Tăng cường vai trò của phụ nữ trong xây dựng và củng cố hòa bình

Tối ngày 7-12, tại Hà Nội, Bộ Ngoại giao phối hợp với Liên Hợp Quốc (LHQ) tổ chức Hội nghị quốc tế theo hình thức kết hợp trực tiếp và trực tuyến với chủ đề “Tăng cường vai trò của phụ nữ trong xây dựng và củng cố hòa bình: Từ cam kết tới kết quả”.

Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh chủ trì Hội nghị.

Tham dự Hội nghị có Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng; Phó Tổng Thư ký LHQ và Giám đốc điều hành của Cơ quan LHQ về bình đẳng giới và tăng quyền cho phụ nữ (UNWOMEN) Phumzile Mlambo-Ngcuka; Điều phối viên LHQ tại Việt Nam Kamal Malhotra; Phó Tổng Thư ký LHQ phụ trách các vấn đề Chính trị và Xây dựng hòa bình Rosemary DiCarlo; các quan chức cao cấp và chuyên gia của  Indonesia, Đức, Australia, Liên minh châu Phi, Liên minh châu Âu…

Hội nghị được tổ chức vào thời điểm đánh dấu 75 năm thành lập LHQ, vừa là dịp kỷ niệm sự ra đời của hàng loạt văn kiện quốc tế quan trọng về bình đẳng giới và vai trò của phụ nữ như Công ước về xóa bỏ mọi hình thức phân biệt đối xử với phụ nữ năm 1979, Tuyên bố và Cương lĩnh hành động Bắc Kinh năm 1995.

Năm 2020 cũng là năm đánh dấu tròn hai thập kỷ kể từ khi vấn đề “Phụ nữ, hòa bình và an ninh” trở thành một chương trình nghị sự toàn cầu, đặt nền móng bởi Nghị quyết 1325 được HĐBA Liên Hợp Quốc thông qua vào năm 2000.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng nhấn mạnh với tư tưởng độc lập, tự do, cho quyền được sống, được hưởng hòa bình, hạnh phúc nên cách đây 20 năm, Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc (HĐBA LHQ) đã thông qua Nghị quyết 1325, lần đầu tiên khẳng định vai trò và đóng góp của phụ nữ trong phòng ngừa xung đột, cũng như trong xây dựng và củng cố hòa bình của thế giới.

Từ đó tới nay, cộng đồng quốc tế đã duy trì quyết tâm mạnh mẽ trong tư duy và hành động đối với chương trình nghị sự về Phụ nữ, hòa bình, an ninh cũng như các cam kết quốc tế quan trọng khác như Cương lĩnh hành động Bắc Kinh và Chương trình nghị sự 2030 về Phát triển bền vững.

Các cam kết quan trọng này cũng đã được hiện thực hóa và lồng ghép trong nhiều khuôn khổ pháp lý, chính sách và các kế hoạch, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của các quốc gia, trong đó có việc xây dựng và thực hiện Kế hoạch hành động quốc gia về Phụ nữ, hòa bình và an ninh.

Tuy nhiên, cần thẳng thắn nhìn nhận rằng: Từ cam kết đến kết quả vẫn còn một khoảng cách dài trước những khó khăn, thách thức đối với các mục tiêu đề ra trong chương trình nghị sự này.

Tính mạng, nhân phẩm và các quyền cơ bản của phụ nữ vẫn bị đe dọa trong môi trường an ninh khu vực và toàn cầu ngày càng phức tạp và bất ổn; nhiều nơi xung đột, bạo lực, đặc biệt là bạo lực về giới vẫn tiếp diễn; cùng với các thách thức như nghèo đói, dịch bệnh, thảm họa thiên tai do biến đổi khí hậu; khủng bố; tội phạm ảnh hưởng không nhỏ đến phụ nữ và trẻ em.

Sự hiện diện và đóng góp của phụ nữ trong các tiến trình tham gia các hoạt động đàm phán, hòa giải, gìn giữ hòa bình quốc tế còn rất khiêm tốn. Bên cạnh đó, những rào cản về giới trong xã hội vẫn là cản trở đối với mong muốn chính đáng, nỗ lực vươn lên của những người phụ nữ.

