Sau nhắc nhở, xử phạt đã có chuyển biến

Với chính sách thu hút đầu tư vào tỉnh, tính từ thời điểm tháng 10/2006 đến tháng 10/2010, UBND tỉnh đã quyết định cho 261 doanh nghiệp (DN) thuê đất với tổng diện tích trên 11.720 nghìn m2. Từ năm 2006-2010, các DN được thuê đất đóng góp vào ngân sách Nhà nước của tỉnh với số tiền trên 63 tỷ đồng. Trong số này, nhiều DN đã sử dụng hiệu quả diện tích đất được thuê. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn một số DN sử dụng đất chậm tiến độ, không đúng mục đích hoặc không sử dụng đất dẫn tới bị thu hồi.

Làm việc với Thanh tra Sở Tài nguyên & Môi trường, chúng tôi được biết, từ năm 2006-2010, Sở đã tiến hành thanh, kiểm tra việc sử dụng đất của 142 tổ chức. Qua kiểm tra cho thấy, các hình thức vi phạm chủ yếu là: Sử dụng đất chậm tiến độ so với dự án phê duyệt là 30 DN, sử dụng sai mục đích 25 DN, hồ sơ chưa đầy đủ 24 DN, không nộp đủ tiền thuê đất 32 DN…

Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh tại Quyết định số 1271/QĐ-UBND ngày 1/6/2010, Sở Tài nguyên và Môi trường đã chủ trì đoàn kiểm tra liên ngành tiến hành kiểm tra 20 DN được giao đất, cho thuê đất trong giai đoạn 2006-2008 bị đánh giá là sử dụng chậm tiến độ. Trong số này, chỉ có 1 DN sử dụng đất đúng tiến độ là Công ty CP Thương mại Quốc tế D&S, tại xã Tân Hương, huyện Phổ Yên, xây dựng khu du lịch sinh thái và xí nghiệp may xuất khẩu. Còn 15 đơn vị khác tuy đã sử dụng đất nhưng chậm tiến độ so với dự án được lập (trong đó 2 DN sử dụng đất sai mục đích), cá biệt có 2 DN được giao đất nhưng không sử dụng là Công ty TNHH Hoa Nam ở xã Cao Ngạn (T.P Thái Nguyên) và Công ty TNHH Lương Phú ở xã Yên Trạch, huyện Phú Lương, UBND tỉnh đã quyết định thu hồi đất và giao cho đơn vị khác quản lý theo quy định. Hiện nay, Sở Tài nguyên và Môi trường đang hoàn tất thủ tục để trình UBND tỉnh ra quyết định thu hồi 80.140 m2 đất của Công ty TNHH Mai Vàng ở phường Quang Trung (T.P Thái Nguyên) và Công ty TNHH Đầu tư xây dựng Anh Dương, địa chỉ ở xã Quang Sơn, huyện Đồng Hỷ cũng vì lý do được giao đất nhưng không sử dụng. Qua đợt kiểm tra này đã xử phạt vi phạm hành chính 3 DN với tổng số tiền phạt là 14 triệu đồng. Sau khi kiểm tra, Sở Tài nguyên và Môi trường cũng yêu cầu và các DN đã cam kết đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án trong quý III năm nay.

Tại kỳ họp thứ 14, HĐND tỉnh khóa XI được tổ chức từ ngày 13 đến 15/7/2010, UBND tỉnh đã có báo cáo về kết quả kiểm tra việc quản lý, sử dụng đất đối với 20 DN trên. Vậy sau đó các DN có chấp hành nghiêm túc quyết định của UBND tỉnh về đẩy nhanh tiến độ thi công các công trình trên diện tích đất đã được giao?

Tìm hiểu về vấn đề này, chúng tôi đã có cuộc khảo sát tại một số DN đã được nhắc nhở về tiến độ thi công chậm, thậm chí đã bị xử phạt vi phạm hành chính. Có mặt tại phường Cải Đan, T.X Sông Công, nơi Công ty TNHH Thái Nguyên Trường Hải thuê đất xây dựng trung tâm bảo trì, bảo hành, lắp ráp và sửa chữa ô tô với diện tích trên 14 nghìn m2, chúng tôi thấy công nhân đang xây dựng tường rào bao quanh. Giữa khu đất (nơi xây dựng Trung tâm bảo hành) hệ thống móng của ngôi nhà đã hoàn tất. Được biết, Công ty được giao đất vào cuối tháng 11/2008. Ngay sau khi được giao đất, DN đã tiến hành san lấp mặt bằng và thi công hạng mục tường rào, mương thoát nước. Tuy nhiên, tiến độ chậm lại do nguyên nhân khách quan là hộ ông Nguyễn Văn Thiện đã cản trở và khiếu nại, yêu cầu DN phải hỗ trợ diện tích đất canh tác của gia đình giáp với đất Công ty. Đến tháng 5/2010, cùng với chính quyền địa phương, Công ty mới giải quyết được dứt điểm khiếu nại của ông Thiện để tiếp tục thi công. Bên cạnh đó, Công ty này cũng chưa lập hồ sơ trình Sở Tài chính để ra quyết định về giá cho thuê đất. Đoàn kiểm tra đã yêu cầu DN  đến quý III năm 2010 phải thi công công trình và kiến nghị tạm thu tiền thuê đất đối với doanh nghiệp là 81.502 nghìn đồng. Như vậy, sau khi có sự kiểm tra, nhắc nhở, DN đã có sự chuyển động tích cực.

Khi chúng tôi đến một số DN khác nằm trong số 15 DN bị nhắc nhở là chậm tiến độ thì thấy hầu hết sau kiểm tra, các đơn vị cũng đã có những chuyển động tích cực, như: Chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát triển (đã khởi công xây dựng trụ sở), Công ty Cổ phần Xi măng Cao Ngạn (xây dựng nhà giới thiệu sản phẩm, ki ốt xăng dầu…)

Tuy nhiên, để tránh lãng phí trong sử dụng đất, thiết nghĩ với vai trò là cơ quan tham mưu cho UBND tỉnh về lĩnh vực này, thời gian tới, Sở Tài nguyên và Môi trường cần tăng cường hơn nữa công tác kiểm tra để nhắc nhở cũng như kiến nghị, xử lý nghiêm những DN chậm triển khai dự án, không sử dụng đất được giao, thuê hoặc sử dụng đất không đúng mục đích. Mặt khác, khi cấp chứng nhận đầu tư cho các DN, các ngành tham mưu cho UBND tỉnh nên xem xét kỹ vê năng lực tài chính của DN cũng như giao tiến độ thực hiện dự án có thời hạn phân kỳ cho từng hạng mục công trình để tiện theo dõi, đôn đốc. Đối với chính quyền các địa phương nơi DN được giao đất, thuê đất tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi cho DN trong khâu giải phóng mặt bằng để đáp ứng yêu cầu của dự án; đồng thời tăng cường kiểm tra, đôn đốc các DN cần triển khai thực hiện dự án đảm bảo tiến độ, đúng quy định của pháp luật.