Việc Dự án phát triển Hồ điều hoà Xương Rồng và Khu đô thị mới - Dự án BT (xây dựng và chuyển giao) đầu tiên của Việt Nam - được triển khai tại phường Phan Đình Phùng (T.P Thái Nguyên) do Tập đoàn kinh tế Nhật Bản là INTRA đầu tư đã tạo niềm tin và sự kỳ vọng rất lớn cho nhân dân trong tỉnh. Vậy nhưng...
Niềm tin, sự kỳ vọng đó cứ mất dần theo thời gian và trở thành nỗi thất vọng thực sự khi nhà đầu tư “khai” thật: “Không huy động được vốn” và phía chính quyền T.P Thái Nguyên đề nghị UBND tỉnh rút Giấy chứng nhận đầu tư của tập đoàn INTRA khi Dự án này đang đứng trên bờ vực phá sản.
Từ sự kỳ vọng vào một dự án lớn
Dự án phát triển Hồ điều hoà Xương Rồng và Khu đô thị mới có vai trò quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của T.P Thái Nguyên và của cả tỉnh. Ngoài ý nghĩa về hiện đại hoá đô thị, tạo quỹ nhà ở, điều hoà nước thải, chống úng lụt khu vực trung tâm Thành phố, Dự án hoàn thành còn góp phần tích cực nâng cao uy tín, khả năng cạnh tranh nhằm thu hút đầu tư, nhất là đầu tư nước ngoài vào tỉnh. Do vậy, Dự án được nhân dân trong tỉnh đặc biệt quan tâm và kỳ vọng.
Dự án gồm hai tiểu dự án: Dự án BT Hồ điều hoà Xương Rồng và Dự án Khu đô thị mới. Dự án BT Hồ điều hoà Xương Rồng có tổng đầu tư dự kiến 30 triệu USD (18 triệu USD dành cho chi phí bồi thường GPMB), diện tích đất sử dụng 26,49ha (16,4ha mặt hồ) gồm 11 hạng mục xây dựng các loại. Dự án Khu đô thị mới với mục đích xây nhà để bán, cho thuê và kinh doanh các dịch vụ liên quan (nhà ở, văn phòng, trung tâm thương mại, khách sạn...). Dự án này có tổng đầu tư dự kiến 70 triệu USD, diện tích sử dụng 18,84ha. Tập đoàn INTRA đã trúng thầu và được UBND tỉnh cấp Giấy chứng nhận đầu tư vào tháng 1-2007. Tập đoàn này đã uỷ quyền thực hiện Dự án cho đơn vị thành viên là Công ty TNHH INTRA Việt Nam. Tháng 8-2007, Dự án Hồ điều hoà Xương Rồng và Khu đô thị mới chính thức được khởi công.
Đến nỗi thất vọng về nhà đầu tư
Những tưởng sau khi làm lễ động thổ khởi công Dự án, mọi việc sẽ diễn ra suôn sẻ và nhanh chóng nên rất nhiều hộ dân trong vùng quy hoạch của Dự án đã chủ động mua đất, xây nhà ở nơi khác để có thể di dời, bàn giao mặt bằng ngay cho nhà đầu tư. Nhiều gia đình nhà cửa chật hẹp, dột nát muốn sửa sang, nâng cấp hoặc chuyển đi nơi khác nhưng không thực hiện được vì chưa nhận được tiền đền bù và vì nhà đang nằm trong quy hoạch. Không ít hộ làm nông nghiệp phải bỏ các vụ gieo trồng vì đất nông nghiệp của họ đã có quyết định thu hồi... Chính sự chậm trễ của Dự án đã khiến nhiều gia đình lâm vào cảnh khốn đốn.
Gia đình ông Lê Đức Dục, tổ 28, phường Phan Đình Phùng là một trong gần 500 hộ dân phải di dời nhà ở và bàn giao đất ở, đất nông nghiệp cho Dự án. Gia đình ông có 13 người cùng ở trong một ngôi nhà cấp 4 sập sệ. Ông Dục bức xúc: Nhà tôi dột nát quá rồi nhưng lại không được sửa vì đã kiểm đếm, thống kê hiện trạng nhà, làm là vi phạm và không được nhận đền bù. Vậy là chúng tôi đành chịu để nhà dột, ẩm ướt hơn một năm nay. Nhà bà Đào Thị Thìn, tổ 33 cũng như hàng trăm hộ dân khác trong vùng Dự án đang trong tình cảnh tương tự. Năm 2004, gia đình bà tích cóp được ít tiền làm nhà mới thay cho ngôi nhà tạm dựng lên từ năm 1988, nhưng không được xây vì đất nằm trong quy hoạch. Gia đình bà rất mong muốn nhanh chóng được đền bù để chuyển đi nơi khác xây dựng, ổn định cuộc sống.