Đặc biệt, đại dịch COVID-19 đã cho thấy sự cấp thiết phải tăng cường hơn nữa các nỗ lực nhằm tạo điều kiện và bảo đảm cho phụ nữ tham gia đầy đủ, bình đẳng và có ý nghĩa trong các tiến trình ngăn ngừa, giải quyết và tái thiết hậu xung đột, gìn giữ hòa bình, thúc đẩy phát triển bền vững và gắn kết xã hội - những yếu tố then chốt giúp xây dựng và củng cố một nền hòa bình bền vững, bao trùm.

Trong bối cảnh đó, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng cho rằng cần tăng cường và thống nhất nhận thức trong xã hội và ở mọi cấp độ về vai trò của phụ nữ trong các tiến trình hòa bình và tái thiết hậu xung đột, góp phần xóa bỏ các rào cản và định kiến giới cũng như bảo vệ và đáp ứng tốt hơn quyền, lợi ích và nhu cầu thiết yếu của phụ nữ và trẻ em gái trong và sau xung đột.

Phụ nữ cần được đặt ở vị trí quan trọng trong các chính sách, chiến lược, sáng kiến ở cấp quốc gia, khu vực và quốc tế về an ninh và phát triển, bao gồm cả các nỗ lực giải quyết các vấn đề an ninh phi truyền thống.

Toàn cảnh Hội nghị. Ảnh: VGP/Hải Minh

Theo Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội, phụ nữ không chỉ là đối tượng trực tiếp thụ hưởng thành quả của hòa bình và tiến bộ xã hội, mà còn được trang bị kiến thức và kỹ năng, trao quyền về kinh tế và chính trị, tạo điều kiện tiếp cận khoa học và công nghệ để tham gia đầy đủ và bình đẳng vào quá trình ra quyết định và xây dựng chính sách.

Cộng đồng quốc tế cũng cần duy trì quyết tâm chính trị và cụ thể hóa các cam kết thực hiện Chương trình nghị sự về Phụ nữ, hòa bình, an ninh, gắn kết chặt chẽ với việc thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững (SDGs).

Đồng thời cần tăng cường hợp tác quốc tế và chia sẻ nguồn lực, kinh nghiệm để kết nối các nỗ lực, nâng cao hiệu quả triển khai nhằm đạt những kết quả thực chất, bền vững.

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh khẳng định thông qua Hội nghị này, Việt Nam mong muốn cộng đồng quốc tế tiếp tục khẳng định cam kết thúc đẩy bình đẳng giới, đề ra các biện pháp và thu hút các nguồn lực cần thiết để tạo điều kiện cho phụ nữ tham gia thiết thực hơn nữa trong xây dựng, củng cố hòa bình và an ninh.

Phó Thủ tướng đề nghị Hội nghị tập trung thảo luận về những gì đã đạt được trong triển khai chương trình nghị sự toàn cầu về "Phụ nữ, hòa bình và an ninh" trong 20 năm qua; kiểm điểm tình hình thực hiện Nghị quyết 1325 và các Nghị quyết liên quan của HĐBA cũng như đánh giá những khó khăn, thách thức hiện nay.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh Việt Nam coi thúc đẩy bình đẳng giới và tăng cường vai trò, đóng góp của phụ nữ trong xây dựng hòa bình là những ưu tiên chính sách quan trọng cả ở trong nước và trên trường quốc tế, đặc biệt là tại các diễn đàn đa phương như LHQ và ASEAN.

Bằng nỗ lực của cả hệ thống chính trị, hệ thống chính sách, pháp luật của Việt Nam về bình đẳng giới đang ngày được hoàn thiện, bảo đảm quyền, lợi ích và vai trò của người phụ nữ trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội.

Việt Nam đã sớm phê chuẩn và nội luật hóa các quy định của Công ước về xóa bỏ mọi hình thức phân biệt đối xử với phụ nữ năm 1979, nỗ lực triển khai Tuyên bố và Cương lĩnh hành động Bắc Kinh, thực hiện thành công nhiều Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ và Mục tiêu Phát triển bền vững, trong đó có các mục tiêu về thúc đẩy bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ.

Trên cương vị ủy viên không thường trực HĐBA LHQ, Việt Nam đã cùng các nước xây dựng và thúc đẩy Nghị quyết 1889 năm 2009 của HĐBA về vai trò của phụ nữ sau xung đột và sẽ tiếp tục thúc đẩy vấn đề "Phụ nữ, hòa bình và an ninh" trong nhiệm kỳ 2020-2021, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh cho hay.