Ngày 13/7, tại Hà Nội, Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức hội thảo giới thiệu Báo cáo chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) 2017.
Tham dự hội thảo có ông Trần Quốc Khánh, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ; ông Dương Chí Dũng, Đại sứ, Trưởng Phái đoàn Việt Nam tại Geneva, Thụy Sỹ; ông Andrew Michael Ong, Giám đốc Văn phòng Khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO); ông Sacha Wunsch - Vincent, chuyên gia cao cấp WIPO; đại diện các bộ, ngành, địa phương.
Tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Trần Quốc Khánh nhấn mạnh: Thông qua hội thảo, Bộ Khoa học và Công nghệ mong muốn cùng các chuyên gia của Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO), các bộ, ngành và địa phương làm rõ hơn những điểm mạnh, điểm yếu từ kết quả xếp hạng chỉ số GII năm 2017 và xác định các vấn đề đặt ra trong việc tiếp tục cải thiện các chỉ số. Qua đó, giúp các bộ, ngành và địa phương xây dựng kế hoạch và triển khai hiệu quả nhiệm vụ cải thiện các chỉ số đã được Chính phủ giao tại Nghị quyết 19/2017.
Theo công bố Báo cáo xếp hạng Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu năm 2017, Việt Nam được xếp hạng 47 trên 127 quốc gia và nền kinh tế, tăng 12 vị trí so với năm 2016. Đây là thứ hạng cao nhất mà Việt Nam đạt được từ trước tới nay. Trong nhóm các nước thu nhập trung bình thấp (gồm 27 nước), Việt Nam đã vươn lên xếp thứ nhất (từ vị trí số 3 năm 2016). Trong ASEAN, Việt Nam đã đứng thứ ba, sau Singapore và Malaysia, trên Thái Lan.
Kết quả cho thấy, cả hai nhóm chỉ số đầu vào và đầu ra về đổi mới sáng tạo của Việt Nam năm 2017 đều có các tiến bộ vượt bậc so với năm 2016. Nhóm chỉ số đầu vào tăng 8 bậc, trong đó hầu hết các nhóm chỉ số đều tăng bậc như: Thể chế vĩ mô, nguồn nhân lực và nghiên cứu, cơ sở hạ tầng tăng và trình độ phát triển của thị trường... Nhóm chỉ số đầu ra tăng 4 bậc, trong đó đầu ra về tri thức và công nghệ tăng bậc. Các tiến bộ về chỉ số đổi mới sáng tạo của Việt Nam ngày càng rõ nét trong 5 năm gần đây.
Thứ trưởng Trần Quốc Khánh khẳng định, để đạt được kết quả này trước hết nhờ sự quyết tâm của Đảng, Chính phủ và sự nỗ lực của các bộ, ngành và địa phương trong việc tích cực cải thiện các chỉ số đổi mới sáng tạo thời gian qua. Bên cạnh đó, cũng phải kể đến sự hỗ trợ về kỹ thuật của Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới trong nhiều lĩnh vực cũng đã góp phần không nhỏ trong việc nâng cao năng lực đổi mới sáng tạo của Việt Nam.
Đại sứ Dương Chí Dũng nhận định, việc Bộ Khoa học và Công nghệ tiến hành hội thảo qua cầu truyền hình trực tiếp hôm nay là minh chứng cho ý nghĩa và tầm quan trọng của đổi mới sáng tạo đối với đời sống con người. Việc cải thiện đáng kể thứ hạng của Việt Nam trong Bảng xếp hạng GII 2017 là kết quả của sự quan tâm và chỉ đạo quyết liệt, kịp thời của Chính phủ, cũng như sự nỗ lực của các bộ, ngành mà đứng đầu là Bộ Khoa học và Công nghệ được Chính phủ giao làm đầu mối phối hợp với các bộ, ngành để triển khai đồng bộ các giải pháp. Thực tế cho thấy, Thụy Sĩ vẫn là quốc gia đứng đầu thế giới về năng lực sáng tạo, vị trí mà nước này luôn giữ vững trong 7 năm trở lại đây, bên cạnh các “tâm điểm” sáng tạo như: Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, một số các quốc gia châu Á gồm Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Thái Lan và Việt Nam đã nỗ lực cải thiện môi trường sáng tạo và thu được những kết quả quan trọng ở một loạt chỉ số trong lĩnh vực giáo dục, nghiên cứu và phát triển, tăng trưởng năng suất lao động, xuất khẩu công nghệ cao...
