Với đặc thù là tỉnh biên giới, Lạng Sơn có nhiều đường mòn, lối tắt qua lại ở khu vực vùng biên. Đây chính là nguyên nhân hàng lậu, trong đó có thực phẩm "bẩn" đưa vào trong nội địa.
Nầm lợn là một trong những mặt hàng buôn lậu qua biên giới nhiều nhất, bởi là món ăn nhiều thực khách ưa thích. Thủ đoạn buôn lậu nầm lợn chủ yếu là các đối tượng đóng trong thùng xốp, chủ hàng thuê cửu vạn là cư dân sống gần biên giới cõng từ trên đồi qua biên giới rồi tập kết ở một điểm lưng chừng đồi, sau đó vận chuyển về thành phố Lạng Sơn.
Các đối tượng thường mang hàng vào lúc chập tối, khi tập hợp được khoảng chục thùng xốp, các đối tượng cho lên xe ô tô chở về thành phố. Hầu hết nầm lợn đều ngâm tẩm hóa chất giữ cho tươi lâu. Các đối tượng thường lợi dụng đường mòn, lối tắt trên khu vực biên giới và lúc trời tối để buôn bán, vận chuyển thực phẩm nhập lậu đưa vào nội địa. Ngoài ra, các đối tượng còn xé lẻ hàng hóa để vận chuyển bằng xe gắn máy hay bằng xe ô tô du lịch đưa đến các điểm tập kết. Điển hình là vào tháng 6/2017, sau một thời gian theo dõi, nắm rõ giờ “đi hàng” của các cửu vạn, lực lượng chức năng đã bất ngờ tập kích tại đồi Kéo Kham, bắt quả tang Trịnh Minh Huấn ( trú tại 243 đường Trần Đăng Ninh, phường Tam Thanh, thành phố Lạng Sơn) đang vận chuyển 400kg nầm đã bị phân hủy bốc mùi hôi thối. Các vụ việc phát hiện và bắt giữ nầm lợn chủ yếu ở khu vực biên giới.
Ông Nguyễn Như Huấn, Đội trưởng Đội giám sát, Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị, Lạng Sơn cho biết, các chủ hàng lậu thường thuê cửu vạn lợi dụng thời điểm đêm tối hàng hóa thông quan ra nhiều để đưa hàng lậu qua biên giới. Qua công tác nắm tình hình và phối hợp chặt chẽ với lực lượng biên phòng, Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị đã bắt giữ được nhiều vụ nhập lậu thực phẩm bẩn qua biên giới. Trong 9 tháng năm 2017, các lực lượng chức năng của Lạng Sơn đã phát hiện, xử lý gần 1.200 vụ thực phẩm nhập lậu, thu giữ trên 13.000 kg gia cầm, 14.000 kg nầm lợn, cùng nhiều loại thực phẩm nhập lậu khác.
Ngoài nầm lợn, mặt hàng được nhập lậu thường xuyên và liên tục là gia cầm. Từ đầu năm 2017, khi dịch cúm gia cầm H7N9 ở Trung Quốc diễn ra phức tạp, công tác kiểm tra, kiểm soát nhằm ngăn chặn gia cầm nhập lậu ở khu vực biên giới của tỉnh Lạng Sơn được thực hiện quyết liệt khiến tình trạng gia cầm sống nhập lậu qua biên giới giảm mạnh. Tuy nhiên, vẫn còn hiện tượng các đầu nậu thuê cửu vạn vận chuyển gia cầm giống vào nội địa do giá thành chênh lệnh lớn. Một con gia cầm giống mua ở Trung Quốc có giá khoảng 5.000 đồng nhưng khi vận chuyển về Việt Nam có thể bán được giá 15.000 đồng. Điểm “nóng” tập kết vận chuyển gia cầm sống nhập lậu qua biên giới là ở khu vực xã Tú Mịch, huyện Lộc Bình, với nhiều cư dân biên giới tiếp tay cho các chủ nậu, gánh hàng vượt đồi về tập kết tại thôn Nà Quân và Nà Phát. Sau đó, thuê xe ôm chở ra xã Gia Cát và Tân Liên thuộc huyện Cao Lộc và đưa lên xe ôtô đưa đi các tỉnh.
Đặc biệt, hiện ngày càng có nhiều loại gia vị Trung Quốc dùng để cho vào nồi lẩu, phở, kho thịt mà người sử dụng không hề biết về thành phần trong đó. Tháng 5/2017, tại xã Thụy Hùng, huyện Cao Lộc, các lực lượng chức năng kiểm tra xe ôtô biển kiểm soát 12C-055.10 đã phát hiện bên trong chở 1.500 gói gia vị, 1.400 túi chân gà tẩm ướp, 1.200 túi củ cải ướp đã qua chế biến và 192 chai rượu Trung Quốc. Lái xe kiêm chủ hàng là Linh Ngọc Tuấn ( trú tại khu Ga, thị trấn Đồng Đăng, huyện Cao Lộc) khai số hàng trên đều là nhập lậu, trong đó 1.500 gói gia vị dùng để cho vào nồi lẩu và phở. Loại gia vị này chỉ cần cho vào là có nồi nước dùng ngon, không cần phải ninh nhiều xương như trước. Đa số các mặt hàng này đều là khách đặt hàng, sau đó đầu nậu mới đi lấy về.
Hiện thị trường cũng xuất hiện loại gia vị được gọi là “đạm tương” của Trung Quốc nhập lậu dùng để kho thịt. Đầu tháng 8/2017, tại cửa khẩu Cốc Nam, các lực lượng chức năng đã bắt giữ Hoàng Văn Huấn ( trú tại xã Tân Mỹ, huyện Văn Lãng) đang vận chuyển 2.400 chai bia, 1.000 cái xúc xích và 45 lọ đạm tương đều do Trung Quốc sản xuất.
Ông Hoàng Văn Sơn, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Lạng Sơn cho biết, thời gian tới, với sự chỉ đạo của cấp trên, các lực lượng chức năng Lạng Sơn sẽ tăng cường nắm bắt tình hình, đặc biệt ở các khu vực biên giới để ngăn chặn ngay từ đầu nguồn. Đồng thời, tập trung giám sát, kiểm tra các chợ đầu mối, các chủ hàng có nghi vấn nhằm phát hiện, xử lý thực phẩm bẩn nhập lậu đã được đưa vào trong địa bàn./.