Vì sao SEL quan trọng trong giáo dục mầm non?

Trong nhiều thập kỷ, học thuật vẫn được coi là thước đo duy nhất của sự thành công. Bằng cấp, điểm số, thành tích học tập là kim chỉ nam để phụ huynh đặt kỳ vọng vào con.

Nhưng thế giới đang xoay vần với tốc độ chóng mặt, xã hội đã nhận ra một chân lý quan trọng hơn: một đứa trẻ không chỉ cần “thông minh” mà còn phải biết “hạnh phúc”. Khoảng trống đó đang được lấp đầy bởi một khái niệm tưởng chừng mới mẻ nhưng lại vô cùng thiết yếu: Giáo dục cảm xúc – xã hội (Social Emotional Learning – SEL).

SEL - Từ “kỹ năng mềm” đến “hành trang sống”

Nếu ví trí tuệ học thuật (IQ) là động cơ, thì SEL chính là hệ thống lái và bánh xe, giúp chiếc xe cuộc đời đi đúng hướng và vững vàng trên mọi địa hình. SEL không chỉ là những bài học về cảm xúc, mà là nền tảng toàn diện để trẻ học cách hiểu bản thân, đồng cảm với người khác, kiên trì, tự kiểm soát và giải quyết vấn đề. Những kỹ năng này không phải là lựa chọn mà là yêu cầu bắt buộc để trẻ tồn tại và phát triển trong một thế giới đầy biến động.

Báo cáo năm 2023 của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) đã cho thấy học sinh tham gia các chương trình SEL có xu hướng cải thiện kết quả học tập và giảm hành vi tiêu cực, so với học sinh không tham gia. Điều này đập tan định kiến rằng SEL sẽ làm chậm tiến độ học thuật. Ngược lại, SEL xây dựng một môi trường học đường lành mạnh, nơi trẻ có nền tảng cảm xúc vững chắc để tiếp thu kiến thức hiệu quả hơn.

Các cuộc khảo sát và báo cáo năm 2022 cho thấy: 82% phụ huynh cho biết SEL thậm chí còn trở nên quan trọng hơn kể từ khi đại dịch xảy ra, 88% hỗ trợ con em của họ học các kỹ năng xã hội và cảm xúc quan trọng, và đại đa số phụ huynh ủng hộ SEL.

Bức tranh mầm non Việt Nam: Nhu cầu ngày càng lớn

Theo thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo, năm học 2023 - 2024, cả nước có 15.256 cơ sở giáo dục mầm non (trong đó có 12.072 trường công lập và 3.184 trường ngoài công lập), với 18.115 điểm trường lẻ và hơn 17.000 cơ sở giáo dục mầm non độc lập tư thục, dân lập.

Như vậy sự tăng trưởng này không chỉ là về số lượng mà còn là sự đa dạng hoá về chất lượng. Nhu cầu về một nền giáo dục toàn diện và ứng dụng các chương trình học hiện đại như Montessori, STEAM, và đặc biệt là sự tích hợp SEL tại nhiều trường học, nhất là ở khu vực thành thị.

SEL trong đời sống học đường: Những thay đổi tích cực

Thực tế tại một số trường mầm non song ngữ và quốc tế cho thấy, khi SEL được tích hợp vào chương trình học:

+ Trẻ giảm xung đột và bạo lực học đường, biết chia sẻ, hợp tác nhiều hơn.

+ Giáo viên dễ quản lý lớp học hơn, tạo môi trường tích cực và khuyến khích sáng tạo.

+ Phụ huynh yên tâm hơn khi thấy con không chỉ học chữ, học số, mà còn học cách “làm người”.

Một giáo viên tại Hà Nội chia sẻ: “Khi trẻ biết nhận diện và gọi tên cảm xúc, các em trở nên bình tĩnh hơn, ít cáu gắt, dễ hợp tác với bạn bè và giáo viên. Đây là thay đổi rõ ràng nhất mà SEL mang lại.”

Công nghệ - Cầu nối đáng tin cậy của phụ huynh

Trong một “ma trận” thông tin và lựa chọn, việc tìm kiếm một ngôi trường mầm non có tích hợp chương trình SEL là một thách thức lớn. Nếu trước đây, phụ huynh chỉ dựa vào lời truyền miệng, thì nay, công nghệ đã trở thành cánh tay đắc lực, giúp việc chọn trường trở nên minh bạch và hiệu quả hơn.

Thực tế cho thấy, rất nhiều trường mầm non tại Hà Nội đã tích hợp SEL vào chương trình học. Kết quả ban đầu rất tích cực: trẻ tự tin hơn khi giao tiếp, biết chia sẻ và phát triển cảm xúc lành mạnh.

Theo các chuyên gia giáo dục, trong bối cảnh trẻ em ngày nay đối mặt nhiều áp lực từ công nghệ, mạng xã hội đến môi trường sống biến động, SEL chính là “lá chắn tinh thần” cần thiết. Không chỉ hỗ trợ phát triển cá nhân, SEL còn góp phần giảm bạo lực học đường, tăng sự gắn kết xã hội và tạo nền móng cho một thế hệ công dân nhân ái, trách nhiệm hơn.