Kết luận Hội nghị triển khai thực hiện công tác giải phóng mặt bằng Dự án cao tốc Bắc-Nam, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng nhấn mạnh, Chính phủ khẳng định quyết tâm trong việc triển khai đầu tư xây dựng một số đoạn trên tuyến cao tốc Bắc-Nam trong thời gian ngắn nhất, đạt chất lượng cao nhất. Không để công tác GPMB làm ảnh hưởng đến tiến độ của dự án.
Hội nghị “Triển khai thực hiện công tác giải phóng mặt bằng Dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc-Nam phía đông giai đoạn 2017-2020" do Bộ GTVT tổ chức. Tham dự Hội nghị có lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương, UBND các tỉnh, thành phố có tuyến cao tốc đi qua.
Tuyến cao tốc là mong ước của Đảng, của dân
Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 11, 12 đã xác định 3 khâu đột phá chiến lược là hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN; phát triển nhanh nguồn nhân lực, đặc biệt là nguồn nhân lực chất lượng cao; xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ với một số công trình hiện đại, tập trung vào hệ thống hạ tầng giao thông và đô thị lớn.
Thời gian qua, Chính phủ đã ưu tiên nguồn lực đầu tư nhiều công trình hạ tầng thiết yếu, mang tính kết nối, là động lực cho phát triển kinh tế. Hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông được cải thiện rõ rệt, nâng cao năng lực cạnh tranh, tạo điều kiện thuận lợi cho tăng trưởng kinh tế.
Tuy nhiên, việc phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông vẫn chưa đáp ứng nhu cầu phát triển, đặc biệt là phát triển hệ thống đường cao tốc Việt Nam.
Theo quy hoạch, giai đoạn từ nay đến 2020 phải đưa vào sử dụng 2000 km đường cao tốc. Giai đoạn 2021-2030 phải đưa vào khai thác thêm ít nhất 3000 km đường cao tốc. Nhưng tính đến nay, hệ thống đường bộ cao tốc trên hành lang Bắc-Nam từ Lạng Sơn đến thành phố Cà Mau mới chỉ mới hoàn thành đưa vào khai thác 223 km, đang thực hiện đầu tư 297 km, đã xác định được nguồn vốn hỗ trợ của Nhà nước và hoàn thiện thủ tục đầu tư 67 km. Còn lại 1.372 km trên đoạn Hà Nội-Thành phố Hồ Chí Minh, 150 km đoạn Cần Thơ-thành phố Cà Mau và 7 km cầu Mỹ Thuận 2 cần phải đầu tư.
Với một đất nước trải từ Bắc xuống Nam, việc chỉ mới có 223 km đường cao tốc đang được khai thác là con số quá ít nếu so với một số nước trong khu vực.
Trong khi đó, hành lang vận tải Bắc-Nam có vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển kinh tế của đất nước. Đây là hành lang đi qua 32 tỉnh và thành phố, kết nối trung tâm chính trị Thủ đô Hà Nội và trung tâm kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh, kết nối 4 vùng kinh tế trọng điểm, các đô thị, cảng biển, trung tâm kinh tế lớn.
“Có một tuyến cao tốc chạy suốt từ Bắc vào Nam là mong muốn của toàn Đảng, toàn dân ta”, Phó Thủ tướng nói.
Khi tuyến đường hoàn thành sẽ nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, là động lực thúc đẩy phát triển KT-XH của đất nước. Đặc biệt, sẽ tạo điều kiện để các địa phương có đường cao tốc đi qua cải thiện môi trường đầu tư, trở thành một động lực mới cho phát triển KT-XH.
Không để GPMB ảnh hưởng tiến độ
Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cho biết, đánh giá đúng tầm quan trọng của tuyến cao tốc Bắc-Nam, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã tập trung chỉ đạo quyết liệt, giao Bộ GTVT lập dự án tiền khả thi để báo cáo Bộ Chính trị, Trung ương, Quốc hội và đã được Quốc hội đồng ý chủ trương đầu tư.
Trước mắt, đầu tư 11 dự án với tổng chiều dài 654 km, đi qua địa phận 13 tỉnh. Tổng mức đầu tư khoảng 118.716 tỷ đồng, trong đó có 03 dự án đầu tư bằng nguồn vốn NSNN, 08 dự án đầu tư theo hình thức PPP.
Đến nay, các phần việc của dự án đã được triển khai gấp rút, đáp ứng yêu cầu tiến độ, bảo đảm chất lượng, thể hiện tinh thần làm việc tập trung, quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ, Bộ GTVT cùng các bộ, ngành Trung ương.
“Thay mặt Thủ tướng Chính phủ, tôi đánh giá cao và biểu dương lãnh đạo Bộ GTVT, đặc biệt là tinh thần trách nhiệm của đồng chí Bộ trưởng, lãnh đạo Bộ cùng các cơ quan chuyên môn, các đơn vị tư vấn đã chủ động, khẩn trương thực hiện nhiệm vụ được giao”, Phó Thủ tướng nói.
Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cũng ghi nhận và biểu dương lãnh đạo các địa phương đã rất tích cực, chủ động phối hợp chặt chẽ để triển khai thực hiện. Các địa phương đều đã thành lập được Hội đồng GPMB do đồng chí Chủ tịch UBND trực tiếp phụ trách.
Tuy nhiên, theo Phó Thủ tướng, những kết quả đã đạt được tuy rất quan trọng nhưng mới chỉ là khâu chuẩn bị, là cơ sở để thực hiện quá trình đầu tư dự án.