Thông qua hội thảo, Đại sứ đặc biệt nhấn mạnh sự cần thiết duy trì tăng trưởng ổn định thứ hạng của Việt Nam trong bảng xếp hạng GII hàng năm và đề xuất thiết lập một diễn đàn để các nước, nền kinh tế chia sẻ kinh nghiệm, rút ra các bài học cần thiết nhằm mục đích tăng cường năng lực đổi mới sáng tạo của các quốc gia, nền kinh tế.
Đại sứ cũng kiến nghị Nhà nước nên tổ chức các chuyến nghiên cứu, khảo sát hoặc thiết lập các khuôn khổ hợp tác song phương với các tổ chức quốc tế như WIPO và các nước thứ hạng cao trong Bảng xếp hạng GII nhằm học hỏi kinh nghiệm, chia sẻ thông tin về các bài học thành công, qua đó tranh thủ sự giúp đỡ của họ.
Kết luận hội thảo, Thứ trưởng Trần Quốc Khánh cho rằng, qua các bài trình bày của chuyên gia WIPO có thể thấy có nhiều yếu tố khách quan và chủ quan tác động đến xu hướng cải thiện chỉ số đổi mới sáng tạo của Việt Nam những năm qua và đặc biệt là năm 2017. Trong đó, có thể thấy những nỗ lực của cả hệ thống chính trị, đặc biệt việc chỉ đạo, điều hành vĩ mô của Chính phủ trong cải thiện thế chế, môi trường đầu tư, kinh doanh, tạo thuận lợi cho đổi mới sáng tạo đã mang lại những kết quả đáng ghi nhận.
Để tiếp tục cải thiện năng lực đổi mới sáng tạo quốc gia, thể hiện qua thứ hạng chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu, Việt Nam cần tiếp tục chú trọng cả các yếu tố đầu vào và đầu ra của đổi mới sáng tạo; trong đó, đặc biệt lưu ý tiếp tục cải thiện các nhóm chỉ số về môi trường kinh doanh, thị trường vốn và đầu tư, ứng dụng tri thức và công nghệ. Ngoài việc tiếp tục duy trì và nâng cao những kết quả đạt được trong thời gian qua, Bộ Khoa học và Công nghệ đề xuất những giải pháp tập trung cải thiện những chỉ số mà Việt Nam đang được xếp vào nhóm yếu, hoặc có xu hướng giảm trong những năm gần đây gồm: Tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết 01, Nghị quyết 19, Nghị quyết 35 của Chính phủ; xây dựng và phát triển đội ngũ cán bộ khoa học, kỹ thuật mạnh, điển hình là đầu tư, phát triển các trường đại học theo định hướng nâng cao chất lượng, tăng hàm lượng nghiên cứu và hợp tác quốc tế, phát triển các doanh nghiệp lớn có khả năng nghiên cứu và phát triển mạnh; đồng thời, tái cơ cấu các ngành nghề sản xuất, kinh doanh với định hướng nâng cao hàm lượng nghiên cứu, phát triển và đổi mới sáng tạo, tạo ra nhiều hơn các việc làm thâm dụng tri thức… Đặc biệt, coi doanh nghiệp là trung tâm của hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia cùng với các giải pháp nâng cao năng lực đổi mới sáng tạo và hấp thụ công nghệ của doanh nghiệp. Doanh nghiệp phải là chủ thể đi đầu trong thương mại hóa kết quả nghiên cứu, ứng dụng và đổi mới công nghệ...
Thứ trưởng cho biết thêm, thời gian tới, Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ tiếp tục đồng hành và hỗ trợ các bộ, ngành, địa phương với các hoạt động cụ thể như: Xây dựng Sổ tay hướng dẫn chi tiết về từng chỉ số GII; tổ chức tập huấn, hướng dẫn chung cho các bộ, cơ quan và địa phương; tổ chức các buổi làm việc, kiểm tra tiến độ thực hiện, hướng dẫn trực tiếp tại một số bộ, ngành, địa phương; phối hợp với chuyên gia WIPO và các tổ chức quốc tế để học hỏi về phương pháp và giải pháp cải thiện chỉ số GII./.
