Chỉ còn hơn 1 tuần nữa là đến Tết Nguyên đán 2011. Tại các nhà vườn ở T.P Thái Nguyên, những người làm hoa cảnh, cây cảnh đang bước vào giai đoạn “nước rút” chăm chút các chậu cây cảnh, hoa cảnh cho kịp trổ hoa, khoe sắc vào đúng dịp Tết. Thời điểm này cũng là lúc nhiều người tìm đến thu mua một số loại cây và hoa để bán ra thị trường. Thế nhưng không khí mua bán lại... không rộn ràng.
Xã Quyết Thắng, phường Thịnh Đán, phường Tân Long, phường Gia Sàng… là những nơi cung cấp hoa cảnh, cây cảnh nối tiếng tại T.P Thái Nguyên, với hàng triệu sản phẩm hoa cảnh, cây cảnh/năm. Các nghệ nhân và nhà vườn nơi đây cung cấp cho thị trường rất nhiều chủng loại hoa cảnh và cây cảnh, như: cảnh thú, cảnh hình, cảnh bonsai, cảnh lá, cảnh trái, cảnh hoa, cảnh cổ thụ… Như mọi năm, vào thời điểm này, tại các nhà vườn đã tấp nập các lái buôn cũng như người chơi tìm đến mua hoa cảnh, cây cảnh để bán và chơi trong dịp Tết. Nhưng, theo các nhà vườn trồng hoa cảnh, cây cảnh ở T.P Thái Nguyên, hiện nay sức mua chỉ tập trung ở các loại cảnh hoa, cảnh lá, cảnh trái, cảnh thú như: hải đường, hoa trà, trạng nguyên, hoa giấy, đỗ quyên, hoa lỳ xì, tiểu hồng môn, kim phát tài, thiên lý cá vàng, cúc vàng… Anh Đặng Hồng Tú, tổ ở 7, phường Túc Duyên thở dài nói với chúng tôi: “Sắp đến Tết Nguyên đán rồi mà thị trường hoa cảnh, cây cảnh không được sôi động. Mọi năm, vào thời điểm này, những người chơi hoa cảnh, cây cảnh và lái buôn tìm đến mua tương đối đông. Nhưng năm nay, sức mua giảm nhiều, chỉ bằng một nửa những năm trước”.
Khi nói về nguyên nhân sức mua giảm, ông Đặng Minh Thảo, nghệ nhân sinh vật cảnh, Chủ nhiệm CLB sinh vật cảnh tỉnh cho rằng: Sở dĩ thị trường hoa cảnh, cây cảnh năm nay sức mua giảm bởi nhiều nguyên nhân, nhưng lý do chủ yếu vẫn nằm ở… túi tiền của khách hàng và thời tiết. Năm nay, giá cả các mặt hàng tăng khiến cho hoa cảnh, cây cảnh trong dịp Tết cũng vì đó mà tăng theo. Nếu như năm trước, giá một cây quất thế từ 500-700 đồng thì nay đã tăng lên từ 1-1,5 triệu đồng/cây. Hay một cây đào thế, năm trước có giá 300-500 nghìn đồng, hiện nay lên đến trên dưới 1 triệu đồng. Nhất là Mai vàng miền Nam, giá tăng lên gấp đôi, hiện nay hàng rẻ nhất cũng có giá là 300 đồng/cây, hàng trung bình có giá từ 700-800 nghìn đồng/cây, còn với hàng đẹp thì từ 1-2 triệu đồng/cây… Với suy nghĩ của đại bộ phận người dân có mức sống trung bình, Tết đến cốt yếu là có nồi bánh chưng và một vài nhu yếu phẩm cho ngày Tết là đủ. Còn hoa cảnh, cây cảnh là thứ họ nghĩ đến sau bởi có cũng được, không có cũng không sao, “rẻ mua, đắt thôi”...
Cùng với đó là thời tiết, yếu tố ảnh hưởng lớn đến thị trường hoa cảnh, cây cảnh năm nay. Nhiều chậu hoa không có nụ, hay có nụ nhưng bị rụng hoặc sẽ không kịp nở trong dịp Tết vì đợt rét kéo quá dài. Những chậu cây cảnh được đốn, cắt tỉa để đón lộc xuân trong những ngày Tết cũng không kịp trồi mầm xanh đúng độ. Do đó nhiều lái buôn, người chơi tìm đến các nhà vườn đều không tìm được cho mình những chậu hoa cảnh, cây cảnh ưng ý trong ngày Tết...
Nhiều chủ nhà vườn ở T.P Thái Nguyên lo ngại chi phí trồng hoa cảnh, cây cảnh, công lao động, công và chi phí vận chuyển… Tết năm nay tăng mạnh so với năm trước. Năm nay, chi phí đầu tư cho trồng hoa cảnh, cây cảnh tăng khoảng 20-30% so với năm trước, do đó, giá bán sản phẩm phải nâng lên. Từ giá phân bón, thuốc, nhân công, giá cây giống, chậu... đều tăng, kể cả giá thuê mướn lô sạp và phương tiện vận chuyển đã tăng rất mạnh so với năm Tết năm trước. Tìm đến gia đình chị Ứng Thị Hạnh, xóm Gò Móc, xã Quyết Thắng - một trong nhiều nhà vườn lớn chuyên về hoa cảnh ở xã để tìm hiểu giá, chị cho chúng tôi biết: Hiện nay, tất cả chi phí đều tăng, năm trước công lao động phổ thông làm việc tại nhà là 80 nghìn/người/ngày, nay tăng lên 100 nghìn. Cước vận chuyển trong vòng từ 7-10km tăng 30%. Các loại phân: lân, kaly,vi sinh… tăng 20%. Cùng với đó là giá nhập cây giống tăng, năm trước một cây hải đường hoa kép loại nhỏ giá từ 70-80 nghìn đồng, nay tăng 120-130 nghìn, do đó giá bán gấp đôi; hoa Trạng nguyên hàng chậu, hàng rọ giá nhập và giá bán cũng tăng gấp đôi; hoa Đỗ quyên, nhập 70-80 nghìn đồng/chậu, tăng 20%, bán ra 100 nghìn; hoa Cúc mâm xôi, trước nhập 40 nghìn đồng/chậu, nay nhập 60 nghìn đồng/chậu, giá bán ra khoảng 90 nghìn đồng; với hoa giấy nhỏ loại tím tháp, nhập 50-60 nghìn/gốc, tăng 20% so với năm trước, bán ra dao động trong khoảng 80-100 nghìn đồng…
Như vậy, thị trường hoa cảnh, cây cảnh dịp Tết năm nay vừa hiếm hàng lại vừa cao giá hơn so với năm trước. Tất nhiên không thể đổ lỗi hết cho thời tiết giá rét hay “do mọi thứ đều tăng giá”, mà còn phải xem lại vấn đề dự báo thị trường của người trồng hoa và cơ quan hữu quan.