Từ ngày 1/1/2011, các doanh nghiệp (DN) sẽ thực hiện sử dụng hoá đơn tự in hoặc đặt in theo tinh thần Nghị định số 51 của Chính phủ ban hành ngày 14/5/2010 về hoá đơn (HĐ) bán hàng cung ứng dịch vụ, thay thế cho Nghị định 89, ngày 7/11/2002 về việc in, phát hành, sử dụng và quản lý hoá đơn.
Nghị định 51 được coi là “bước tiến” mới trong công tác quản lý thuế của cơ quan thuế. Với Nghị định này sẽ thay đổi toàn bộ nhận thức và thực hiện về HĐ chứng từ trên toàn quốc. Vì, theo cơ chế cũ: DN được mua hoá đơn nhưng số lượng có hạn và khi dùng hết cũng không được mua ngay; theo cơ chế mới: DN tuỳ theo nhu cầu sử dụng có thể đặt in hoá đơn đến 5-10 năm mà không cần phải đăng ký với cơ quan thuế, khi nào phát hành mới phải thông báo với cơ quan thuế. Và như vậy cũng chấm dứt cơ chế “xin - cho” khi mua HĐ và “bao cấp hoá đơn cho DN”. Theo quy định mới, cơ quan Thuế chỉ còn bán hoá đơn cho 2 đối tượng là hộ kinh doanh cá thể và tổ chức không kinh doanh. Báo cáo sử dụng HĐ cũng rút xuống hàng quý (một năm DN chỉ cần báo cáo 4 lần, thay cho trước đây báo cáo 12 lần).
Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có 2.505 DN, trong đó có 29 DN tự in hoá đơn, 1.302 DN đặt in hoá đơn tại các nhà in; 1.174 DN mua hoá đơn tại cơ quan thuế. Với số lượng DN đông, lại triển khai “gấp”, thủ tục nhiều, để tránh ùn tắc ở khâu đặt in hoá đơn hoặc phải “xếp hàng” để mua bổ sung hoá đơn, ngành Thuế tỉnh đã lường trước được tình hình: Vì nếu cơ quan lớn sẽ không thể in đúng hạn do số lượng khách hàng của nhà in quá lớn; cơ quan nhỏ lại càng khó khăn hơn vì nhu cầu hoá đơn ít mà đặt hàng sẽ gây tốn kém. Trong khi đó, địa bàn tỉnh lại chủ yếu là DN nhỏ , thậm chí còn siêu nhỏ và các hộ kinh doanh cá thể. Vì thế, đối với 1.174 DN có quy mô nhỏ, ngành Thuế đã có chủ trương là: cơ quan Thuế của tỉnh sẽ tiến hành đặt in hoá đơn để bán cho các đơn vị này.
Cho đến thời điểm này, Cục Thuế tỉnh đã có đủ lượng dùng cho các DN trên trong cả năm 2011. Với các DN lớn hơn phải đặt in ở các nhà in hoặc tự in nhưng chưa kịp. Cục Thuế tỉnh cũng đã mua đủ số lượng để các DN này dùng đến hết quý I-2011 theo tinh thần hướng dẫn của văn bản số 1698 của Bộ Tài chính về tăng cường bán hoá đơn để đủ lượng dùng cho DN trong quý I-2011.
Theo đồng chí Nguyễn Văn Hà, Phó Cục trưởng Cục Thuế tỉnh thì: “Đến hết tháng 3/2011, Cục Thuế có thể đảm bảo tất các DN trên địa bàn tỉnh có đủ hoá đơn phục vụ cho việc kinh doanh, mua bán. Còn các DN đặt in hoá đơn cũng đã ký hợp đồng với các nhà in. Hơn 1.000 DN còn lại là những DN siêu nhỏ, DN kinh doanh trên địa bàn đặc biệt khó khăn, hộ kinh doanh, các tổ chức chính trị xã hội có thu. Mẫu hoá đơn mà cơ quan Thuế đặt in để bán cho DN này cũng được ngành Thuế thông báo toàn quốc trên website của Tổng Cục Thuế”. Bên cạnh đó, để bảo vệ nguồn thu và chống tình trạng tình trạng DN lợi dụng việc tự in hoá đơn để câu kết với những DN khác phát hành HĐ bất hợp pháp, Cục Thuế tỉnh phải quản lý chặt chẽ, quản lý tốt thông báo phát hành hoá đơn của DN. Các thông tin về hoá đơn của một DN cũng phải được công khai để người mua hàng (là cá nhân hay một DN khác) có thể tự do tìm hiểu về người bán hàng.
Trao quyền tự in HĐ cho DN là giúp DN tự chủ hơn trong việc in, phát hành, sử dụng HĐ. Đây là một thách thức lớn đối với DN vì phải tăng thêm “gánh nặng về chi phí ban đầu và quản lý”. Đối với cơ quan Thuế không vì thế mà công việc “nhẹ” hơn nếu như không quản lý tốt cũng sẽ mất nguồn thu. Nhưng không vì thế mà không làm. Theo thông tin từ Tổng cục Thuế đến 30/3/2011, những DN thuộc diện bắt buộc phải tự in, tự đặt HĐ nếu không nhanh chóng có HĐ sẽ phải tự lo, tự chịu trách nhiệm.