“Còn rất nhiều việc phải làm”, Phó Thủ tướng khẳng định và nhấn mạnh mục tiêu phải triển khai nhanh, cơ bản hoàn thành vào năm 2020-2021. Muốn vậy, năm 2019 phải khởi công được một số đoạn, tuyến.
Trong giai đoạn này, cần đồng thời tập trung thực hiện tốt 3 nhiệm vụ trọng tâm là hoàn thiện thiết kế kỹ thuật; đẩy nhanh tiến độ GPMB và tiến hành công tác lựa chọn nhà thầu để thi công xây lắp.
“Trong đó, công tác GPMB là nhiệm vụ đặc biệt, quyết định đến tiến độ thi công. Đây là trách nhiệm chính của các địa phương trên toàn tuyến”, Phó Thủ tướng khẳng định.
“Không vì công tác bồi thường, GPMB mà ảnh hưởng đến tiến độ của dự án”, Phó Thủ tướng khẳng định quyết tâm và nhấn mạnh: “Bộ chính trị, Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ, nhân dân cả nước đang nhìn vào chúng ta, xem liệu chúng ta có làm được hay không?”, từ đó yêu cầu các bộ, ngành cần tập trung tối đa để triển khai thực hiện nhiệm vụ.
Cần sự phối hợp chặt chẽ, hành động quyết liệt
Trong thời gian tới, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng giao hàng loạt nhiệm vụ cho Bộ GTVT và các địa phương. Trong đó, Phó Thủ tướng nhiều lần nhấn mạnh yêu cầu phải phối hợp chặt chẽ, trách nhiệm và hành động quyết liệt để đảm bảo tiến độ của Dự án.
Cụ thể, Bộ GTVT chịu trách nhiệm kiểm tra và chỉ đạo Chủ đầu tư, Ban QLDA và các cơ quan chức năng bảo đảm cung cấp đủ, kịp thời các tài liệu cần thiết và tiến độ thực hiện dự án cũng như kế hoạch phân bổ vốn cho công tác GPMB.
Tổ chức triển khai ngay công tác cắm mốc GPMB, mốc lộ giới theo hồ sơ thiết kế cắm cọc GPMB được phê duyệt, hoàn thành vào quý II/2019; phối hợp với các địa phương trong việc bảo đảm tiến độ lập, thẩm định, phê duyệt và công khai phương án chi tiết GPMB theo quy định; thực hiện tốt chế độ phối hợp và cung cấp thông tin với chính quyền và các cơ quan có liên quan của địa phương, bảo đảm minh bạch các thông tin về dự án đầu tư, tư vấn, nhà thầu xây dựng; báo cáo kịp thời các tồn tại, vướng mắc về cơ chế chính sách ảnh hưởng đến công tác GPMB, báo cáo Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành liên quan xem xét giải quyết, không làm ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện dự án đầu tư.
Các bộ, ngành Trung ương khẩn trương thống nhất phương án giao vốn để các địa phương thực hiện công tác đền bù, GPMB, báo cáo Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Ủy ban nhân dân các tỉnh nơi có dự án đi qua phải huy động toàn bộ hệ thống chính trị của địa phương vào cuộc thực hiện các nhiệm vụ chính là GPMB, giao mặt bằng sạch cho các nhà thầu thi công; hỗ trợ, cung cấp các nguồn vật liệu cho dự án; bảo đảm an toàn, an ninh, không để xảy ra điểm nóng trong quá trình đầu tư dự án.
Chủ tịch UBND các địa phương chịu trách nhiệm trực tiếp chỉ đạo Chủ đầu tư dự án thành phần GPMB và các ban, ngành của địa phương thực hiện tốt công tác tổ chức, tuyên truyền, vận động mọi tổ chức, cá nhân về tầm quan trọng, ý nghĩa của công trình; chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và thực hiện giải phóng mặt bằng của dự án; bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp, hợp lý của người dân.
Khẩn trương triển khai ngay các thủ tục lựa chọn nhà thầu tư vấn, xây lắp phục vụ công tác GPMB, tái định cư và triển khai thực hiện ngay các gói thầu này; rà soát quy hoạch tái định cư, triển khai các thủ tục xây dựng các khu tái định cư; chỉ đạo triển khai các thủ tục về thu hồi đất, lập và trình duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đáp ứng tiến độ, yêu cầu.
Phối hợp với chủ đầu tư dự án trong việc xác định và cắm mốc giới phạm vi GPMB để tiếp nhận, quản lý và tổ chức thực hiện các bước tiếp theo của công tác GPMB.
Tổ chức thực hiện kịp thời, đầy đủ, đúng trình tự và đúng tiến độ công tác lập hồ sơ, thông báo thu hồi đất, thẩm định, quyết định thu hồi đất, giao đất; lập, thẩm định, phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. Thực hiện ngay phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư sau khi có quyết định phê duyệt đáp ứng tiến độ yêu cầu.
Thực hiện tốt công tác giải quyết các kiến nghị, khiếu nại liên quan đến công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư theo đúng quy định của pháp luật (hạn chế tình trạng khiếu kiện phức tạp);
Kịp thời áp dụng các biện pháp hành chính theo quy định đối với các trường hợp vi phạm trong công tác GPMB để bảo đảm tiến độ dự án.
Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cũng giao nhiều nhiệm vụ cho các bộ, ngành Trung ương, các địa phương nhằm sẵn sàng các phương án bảo đảm cung cấp vật liệu xây dựng (chủ yếu là đất, cát đắp nền đường và đá các loại) cho quá trình đầu tư, thi công.
Phó Thủ tướng yêu cầu ngay sau Hội nghị, Bộ GTVT tổng hợp, hoàn thiện Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ để thống nhất triển khai thực hiện.