hạt gạo, cải thiện đời sống cho người trồng lúa.
Nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng để triển khai các mục tiêu Đề án đặt ra, các bộ, ngành liên quan cũng như các doanh nghiệp (DN) và địa phương cần triển khai xây dựng thương hiệu gạo quốc gia, phát triển thương hiệu gạo riêng cho từng vùng, miền. Đồng thời, xây dựng thương hiệu gạo riêng của từng DN, nhãn hiệu cho các sản phẩm lúa gạo. Cùng với đó, xây dựng lộ trình quảng bá thương hiệu gạo Việt Nam trên thị trường trong nước và thế giới. Trong quá trình xây dựng thương hiệu, quảng bá gạo Việt Nam cần xác định rõ mắt xích quan trọng nhất là gì và phải làm như thế nào. Đặc biệt, muốn xây dựng thương hiệu gạo thành công phải "lôi kéo" các DN, hộ nông dân cùng tham gia.
Từ thực tế ở nhiều nước có nền lúa gạo phát triển cho thấy các DN luôn là người đi tiên phong trong việc xây dựng thương hiệu sản phẩm gạo, bởi nó ảnh hưởng chính đến túi tiền của họ. Cùng với đó, các bộ, ngành liên quan và các hiệp hội tăng cường giúp đỡ DN hoàn thiện những khâu pháp lý để tiến hành xuất khẩu. Khi lợi ích được xác định rõ ràng, DN sẽ tự liên kết với nông dân cùng sản xuất gạo. Nếu thực hiện theo đúng quy trình đó, DN và nông dân đều có lợi nhuận, Nhà nước thu về được một lượng ngoại tệ không nhỏ… Về phía Hiệp hội Lương thực Việt Nam cũng cho rằng các DN có vai trò rất quan trọng trong việc phát triển thương hiệu gạo. Do vậy, DN phải là "nhạc trưởng" trong chuỗi giá trị hạt gạo, nâng cao chất lượng gạo. Để xây dựng được thương hiệu gạo quốc gia cần bảo đảm ba vấn đề lớn, gồm: Giống lúa phải tốt; phương thức canh tác tiên tiến để bảo đảm điều kiện an toàn vệ sinh thực phẩm; quản lý tốt chất lượng lúa gạo sau thu hoạch. Các chủng loại gạo được chọn để xây dựng thương hiệu cần đáp ứng hai điều kiện cơ bản là có chất lượng ổn định và bảo đảm khả năng cung ứng cho thị trường.
Nhìn chung, Đề án Đề án "Phát triển thương hiệu gạo Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030" đã nhận được sự hưởng ứng tích cực từ các DN xuất khẩu gạo. Tuy nhiên, Nhà nước cần có những cơ chế, chính sách hỗ trợ cụ thể cho các DN khi tham gia xây dựng thương hiệu. Ở khía cạnh khác, là nước xuất khẩu gạo lớn nhưng đến nay Việt Nam chưa có trung tâm kiểm định chất lượng gạo đạt chuẩn quốc tế. Muốn xuất khẩu vào các thị trường khó tính, đòi hỏi chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm cao thì DN phải gửi mẫu đi kiểm định ở nước ngoài rất tốn kém và mất thời gian. Được biết, để tháo gỡ những thắc mắc, khó khăn của các DN, Bộ Nông nghiệp - PTNT sẽ tổng hợp các ý kiến, kiến nghị, kết hợp chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan đề xuất với Chính phủ có cơ chế, chính sách hợp lý cho các DN tham gia xây dựng thương hiệu gạo Việt Nam.