Có thể nói, hầu hết các hộ dân nằm trong quy hoạch Dự án đều đang rất thấp thỏm, lo âu, cuộc sống bị xáo trộn. Họ đã kỳ vọng bao nhiêu khi được chứng kiến lễ khởi công long trọng, hoành tráng thì giờ đây lại thất vọng bấy nhiêu khi Dự án vẫn chủ yếu “nằm trên giấy”.
Rút Giấy chứng nhận đầu tư là cần thiết
Mới đây, UBND T.P Thái Nguyên đã có văn bản đề nghị UBND tỉnh rút Giấy chứng nhận đầu tư Dự án phát triển Hồ điều hoà Xương Rồng và Khu đô thị mới của Công ty TNHH INTRA Việt Nam vì Công ty này đã vi phạm tiến độ thực hiện Dự án và không chứng minh được khả năng huy động tài chính, gây khó khăn cho thành phố và tỉnh. Theo cam kết, nhà đầu tư phải góp đủ số vốn điều lệ 30 triệu USD trong vòng 6 tháng kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đầu tư, nhưng đến nay đã quá thời gian hơn 12 tháng, nhà đầu tư mới chuyển được một phần nhỏ kinh phí so với quy định. Cũng theo quy định và cam kết, ngay sau lễ khởi công 30 ngày, bắt buộc nhà đầu tư phải chuyển toàn bộ kinh phí bồi thường GPMB đợt 1, khoảng 35,6 tỷ đồng theo dự toán phê duyệt, nhưng đến nay đã gần 1 năm, phía INTRA mới bàn giao trên 5,7 tỷ đồng. Mặc dù có nhiều cuộc họp và không ít công văn đôn đốc đẩy nhanh tiến độ Dự án của tỉnh, thành phố nhưng đến nay, phía INTRA mới cơ bản thực hiện được các bước khởi đầu Dự án: Lập quy hoạch chi tiết, bàn giao chỉ giới, lập báo cáo đánh giá tác động môi trường, chuyển một phần nhỏ kinh phí và dừng lại ở lễ khởi công Dự án.
Trước những khó khăn không thể khắc phục về tài chính của nhà đầu tư cộng với những thiệt hại đáng kể của nhân dân vùng Dự án và sự uy tín trong đầu tư của tỉnh, thiết nghĩ việc rút Giấy chứng nhận đầu tư của Công ty TNHH INTRA Việt Nam là cần thiết để từ đó có phương án lựa chọn nhà đầu tư mới đủ năng lực hoàn thành Dự án.
“INTRA xin lỗi vì sự chậm trễ của mình”
Ông Woo Poh Sun, Tổng Giám đốc Công ty TNHH INTRA Việt Nam
Chúng tôi muốn bày tỏ lời xin lỗi vì đã chậm trễ trong việc huy động kinh phí thanh toán tiền đền bù GPMB Dự án. Điều này đã gây rất nhiều phiền phức cho các bạn. Nếu quyết định cuối cùng của tỉnh là rút Giấy phép đầu tư thì chúng tôi mong rằng các bạn sẽ chuyển giao Dự án này cho nhà đầu tư mới đủ năng lực để tiến hành thực hiện trên cơ sở những nghiên cứu khả thi của chúng tôi. Ý tưởng, thiết kế cũng như các công việc chuẩn bị khác của INTRA xin được tặng lại tỉnh và nhà đầu tư mới.
Không bỏ Dự án
Ông Bùi Xuân Hoà, Phó Chủ tịch UBND T.P Thái Nguyên
Chủ trương của Thành phố là không bỏ Dự án, mà nếu tỉnh có quyết định rút Giấy chứng nhận đầu tư của Công ty TNHH INTRA Việt Nam thì chắc chắn cũng sẽ chuyển giao Dự án này cho một nhà đầu tư khác đủ năng lực hơn. Theo kênh thông tin của chúng tôi, hiện nay đã có nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước ngỏ ý muốn đầu tư thực hiện Dự án này. Ngay cả Tập đoàn INTRA cũng đã có ý muốn giới thiệu một nhà đầu tư khác có uy tín, mạnh về tài chính và đang niêm yết cổ phiếu trên thị trường chứng khoán để vào thay thế mình.
